Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۰۶
ویرایش
کتابخانه آیت‌الله بروجردی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←منابع موجود) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:کتابخانه آیت الله بروجردی.JPG|بندانگشتی]] | [[پرونده:کتابخانه آیت الله بروجردی.JPG|بندانگشتی]] | ||
'''کتابخانه آیت الله بروجردی''' از کتابخانه‌های اسلامی و حوزوی شهر [[قم]] است. این کتابخانه به همراه [[مسجد اعظم قم]] ساخته شده و در محوطه [[حرم حضرت معصومه]] (س) قرار دارد. این کتابخانه دارای ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، ۸۰۰۰ عنوان نسخه چاپ سنگی، ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی نفیس و بیش از ششصد و شصت نسخه مصوّر، رساله‌های عملیه و کتاب‌های درسی جدید در دوره [[قاجار]] است. [[تولیت]] این کتابخانه به عهده سید محمدجواد علوی بروجردی نوه [[آیت الله]] [[سید حسین بروجردی]] است و اداره آن به عهده مدیریت [[حوزه علمیه قم]] است. | '''کتابخانه آیت الله بروجردی''' از کتابخانه‌های اسلامی و حوزوی شهر [[قم]] است. این کتابخانه به همراه [[مسجد اعظم قم]] ساخته شده و در محوطه [[حرم حضرت معصومه]] (س) قرار دارد. این کتابخانه دارای ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، ۸۰۰۰ عنوان نسخه چاپ سنگی، ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی نفیس و بیش از ششصد و شصت نسخه مصوّر، رساله‌های عملیه و کتاب‌های درسی جدید در دوره [[قاجار]] است. [[تولیت]] این کتابخانه به عهده سید محمدجواد علوی بروجردی نوه [[آیت الله]] [[سید حسین بروجردی]] است و اداره آن به عهده مدیریت [[حوزه علمیه قم]] است. | ||
== تاریخچه == | |||
==تأسیس== | ===تأسیس=== | ||
آیت الله سید حسین بروجردی ابتدا قصد داشت کتابخانه مستقلی در شهر قم بنا کند اما موفق به این کار نشد. پس از تکمیل بنای مسجد اعظم قم، از طرف فضلای حوزه پیشنهاد شد کتابخانه‌ای برای مسجد در نظر گرفته شود. وی در (۲۳ بهمن ۱۳۳۸ه. ش) دستور تاسیس کتابخانهٔ بزرگ عمومی مسجد اعظم را برای استفاده عموم داد. از معمار مسجد، [[حسین لرزاده]] خواست، محلی را برای کتابخانه در نظر بگیرند. وی در ضلع غربی مسجد محلی را که قبلا به عنوان شبستان ساخته شده بود، به عنوان کتابخانه در نظر گرفت. فضا یکصد و سی و دو متر مربع بود. آیت الله بروجردی توجه خاصی به کتابخانه مسجد اعظم داشت و چند بار در جریان ساخت از آن بازدید کرد و اشتیاق زیادی داشت که کتابخانه طی جشن باشکوهی افتتاح شود. اما در روزی که قرار بود کتابخانه افتتاح رسمی شود وی به عارضه قلبى دچار شده و بعد از چند روز درگذشت. کتابخانه پانزده روز بعد در تاریخ ۲۵ فروردین۱۳۴۰ ه. ش، با حضور سید محمد حسن بروجردی فرزند آیت الله رسما افتتاح شد.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | آیت الله سید حسین بروجردی ابتدا قصد داشت کتابخانه مستقلی در شهر قم بنا کند اما موفق به این کار نشد. پس از تکمیل بنای مسجد اعظم قم، از طرف فضلای حوزه پیشنهاد شد کتابخانه‌ای برای مسجد در نظر گرفته شود. وی در (۲۳ بهمن ۱۳۳۸ه. ش) دستور تاسیس کتابخانهٔ بزرگ عمومی مسجد اعظم را برای استفاده عموم داد. از معمار مسجد، [[حسین لرزاده]] خواست، محلی را برای کتابخانه در نظر بگیرند. وی در ضلع غربی مسجد محلی را که قبلا به عنوان شبستان ساخته شده بود، به عنوان کتابخانه در نظر گرفت. فضا یکصد و سی و دو متر مربع بود. آیت الله بروجردی توجه خاصی به کتابخانه مسجد اعظم داشت و چند بار در جریان ساخت از آن بازدید کرد و اشتیاق زیادی داشت که کتابخانه طی جشن باشکوهی افتتاح شود. اما در روزی که قرار بود کتابخانه افتتاح رسمی شود وی به عارضه قلبى دچار شده و بعد از چند روز درگذشت. کتابخانه پانزده روز بعد در تاریخ ۲۵ فروردین۱۳۴۰ ه. ش، با حضور سید محمد حسن بروجردی فرزند آیت الله رسما افتتاح شد.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | ||
== | ===اهدا کنندگان کتاب=== | ||
شکل گیری اولیه منابع با کتاب‌های اهدایی شکل گرفت. | شکل گیری اولیه منابع با کتاب‌های اهدایی شکل گرفت. بیشترین تعداد کتاب را حاج محمد رمضانی، صاحب نشر کلاله خاور اهدا کرد. وی مجموعه نفیسی را برای خودش جمع آوری کرده بود که کتابخانه‌ای را به نام صاحب الامر تأسیس کند. بعد از فوتش طبق وصیت او، این مجموعه که شامل حدودا ۴۰ هزار کتاب چاپی و ۲ هزار نسخه خطی بود به کتابخانه مسجداعظم منتقل شد.<ref>صادق حسن‌زاده، مجله پیام حوزه، ۱۳۸۰.</ref><ref>كارنامه درخشان حاجى خاور (محمد رمضانى)، كوروش نوروز مرادى، ۱۳۸۰.</ref> | ||
آیت الله [[سید حسین بروجردی]] کتابخانه شخصی بزرگی جمع کرده بود که نسخه‌های نفیس خطی در بین آن‌ها بود. [[سید محمد جواد علوی بروجردی|علوی بروجردی]] کتابخانه شخصی آیت الله بروجردی را از بازماندگان خریداری کرد و در سال ۱۳۸۶ برای نگهداری بهتر از نسخ خطی، نسخ مذکور را با عنوان ((نسخ خطی موسسه آیت الله العظمی بروجردی)) به صورت امانت در اختیار کتابخانه قرار داد. | |||
آیت الله [[ | سایر اهدا کنندگان شاخص کتاب عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | |||
*آیت الله بروجردی ۳ هزار جلد، | |||
* مقدس اصفهانی ۳ هزار جلد | |||
* حسن فرید اراکی نیز ۲ هزار جلد | |||
* [[امام خمینی]] | |||
* [[آیت الله مرعشی نجفی]] | |||
* سیدمحمدحسن طباطبایى (فرزند آیت الله بروجردى) | |||
* سیدهادى روحانى، | |||
* باقر نهاوندى واعظ | |||
* احمد آل اسحاق | |||
* [[سید مصطفى صفایى خوانسارى]] | |||
* جمال الدین فدایى اراکى | |||
* سیدفضل الله بنافتى | |||
*[[سید هاشم رسولى محلاتى]] | |||
*رضا کریم‌پور | |||
* [[قدرت الله وجدانی فخر]] | |||
* عبدالغنی مهدوی‌صفت | |||
* [[سید محمد جواد علوی بروجردی|علوی بروجردی]] که در سال ۱۳۹۱ بیش از یک هزار نسخه سنگی و سربی متعلق به آیت الله بروجردی را به کتابخانه اهداء کرد. همچنین وی در سال ۱۳۹۲ بیش از یک هزار و پانصد جلد نسخه سنگی و سربی متعلق به خود و پدرش را به کتابخانه اهداء کرد. | |||
{{پایان}} | |||
===تعطیلی موقت=== | |||
کتابخانه از اواخر سال ۱۳۷۱ش به مدت دو سال تعطیل شد. علت این تعطیلی عدم توافق بین تولیت مسجد اعظم و تولیت حرم حضرت معصومه، پیرامون پاره‌ای از امور اجرائی بود. تولیت حرم حضرت معصومه، اداره مسجد اعظم را نیز بر عهده گرفته بود ولی برای اداره کتابخانه توافقی حاصل نشد.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
بر | ===واگذاری به مرکز مدیریت حوزه=== | ||
دانش آشتیانی در سال ۱۳۷۵ به دلیل کهولت سن و برای جلوگیری از تعطیلی کتابخانه از [[رضا استادی]] مدیر وقت حوزه علمیه قم درخواست کرد که اداره امور کتابخانه را بر عهده بگیرند. شورای عالی حوزه علمیه قم این تقاضا را پذیرفت و طبق مصوبه ۲۴۲ مدیریت کتابخانه را به [[مرکز مدیریت حوزه علمیه قم]] واگذار کرد. | |||
===تبدیل به کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد=== | |||
در جلسه شورای عالی حوزه‌های علمیه مورخ ۲۹/۲/۹۱ و بر اساس مصوبه ۸۳۸ شورای عالی، کتابخانه آیت الله بروجردی مسجد اعظم و کتابخانه آیت الله حائری مدرسه فیضیه به عنوان یک کتابخانه جامع مرکزی حوزه‌های علمیه در نظر گرفته شد و به معاونت پژوهش مدیریت حوزه‌های علمیه واگذار گردیده و به عنوان مرکز اسناد و مدارک علمی حوزه نیز قلمداد شد.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
==ریاست کتابخانه== | ===بازسازی ساختمان و تجهیزات=== | ||
از آنجا که ساختمان کتابخانه از لحاظ استحکام، نمای ظاهری، امکانات و فضای مناسب به روز نبود، [[سید محمد جواد علوی بروجردی|علوی بروجردی]]، در سال ۱۳۸۵ با حمایت دولت وقت ساختمان کتابخانه را در مدت دو سال بازسازی کرد. برای اجرای این پروژه که شامل ساخت سردر اصلی مسجد، ساختمان کتابخانه و موتورخانه است، بیش از شش میلیارد تومان هزینه شد.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
== منابع موجود == | |||
بر اساس آخرین اطلاعات ثبت شده در نرم افزار مدیریت منابع کتابخانه در سال۱۳۹۲ه. ش کتابخانه آیت الله بروجردی دارای | |||
* ۷۰۹۶ عنوان نسخه خطی، | |||
* ۸۰۰۰ عنوان نسخه چاپ سنگی، | |||
* ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سربی نفیس و | |||
*بیش از سی هزار عنوان کتاب چاپی است. | |||
از شاخصه‌های مهم نسخ سنگی کتابخانه تنوع موضوعی آن‌ها است (بیش از هشت هزار عنوان در موضوعات مختلف)، در بین این نسخ بیش از ششصد و شصت نسخه مصور، رساله‌های عملیه و کتاب‌های درسی جدید در دوره [[قاجار]] و یک‌هزارو هفصدو پنجاه عنوان نسخه نادر موجود است.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
== اداره کتابخانه == | |||
کتابخانه آیت الله بروجردی زیر نظر یک متولی و یک رئیس اداره می شود. | |||
===ریاست کتابخانه=== | |||
موسس کتابخانه ابتدا سرپرستی کتابخانه را به [[شیخ مجتبی عراقی]] پیشنهاد می‌کنند، عراقی نپذیرفته و ابوالقاسم دانش آشتیانی<ref>شرح حال آیت الله دانش آشتیانى، مهدى سلیمانى، ۱۳۸۰.</ref> را برای سرپرستی کتابخانه به آیت الله پیشنهاد می‌کند دانش آشتیانی به مدت ۳۸ سال ریاست کتابخانه را بر عهده داشت.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | موسس کتابخانه ابتدا سرپرستی کتابخانه را به [[شیخ مجتبی عراقی]] پیشنهاد می‌کنند، عراقی نپذیرفته و ابوالقاسم دانش آشتیانی<ref>شرح حال آیت الله دانش آشتیانى، مهدى سلیمانى، ۱۳۸۰.</ref> را برای سرپرستی کتابخانه به آیت الله پیشنهاد می‌کند دانش آشتیانی به مدت ۳۸ سال ریاست کتابخانه را بر عهده داشت.<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | ||
رضا استادی دومین رئیس کتابخانه بود که تا آبان ماه ۱۳۷۷ به عنوان مدیر حوزه قم و از آن پس تا تا تابستان سال ۱۳۸۰ه. ش به تقاضای آیت الله دانش آشتیانی کتابخانه را اداره کرد. بازسازی مخزن، ساماندهی منابع و ارتقاء خدمات عمومی کتابخانه از مهم‌ترین اقدامات وی در سال اول مدیریت کتابخانه بود. | |||
از تابستان ۱۳۸۰ه. ش مدیریت کتابخانه به [[سید هاشم حسینی بوشهری]] مدیر حوزه علمیه قم واگذار شد.<ref>کتابخانه مسجد اعظم، گذشته وحال، در مصاحبه با آیت الله استادى، ۱۳۸۰.</ref> حسینی بوشهری هفت سال ریاست کتابخانه را برعهده داشت. در دوره وی خدمات کتابخانه، الکترونیکی و تمامی فهرست‌ها رایانه‌ای شد. | |||
در سال ۱۳۸۷ ش [[مرتضی مقتدائی]] مدیر حوزه علمیه قم شد. مقتدائی به عنوان رئیس کتابخانه در امور کتابخانه دخالت نکرد و تصمیمات توسط مدیریت کتابخانه گرفته می‌شد. ساختمان جدید کتابخانه توسط او افتتاح شد و با حمایت‌های وی نواقص تجهیزات کتابخانه تکمیل شد. راه اندازی بخش خواهران، پایگاه اطلاع‌رسانی و تهیه نرم‌افزار کتابخانه دیجیتال در دوره وی انجام شد. | |||
در سال ۱۳۸۸ ش سید علی عماد معاون پژوهش حوزه‌های علمیه رئیس کتابخانه شد. این انتخاب ناشی از تغییر ساختار مدیریت حوزه علمیه، و واگذاری اداره کتابخانه به معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه بود<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
===تولیت کتابخانه=== | |||
طبق وقف‌نامه [[مسجد اعظم]]، کتابخانه آیت الله بروجردی جزئی از مسجد ثبت شده است. | |||
در | تولیت مسجد اعظم در زمان حیات آیت الله [[سید حسین بروجردی]] با وی بوده و پس از درگذشت وی، سید محمدحسن طباطبائی بروجردی متولی مسجد بوده و به مدت ۱۶ سال (۱۳۴۰ه. ش تا سال ۱۳۵۶ه. ش) این مسئولیت را به عهده داشت. وی مسائل مربوط به اداره کتابخانه را به آیت الله دانش آشتیانی سپرده بود و در امورات کتابخانه دخالت مستقیم نداشت. | ||
پس از درگذشت سید محمد حسن بروجردی، سیدصادق طباطبائی بروجردی به مدت ۲۷ سال (۱۳۵۶ه. ش تا سال۱۳۸۳ه. ش) متولی مسجد شد. وی همچنان اداره کتابخانه به آیت الله دانش آشتیانی واگذار کرده بود و در امور آن دخالت نمی‌کرد. | |||
از فروردین ۱۳۸۳ه. ش سید محمدباقر طباطبائی بروجردی (برادر سید صادق) متولی مسجد شد. ولی او تولیت را به سید محمدجواد علوی بروجردی نواده [[آیت الله بروجردی]] و از استادان حوزه واگذار کرد. علوی بروجردی نیز در امور کتابخانه دخالت نمی کند و با اداره آن توسط مدیریت حوزه موافق است. <ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
در | |||
<ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
==خدمات عمومی== | ==خدمات عمومی== | ||
تالار مطالعه عمومی برای مطالعه آقایان با مساحت سیصد و سی مترمربع و ظرفیت یکصد و پنجاه نفر در طبقه اول کتابخانه قرار دارد. کتاب‌ها به صورت قفسه بازدر این سالن چیده شده که تعداد آن‌ها بیش از هفت هزار جلد است. این کتاب‌ها بر اساس نیاز مراجعه کنندگان درموضوعات مرجع و علوم اسلامی است. | |||
تالار مطالعه مرجع با مساحت یکصد و هشتاد متر مربع و ظرفیت پنجاه نفر در طبقه دوم کتابخانه قرار دارد. این تالار با شش‌هزار جلد از منابع تحقیقاتی علوم اسلامی و کتاب‌های مرجع به صورت قفسه باز در اختیار محققین است. | |||
تالارمطالعه عمومی برای مطالعه بانوان با مساحت سیصدوسی مترمربع وظرفیت یکصد و بیست نفردر طبقه همکف کتابخانه قرار دارد. تعداد کتاب‌های این تالار بیش ازهفت هزارجلد است که اکثر آن‌ها کتاب‌های مرجع و منابع تحقیقاتی در رده‌های علوم اسلامی و علوم انسانی است. | |||
خدمات اطلاع رسانی شامل؛ خدمات کتابخانه دیجیتال، نمایه نشریات واینترنت نیز از امکانات این مرکز است. <ref>[http://www.blib.ir/libportal/tabid/52/Default.aspx تاریخچه کتابخانه آیت الله بروجردی.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||