پرش به محتوا

اصول اربعمائه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
اصلاح جزئی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (اصلاح جزئی)
خط ۱۸: خط ۱۸:
ظاهراً علت اعتماد به این اصول این است که معمولاً اصحاب [[ائمه(ع)]] هنگام شنیدن [[حدیث]] از امام بدون فوت وقت آن را می‌نوشته‌اند که احتمال فراموشی یا کم و زیاد شدن متن آن کم‌تر است. مؤید این مطلب روایتی است که [[سید بن طاووس]] در ''[[مهج الدعوات]]'' نقل کرده است که «‌گروهی از اصحاب [[امام کاظم(ع)]] با قلم و کاغذ در محضر ایشان حاضر می‌شدند و چون امام سخنی می‌فرمود یا درباره واقعه‌ای فتوا می‌داد، آن را می‌نگاشتند‌.»<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج‌۲، ص۱۲۷.</ref>
ظاهراً علت اعتماد به این اصول این است که معمولاً اصحاب [[ائمه(ع)]] هنگام شنیدن [[حدیث]] از امام بدون فوت وقت آن را می‌نوشته‌اند که احتمال فراموشی یا کم و زیاد شدن متن آن کم‌تر است. مؤید این مطلب روایتی است که [[سید بن طاووس]] در ''[[مهج الدعوات]]'' نقل کرده است که «‌گروهی از اصحاب [[امام کاظم(ع)]] با قلم و کاغذ در محضر ایشان حاضر می‌شدند و چون امام سخنی می‌فرمود یا درباره واقعه‌ای فتوا می‌داد، آن را می‌نگاشتند‌.»<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج‌۲، ص۱۲۷.</ref>


در زمان ائمه (ع) بیش از چهارصد اصل بوده است، لیکن از میان آن‌ها اصولی که امامیه بر اعتبار و صحّت آن‌ها و نیز عمل بدان‌ها اتّفاق داشته‏‌اند چهارصد اصل بوده است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۱، ص۱۷-۲۱</ref>
در زمان ائمه (ع) بیش از چهارصد اصل بوده است، لیکن از میان آنها اصولی که امامیه بر اعتبار و صحّت آنها و نیز عمل بدان‌ها اتّفاق داشته‏‌اند چهارصد اصل بوده است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ج۱، ص۱۷-۲۱</ref>


مؤلفان این چهارصد اصل همگی افراد قابل اعتماد و راستگو (ثقه) بوده‌اند، اما همگی شیعۀ ۱۲ امامی نبودند. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الفهرست شیخ طوسی|الفهرست]] می‌فرماید: «‌تعدادی از مؤلفان [[شیعه]] و صاحبان اصول اگر چه در نحله‌های مذاهب فاسد بوده‌اند، اما کتبشان (از جهت راستگویی و اداء امانت) مورد تأیید و اعتماد است.‌»<ref>طوسی، الفهرست، ص۲.</ref>
مؤلفان این چهارصد اصل همگی افراد قابل اعتماد و راستگو (ثقه) بوده‌اند، اما همگی شیعۀ ۱۲ امامی نبودند. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الفهرست شیخ طوسی|الفهرست]] می‌فرماید: «‌تعدادی از مؤلفان [[شیعه]] و صاحبان اصول اگر چه در نحله‌های مذاهب فاسد بوده‌اند، اما کتبشان (از جهت راستگویی و اداء امانت) مورد تأیید و اعتماد است.‌»<ref>طوسی، الفهرست، ص۲.</ref>
خط ۲۶: خط ۲۶:
==سرنوشت اصول==
==سرنوشت اصول==


قبل از تالیف [[کتب اربعه]] ([[کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب الاحکام|التهذیب]]، [[الاستبصار]]) اهتمام به حفظ این اصول زیاد بوده است. اما پس از نوشته شدن این کتب کم کم اهتمام به نگهداری اصول کم شده است. علت این امر هم عدم ترتیب موضوعی این ۴۰۰ کتاب بوده است که کار با آن‌ها را برای مراجعه کننده مشکل می‌نموده است. از سوی دیگر، کتب چهارگانه حدیثی تمام محتویات این اصول را به صورت منظم درآورده بودند.<ref>مدیرشانه‌چی، تاریخ حدیث، ص۹۴.</ref>
قبل از تالیف [[کتب اربعه]] ([[کافی]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[تهذیب الاحکام|التهذیب]]، [[الاستبصار]]) اهتمام به حفظ این اصول زیاد بوده است. اما پس از نوشته شدن این کتب کم کم اهتمام به نگهداری اصول کم شده است. علت این امر هم عدم ترتیب موضوعی این ۴۰۰ کتاب بوده است که کار با آنها را برای مراجعه کننده مشکل می‌نموده است. از سوی دیگر، کتب چهارگانه حدیثی تمام محتویات این اصول را به صورت منظم درآورده بودند.<ref>مدیرشانه‌چی، تاریخ حدیث، ص۹۴.</ref>


بیشتر اصول تا زمان [[ابن ادریس حلی]] (متوفی حدود ۵۹۸ق.) به صورت اولیه خود باقی بوده‌اند. وی در پایان ''سرائر''، احادیثی از آن‌ها را با عنوان [[مستطرفات سرائر]] نقل کرده است.<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۲، ص۱۳۴.</ref>
بیشتر اصول تا زمان [[ابن ادریس حلی]] (متوفی حدود ۵۹۸ق.) به صورت اولیه خود باقی بوده‌اند. وی در پایان ''سرائر''، احادیثی از آنها را با عنوان [[مستطرفات سرائر]] نقل کرده است.<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۲، ص۱۳۴.</ref>


آنچه از این اصول در زمان ما باقی مانده، تنها ۱۶ اصل می‌باشد که تمام آن به صورت کامل در بخش خاتمه کتاب [[مستدرک الوسائل|مستدرک الوسایل]] آمده است. برخی از این اصول به صورت جداگانه نیز چاپ شده است.<ref>رکـ: نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، مقدمة التحقیق و صفحه ۹ به بعد.</ref>
آنچه از این اصول در زمان ما باقی مانده، تنها ۱۶ اصل می‌باشد که تمام آن به صورت کامل در بخش خاتمه کتاب [[مستدرک الوسائل|مستدرک الوسایل]] آمده است. برخی از این اصول به صورت جداگانه نیز چاپ شده است.<ref>رکـ: نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، مقدمة التحقیق و صفحه ۹ به بعد.</ref>
خط ۶۱: خط ۶۱:
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
*[[کتب اربعه]]
*[[کتب اربعه]]
*[[حدیث (تاریخچه کتابت)]]
*[[حدیث (تاریخچه کتابت)]]
*[[حدیث (طبقه بندی)]]


*[[حدیث (طبقه بندی)]]
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}


خط ۷۷: خط ۷۵:
*مدیرشانه‌چی، کاظم، تاریخ حدیث، تهران، سمت، ۱۳۸۲ش.
*مدیرشانه‌چی، کاظم، تاریخ حدیث، تهران، سمت، ۱۳۸۲ش.
*نوری، میرزاحسین، خاتمة مستدرک الوسایل، تحقیق موسسه آل البیت، قم، آل البیت، ۱۴۱۶ق.
*نوری، میرزاحسین، خاتمة مستدرک الوسایل، تحقیق موسسه آل البیت، قم، آل البیت، ۱۴۱۶ق.
== پیوند به بیرون==
== پیوند به بیرون==
* [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9758 دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی]
* [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/9758 دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی]
۴۴۱

ویرایش