کاربر ناشناس
ابولهب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عبدالعُزّی بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف'''(د2ق/623م) معروف به '''ابولهب''' عموی پیامبر(ص) و یکی از سرسخت ترین دشمنان آن حضرت بود. | |||
==کنیه و نسب== | ==کنیه و نسب== | ||
ابولهب در اصل به ابوعتبه کنیه داشت ولی پدرش [[عبدالمطلب]] او را به سبب زیبایی و گلگونی چهره ابولهب می خواند<ref>کلبی، ص 28؛ ابن سعد، ج 1، ص 93</ref> مادرش لُبنی دختر هاجر بن عبدمناف از قبیله [[خزاعه]] بود.<ref>همانجاها ابن هشام، ج 1، ص 118 و 115</ref> | ابولهب در اصل به ابوعتبه کنیه داشت ولی پدرش [[عبدالمطلب]] او را به سبب زیبایی و گلگونی چهره ابولهب می خواند<ref>کلبی، ص 28؛ ابن سعد، ج 1، ص 93</ref> مادرش لُبنی دختر هاجر بن عبدمناف از قبیله [[خزاعه]] بود.<ref>همانجاها ابن هشام، ج 1، ص 118 و 115</ref> | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
روابط [[پیامبر(ص)|پیامبر]] و ابولهب تا پیش از [[بعثت]] عادی و حسنه بوده است چون پیامبر دو دختر خود رقیه و ام کلثوم را به ازدواج عتبه و عتیبه پسران ابولهب درآورده بود.<ref>ر.ک: ابن سعد، ج 8، ص 37ـ36، بلاذری، ج 1، ص 123ـ122</ref> و همچنین کنیز ابولهب ثوبیه مدتی پیش از [[حلیمه سعدیه]]، پیامبر(ص) را در کودکی شیر داده بود.<ref>ابن سعد، ج 1، ص 108، بلاذری، ج 1، ص 96، یعقوبی، ج 2، ص 9</ref> | روابط [[پیامبر(ص)|پیامبر]] و ابولهب تا پیش از [[بعثت]] عادی و حسنه بوده است چون پیامبر دو دختر خود رقیه و ام کلثوم را به ازدواج عتبه و عتیبه پسران ابولهب درآورده بود.<ref>ر.ک: ابن سعد، ج 8، ص 37ـ36، بلاذری، ج 1، ص 123ـ122</ref> و همچنین کنیز ابولهب ثوبیه مدتی پیش از [[حلیمه سعدیه]]، پیامبر(ص) را در کودکی شیر داده بود.<ref>ابن سعد، ج 1، ص 108، بلاذری، ج 1، ص 96، یعقوبی، ج 2، ص 9</ref> | ||
===پس از بعثت=== | ===پس از بعثت=== | ||
پس از بعثت پیامبر اکرم ابولهب در زمره سرسخت ترین دشمنان آن حضرت درآمد و شهرت او در تاریخ صدر اسلام به این سبب است علت دشمنی ابولهب با پیامبر به روشنی معلوم نیست اما در این | پس از [[بعثت]] [[محمد(ص)|پیامبر اکرم]]، ابولهب در زمره سرسخت ترین دشمنان آن حضرت درآمد و شهرت او در تاریخ صدر اسلام به این سبب است. علت دشمنی ابولهب با پیامبر(ص) به روشنی معلوم نیست اما در این کار، رقابت با [[ابوطالب]] که پس از [[عبدالمطلب]] بر [[بنی هاشم]] ریاست یافته بود و از پیامبر(ص) حمایت می کرد، بی تاثیر نبوده است. روایتی هم نشان می دهد که ابولهب و ابوطالب روابط خوبی نداشتند.<ref>ر.ک: بلاذری، ج 1، ص 130</ref> تعصب ابولهب در کیش نیاکانش نیز در مخالفت با پیامبر تاثیر داشته است و گفته اند که او برعهده گرفت بوداز [[بت عزّی]] در برابر آیین جدید حمایت کند.<ref>واقدی، ج 2، ص 874</ref> | ||
==دشمنی با اسلام== | ==دشمنی با اسلام== | ||
===قبل از هجرت پیامبر=== | ===قبل از هجرت پیامبر(ص)=== | ||
* ابولهب همسایه پیامبر بود و با همسرش ام جمیل بر سر راه پیامبر خار و خاشاک می ریختند<ref>ابن اسحاق، ص 144؛ ابن سعد، ج 1، ص 200؛ ابن هشام، ج 1، ص 380؛ بلاذری، ج 1، ص 131</ref> با این همه با توجه به برخی روایات به نظر می رسد که او گاه به حمایت از ابوطالب و پیامبر(ص) بر می خاسته است.<ref>ابن هشام، ج 2، ص 10</ref> | * ابولهب همسایه پیامبر بود و با همسرش ام جمیل بر سر راه پیامبر خار و خاشاک می ریختند.<ref>ابن اسحاق، ص 144؛ ابن سعد، ج 1، ص 200؛ ابن هشام، ج 1، ص 380؛ بلاذری، ج 1، ص 131</ref> با این همه با توجه به برخی روایات به نظر می رسد که او گاه به حمایت از ابوطالب و پیامبر(ص) بر می خاسته است.<ref>ابن هشام، ج 2، ص 10</ref> | ||
* پس از اینکه پیامبر به دستور خدا دعوت خود را میان خویشان خود آشکار | * پس از اینکه پیامبر به دستور خدا دعوت خود را میان خویشان خود آشکار کرد، ابولهب از همانجا بنای مخالفت و عداوت نهاد و به آنان گفت که برای حفظ کیش آباء و اجدادی در برابر آیین جدید بایستید و پیامبر را به استهزاء گرفت. گفته اند پس از این بود که [[سوره مسد]] در ذم او و همسرش، بر پیامبر(ص) نازل شد.<ref>احمد بن حنبل، ج 1، ص 307؛ ابن سعد، ج 1، ص 74؛ بلاذری، ج 1، ص 120ـ119 برای روایت های گوناگون در مورد شان نزول این سوره ر.ک: قرطبی، ج 20، ص 235ـ234</ref> | ||
*ابولهب بیشتر به تحریک همسرش پسران خود را وادار کرد تا دختران پیامبر را رها سازند.<ref>ابن سعد، ج 1، ص 37ـ36؛ بلاذری، ج 1، ص 123ـ 122، 401</ref> | *ابولهب بیشتر به تحریک همسرش پسران خود را وادار کرد تا دختران پیامبر(ص) را رها سازند.<ref>ابن سعد، ج 1، ص 37ـ36؛ بلاذری، ج 1، ص 123ـ 122، 401</ref> | ||
* هنگامی که قریشیان هرگونه رابطه را با پیامبر و مسلمانان و بنی هاشم تحریم کردند و ایشان ناچار به شعب ابوطالب | * هنگامی که [[قریش|قریشیان]] هرگونه رابطه را با پیامبر(ص) و مسلمانان و [[بنی هاشم]] تحریم کردند و ایشان ناچار به [[شعب ابوطالب]] رفتند، ابولهب از قریشیان پشتیبانی کرد.<ref>ابن اسحاق، ص 156؛ ابن سعد، ج 1، ص 209</ref> گفته شده است که وی در میان آن دسته از سران مشرکان بود که تصمیم گرفتند پیامبر(ص) را شبانه و پنهانی در بستر خویش به قتل رسانند.<ref>همو ج 1 ص 228</ref> | ||
* پس از فوت ابوطالب و | * پس از فوت ابوطالب و [[خدیجه]]، ابولهب که بر بنی هاشم ریاست یافته بود نخست تصمیم گرفت به ظاهر برای مدتی از پیامبر(ص) در برابر تعرض قریشیان حمایت کند ولی بعدا جون نظر پیامبر را در مورد ایمان [[عبدالمطلب]] دانست از آن رای بازگشت.<ref>همو، ج 1، ص 211؛ بلاذری، ج 1، ص 121</ref> و همچنان به ناسزاگویی و تکذیب پیامبر ادامه داد.<ref>ابن اسحاق، ص 232؛ ابن سعد، ج 1، ص 261؛ یعقوبی، ج 2، ص 24</ref> | ||
===پس از هجرت پیامبر=== | ===پس از هجرت پیامبر=== | ||
پس از هجرت پیامبر ابولهب به سبب بیماری نتوانست در جنگ بدر شرکت کند<ref>بلاذری، ج 1، ص 292؛ قس ابوالفرج، ج 4، ص 174ـ173 که دلیل دیگری برای آن آورده است</ref> ولی به جای خود عاص بن هشام بن مغیره را فرستاد که از ابولهب دینی بر گردن داشت و ابولهب به همین سبب بدهکاری او را بخشید <ref>واقدی، ج 1، ص 33</ref> روایاتی از رفتار شگفت او پس از شنیدن شکست قریشیان نقل شده است.<ref>ابن هشام، ج 2، ص 302؛ ابو الفرج، ج 4، 206ـ205</ref> | پس از [[هجرت]] پیامبر(ص)، ابولهب به سبب بیماری نتوانست در [[جنگ بدر]] شرکت کند<ref>بلاذری، ج 1، ص 292؛ قس ابوالفرج، ج 4، ص 174ـ173 که دلیل دیگری برای آن آورده است</ref> ولی به جای خود [[عاص بن هشام بن مغیره]] را فرستاد که از ابولهب دینی بر گردن داشت و ابولهب به همین سبب بدهکاری او را بخشید.<ref>واقدی، ج 1، ص 33</ref> روایاتی از رفتار شگفت او پس از شنیدن شکست قریشیان نقل شده است.<ref>ابن هشام، ج 2، ص 302؛ ابو الفرج، ج 4، 206ـ205</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
ابولهب که به بیماری پوستی سختی مبتلا بود 7 روز پس از [[جنگ بدر|واقعه بدر]] درگذشت<ref>ابن هشام، همانجا؛ ابن سعد، ج 4، ص 74؛ بلاذری، ج 1، ص 131؛ قس مسعودی، 206</ref> قریشیان جسد او را شاید از بیم سرایت بیماری به بیرون [[مکه]] بردند و بر آن سنگ انباشتند.<ref>بلاذری، ج 1، ص 478؛ ابوالفرج، ج 4، ص 206</ref> [[ابن بطوطه]]<ref>ابن بطوطه، ص 143</ref> در بیرون مکه قبر منسوب به او را دیده بود. تصریح به نام ابولهب در [[قرآن کریم]] و ذمّ شدید او بعدها موجب بعضی نزاع ها و اظهار نظرها شد.<ref>ر.ک: کشی ص 290 ابن ابی الحدید ج 2 ص 172</ref> | |||
==پسران== | ==پسران== | ||
پسران ابولهب بعدها در فتح مکه مسلمان شدند<ref>طبری، ج 1، ص 2343</ref> و در پیکارهای طائف و حنین شرکت کردند<ref>ابن قدامه، ص 143</ref> و نسل او از طریق پسرانش ادامه یافت.<ref>ابن حزم، ص 72؛ سمعانی، ج 11، ص 236</ref> | پسران ابولهب بعدها در [[فتح مکه]] مسلمان شدند<ref>طبری، ج 1، ص 2343</ref> و در پیکارهای [[جنگ طائف|طائف]] و [[جنگ حنین|حنین]] شرکت کردند<ref>ابن قدامه، ص 143</ref> و نسل او از طریق پسرانش ادامه یافت.<ref>ابن حزم، ص 72؛ سمعانی، ج 11، ص 236</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||