عبدالله بن زبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عَبْدُاللّه بْن الزُبَیْر بْن الْعَوام''' مشهور به '''ابن زبیر''' ([[سال ۱ هجری قمری|۱]]-[[سال ۷۳ هجری قمری|۷۳ق]])، از داعیه‌داران [[خلافت]] پس از مرگ [[معاویه]] که حکومت [[آل زبیر]] را در [[مکه]] پایه‌گذاری کرد. او فرزند [[زبیر بن عوام]] است و به علت سن کمش در زمان حیات [[پیامبر(ص)]] او را جزو [[صحابه|صحابه صغار]] قرار می‌دهند. او نخستین مولود [[مهاجران]] در [[مدینه]] بود. شهرت ابن زبیر بیشتر به واسطه [[بیعت]] نکردن با [[یزید بن معاویه]]، ادعای خلافت و پناه بردنش به [[مکه]] است که منجر به حمله سپاه یزید به این شهر شد. ابن زبیر در [[سال ۶۴ هجری قمری|۶۴ق]] خود را [[خلیفه]] خواند و بسیاری از اهالی [[شام]] و [[حجاز]] از جمله مکه و مدینه با او بیعت کردند. یکی از بازسازی‌های مشهور [[کعبه]] را به او نسبت می‌دهند. ابن زبیر از عوامل موثر در فتنه [[جنگ جمل]] بود و با [[امام علی(ع)]] جنگید ولی پس از شکست [[ناکثین|اصحاب جمل]]، مشمول عفو عمومی امام علی(ع) شد. او در هفتاد و دو سالگی در مکه به دست سپاهیان شام به فرماندهی [[حجاج بن یوسف ثقفی]] کشته شد.

نام عبدالله بن زبیر اندک اندک از زمان عثمان در منابع پربسامد می‌شود. او در این دوره سِمَت‌های مختلفی یافت. به نقل طبری(م. ۳۱۰ق.)، او در حمله به مناطق شمال ایران فعلی([[خراسان بزرگ|خراسان قدیم]]) در سال ۲۹-۳۰ق. همراه سعید بن العاص بود.<ref> تاریخ الطبری، ج۴، ص۲۷۰؛ همچنین نک: دائرةالمعارف اسلام، ج۱، ص۵۵، ذیل مدخل “ʿAbd Allāh b. al-Zubayr”</ref> در ماجرای جمع آوری و یکسان‌سازی مصاحف، از کاتبان نسخه‌های قرآن بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۱۷۶؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۳۲۸؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، مکتبة المعارف، ج۸، ص۳۳۵.</ref>در حمله به مغرب در سال ۲۷ یا ۲۸ق. تحت فرماندهی عبدالله بن سعد بن ابی‌سَرْح شرکت داشت. از خود او نقل کرده‌اند که با کشتن فرمانده لشکر دشمن، پیروزی مسلمانان را باعث شد.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۲۲۴؛ ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۳۴۴.</ref>ابن زبیر در ماجرای شورش مردم علیه عثمان، بر خلاف پدر و خاله‌اش [[عایشه]]، در کنار عثمان بود و از او دفاع می‌کرد.<ref>خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، مکتبة المعارف، ج۷، ص۱۸۱.</ref>او نمایندگی عثمان را در مواجهه با معترضان و امامت جماعت را هنگام محاصره خانه‌اش بر عهده گرفت و در این ماجرا زخمی شد.<ref>الطبقات، ج۲، ص۳۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۵۶۴.</ref>

===دوره امام علی(ع)===

هنگام ورود لشکریان جمل به بصره ابن زبیر که فرمانده پیاده نظام بود، بر خلاف پیمان آتش بسی که با [[عثمان بن حنیف|عثمان بن حُنَیف]] حاکم بصره تا رسیدن امام علی(علیه‌السلام)بسته بودند، با گروهی، ۴۰ نفر از محافظان مسلمان را کشت و بیت‌ المال را تصرف کرد.<ref>بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۳۶۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۸.</ref>