جمعه (روز): تفاوت میان نسخه‌ها

پس از ادای نماز جمعه و انجام متعلقات آن (همچون دعاها و شعارهای سیاسی و [[لعن]] مخالفان حكومت و...)، فرصت باقی مانده از روز جمعه، معمولاً صرف برخی رفتارهای جشنی می‌شد چرا كه مسلمانان جمعه را عید می‌دانسته‌اند و علاوه بر رعایت مستحباتِ توصیه شده برای این روز، برای شب یا روز جمعه، خوراک ویژه تدارک می‌دیدند<ref>رجوع کنید به جمیل، ص۱۰۰؛ شهری باف، ج۲، ص۲۴۱؛ جَبَرتی، ج۱، ص۲۸۸</ref> جشن‌های عروسی یا بخش‌هایی از آن را در این روز برپا می‌داشتند،<ref>رجوع کنید به مطهربن طاهر مقدسی، ج۲، ص۵۵؛ قزوینی، ص۶۸ـ۶۹؛ خاطر، ج۱، ص۲۷۹</ref> گاه نوزادان متولد این روز را تبركاً عید یا جمعه می‌نامیدند،<ref>رجوع کنید به خاطر، ج۱، ص۳۲۷</ref> در مساجد یا مكان‌های تجمع دیگر همچون قهوه خانه‌ها به قصه گویی و شعرخوانی،<ref>رجوع کنید به ابن جوزی، ج۱۱، ص۱۳۱؛ احسن، ص۲۸۵</ref> ترانه خوانی، استماع [[موسیقی]]، [[رقص]] و پایكوبی می‌پرداختند؛<ref>ابوالفرج اصفهانی، ج۸، ص۳۲۱؛ طعمه، ص۱۹۶</ref> جشن [[ختنه]] كودكان را با ساز و آواز و راهپیمایی در خیابان‌ها می‌گرفتند چنان كه گاه سروصدای آنان مانع استماع صدای خطیب جمعه می‌گردید،<ref>رجوع کنید به جبرتی، ج۱، ص۶۴۸</ref> برای سیر و سیاحت به تفرجگاه‌ها یا میدان‌های شهر می‌رفتند و مسابقات ورزشی از جمله تیراندازی، دو، اسب دوانی، چوگان بازی برگزار می‌كردند یا در زورخانه‌ها برای تماشای ورزش‌های پهلوانی جمع می‌شدند یا در كوی و برزن جنگ خروس به راه می‌انداختند،<ref>برای نمونه رجوع کنید به جاحظ، ۱۹۷۱، ص۲۴ـ ۲۵؛ جبرتی، ج۲، ص۷؛ جملی كارری، ص۲۶؛ سیلوا ای فیگروا، ص۱۵۸؛ فرانكلین، ص۲۲؛ الفینستون، ص۳۴۲ـ۳۴۳</ref> به زیارت مكان‌های مقدّس یا فاتحه اهل قبور یا ملاقاتِ زندانیان می‌رفتند،<ref>رجوع کنید به جبرتی، ج۲، ص۷۸؛ تاورنیه، ج۱، ص۲۹۹ـ۳۰۰؛ سیاست الملوک، ص۳۷۰</ref> فقیران و یتیمان را می‌نواختند.<ref>رجوع کنید به ابونعیم، ص۲۹۰؛ باستانی پاریزی، ۱۳۷۸ ش، ص۳۰۷، پانویس ۳؛ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل "Masdjid. VII"</ref>