خبر مستفیض: تفاوت میان نسخه‌ها

== تعریف ==

خبر مستفیض از نظر [[شیخ بهائی]] حدیثی است که در هر مرتبه از ناقلان آن بیش از سه نفر باشند <ref>شیخ بهائی، الوجیزه، ص۴.</ref> [[محمدآصف محسنی قندهاری|محسنی]] فقیه و حدیث‌شناس معاصر همین تعریف را به اکثر عالمان نسبت می‌دهد.<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> هرچند برخی از عالمان [[درایة الحدیث|علم درایه]] روایت بیش از دو نفر را نیز کافی دانسته‌اند<ref>محسنی، بحوث فی علم الرجال، ص۳۹۹.</ref> چنان‌که این تعریف در [[مقباس الهدایه فی علم الدرایة (کتاب)|مقباس الهدایه]] نوشته [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] نیز آمده است. <ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۸.</ref>

به گفته مامقانی از عبارت اکثر عالمان چنین بر می‌آید که در خبر مستفیض لازم است که الفاظ همه نقل‌ها مثل هم باشد ولی از رفتار و نیز عبارات گروهی‌ دیگر مثل [[سید علی طباطبایی|صاحب ریاض]] و [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] چنین برمی‌آید که لازم نیست الفاظ روایات مثل هم باشد و همین که نقل‌ها از نظر معنی با هم یکی باشند می‌توان به این روایات مستفیض گفت.<ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۲۹.</ref>

=== تفاوت مستفیض با مشهور===

گاهی حدیث مستفیض را [[حدیث مشهور]] هم گفته‌اند ولی برخی دیگر گفته‌اند که مستفیض با مشهور متفاوت است. زیرا در خبر مستفیض باید تعداد ناقلین در همه طبقات نقل به حد استفاضه باشد ولی در مشهور چنین شرطی وجود ندارد. چون گاهی حدیث مشهور به حدیثی گفته می‌شود که فقط یک سند دارد مثل حدیث «انما الاعمال بالنیات».<ref>مامقانی، مقباس الهدایة، ج۱، ص۱۳۰.</ref>

== اعتبار==