پرش به محتوا

سیده نفیسه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Sayedisphahani
imported>Sayedisphahani
خط ۴۸: خط ۴۸:


==وفات و آرامگاه==
==وفات و آرامگاه==
نفیسه‌خاتون در ماه رمضان [[سال ۲۰۸ هجری قمری|سال ۲۰۸ق]] از دنیا رفته است.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، دارالثقافه، ج۵، ص۴۲۴؛ مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> [[اسحاق بن جعفر|اسحاق مؤتمن]] می‌خواست جنازه همسرش را به [[مدینه]] ببرد اما به درخواست اهالی مصر او را در همانجا دفن کرد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref> مقریزی گفته است مردم مصر از اسحاق خواستند تا وی را به خاطر [[برکت]] در مصر دفن کند.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> اما بر اساس برخی منابع اسحاق نپذیرفت اهالی مصر نزد حاکم مصر رفتند و از او خواستند اسحاق را از انتقال جنازه همسرش به مدینه منصرف کند. واسطه قراردادن حاکم مؤثر واقع نشد آنان اموالی را فراهم کردند و به اسحاق دادند و از او خواستند تا با درخواستشان موافقت کند، اسحاق نپذیرفت. ولی سرانجام به دفن همسرش در مصر رضایت داد گفته‌اند اسحاق به سبب رؤیایی که در خواب دیده بود تن به خواسته مردم مصر داد. بنابر این رؤیا، [[رسول اکرم]] به او گفته بود که همسرت را در همین‌جا به خاک بسپار.<ref>شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۸؛ ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۴؛ شیخ محمد صبان، إسعاف الراغبين، نسخه خطی، ص۸۱؛ قمی، منتهی الامال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۴۱۸؛ محمد الحسون، اعلام النساء، ص۱۸۹.</ref>
نفیسه‌خاتون در ماه رمضان [[سال ۲۰۸ هجری قمری|سال ۲۰۸ق]] از دنیا رفته است.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، دارالثقافه، ج۵، ص۴۲۴؛ مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> [[اسحاق بن جعفر|اسحاق مؤتمن]] می‌خواست جنازه همسرش را به [[مدینه]] ببرد اما به درخواست اهالی مصر او را در همانجا دفن کرد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref> مقریزی گفته است مردم مصر از اسحاق خواستند تا وی را به خاطر [[برکت]] در مصر دفن کند.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> اما بر اساس برخی منابع اسحاق نپذیرفت. اهالی مصر نزد حاکم مصر رفتند و از او خواستند اسحاق را از انتقال جنازه همسرش به مدینه منصرف کند. واسطه قراردادن حاکم مؤثر واقع نشد٬ آنان اموالی را فراهم کردند و به اسحاق دادند و از او خواستند تا با درخواستشان موافقت کند٬ اما اسحاق نپذیرفت. ولی سرانجام به دفن همسرش در مصر رضایت داد٬ گفته‌اند اسحاق به سبب رؤیایی که دیده بود تن به خواسته مردم مصر داد. بنابر این رؤیا، [[رسول اکرم]] به او گفته بود که همسرت را در همین‌جا به خاک بسپار.<ref>شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۸؛ ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۴؛ شیخ محمد صبان، إسعاف الراغبين، نسخه خطی، ص۸۱؛ قمی، منتهی الامال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۴۱۸؛ محمد الحسون، اعلام النساء، ص۱۸۹.</ref>


[[پرونده:بارگاه سیده نفیسه 1.jpg|left|بندانگشتی|بارگاه سیده نفیسه در [[قاهره]]]]
[[پرونده:بارگاه سیده نفیسه 1.jpg|left|بندانگشتی|بارگاه سیده نفیسه در [[قاهره]]]]
سیده نفیسه در خانه خود در مکانی که به درب السباع و درب یزرب شناخته می‌شد، دفن گردید.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> مقریزی مدفن او را یکی از چهار مکانی{{یادداشت|چهار مکانی که در مصر به استجابت دعا شناخته می‌شوند. عبارتند از: زندان یوسف نبی، مسجد حضرت موسی، اتاقکی در مسجد اقدام قرافه و مدفن سیده نفیسه(مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.)}} دانسته که در مصر به [[استجابت دعا]] معروف‌اند.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> همچنین نقل کرده که اولین کسی که بر مزار او بنایی ساخت عبیدالله بن سری بن حکم، امیر مصر بود و تاریخ آن در کتیبه‌ای که بر ورودی [[ضریح]] نصب شده  ربیع الثانی سال ۴۸۲ق درج شده است.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۱-۶۴۲.</ref> و در سال ۵۳۲ق حافظ خلیفه آن را تجدید بنا کرد و بر آن ضریح و قبه‌ای ساخت.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۲.</ref> یاقوت حموی(جغرافی‌دان قرن هفتم) از قبه‌ای بر قبر او در آن زمان خبر داده است.<ref> حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۱۴۲.</ref> مرقد سیده نفیسه از اماکن معروف زیارتی در [[مصر]] است.<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۴۴.</ref>از گفته ابن کثیر، که [[زیارت اهل قبور]] را شرک دانسته و اهالی مصر درباره او سخنانی به کار می‌برند که منجر به [[کفر]] و [[شرک]] می‌شود به دست می‌آید که مردم [[شیعه]] و [[سنی]] مصر در آن زمان برای او احترام ویژه‌ای قائل بوده و به زیارت قبر وی می‌رفته‌اند.<ref>رجوع کنید به: ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref> همچنین از گزارش ذهبی که به مصریان نسبت می‌دهد که به قبر [[سجده]] کرده و از او درخواست آمرزش می‌کنند، به دست می‌آید که اهالی مصر به قبر او متوسل می‌شده‌اند.<ref>ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.</ref>
سیده نفیسه در خانه خود در مکانی که به درب السباع و درب یزرب شناخته می‌شد، دفن گردید.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> مقریزی مدفن او را یکی از چهار مکانی{{یادداشت|چهار مکانی که در مصر به استجابت دعا شناخته می‌شوند. عبارتند از: زندان یوسف نبی، مسجد حضرت موسی، اتاقکی در مسجد اقدام قرافه و مدفن سیده نفیسه(مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.)}} دانسته که در مصر به [[استجابت دعا]] معروف‌اند.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> همچنین نقل کرده که اولین کسی که بر مزار او بنایی ساخت عبیدالله بن سری بن حکم، امیر مصر بود و تاریخ آن در کتیبه‌ای که بر ورودی [[ضریح]] نصب شده  ربیع الثانی سال ۴۸۲ق درج شده است.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۱-۶۴۲.</ref> و در سال ۵۳۲ق حافظ خلیفه آن را تجدید بنا کرد و بر آن ضریح و قبه‌ای ساخت.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۲.</ref> یاقوت حموی(جغرافی‌دان قرن هفتم) از قبه‌ای بر قبر او در آن زمان خبر داده است.<ref> حموی، معجم البلدان، ۱۹۹۵م، ج۵، ص۱۴۲.</ref> مرقد سیده نفیسه از اماکن معروف زیارتی در [[مصر]] است.<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۴۴.</ref> ابن کثیر که [[زیارت اهل قبور]] را شرک می‌دانسته می‌گوید: اهالی مصر درباره او سخنانی به کار می‌برند که منجر به [[کفر]] و [[شرک]] می‌شود. از گفته او به دست می‌آید که مردم [[شیعه]] و [[سنی]] مصر در آن زمان برای نفیسه خاتون احترام ویژه‌ای قائل بوده و به زیارت قبر وی می‌رفته‌اند.<ref>رجوع کنید به: ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref> همچنین از گزارش ذهبی که به مصریان نسبت می‌دهد که از او درخواست آمرزش می‌کنند، به دست می‌آید که اهالی مصر به او متوسل می‌شده‌اند.<ref>ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳.</ref>


اهالی مصر از سال ۸۸۹ق در عصر ملک اشرف قایتبای (حکومت ۸۷۲-۹۰۱ق) از سلسله ممالیک چرکسی سالروز تولد سیده نفیسه را جشن می‌گیرند. در شب تولد او جمعیت بسیاری از شیعیان و [[اهل سنت]] تا پاسی از شب در حرمش به مولودیه‌خوانی و شادی می‌پردازند. مردم مصر برای برآوردن حاجات خود به سیده نفیسه [[توسل|متوسل]] می‌شوند و به [[تبرک]] [[ضریح]] حرم او را می‌بوسند. همچنین برگزاری جشن‌های ازدواج در اطراف مرقد او و طواف عروس در حرم او مرسوم است.<ref>الوردانی، الشیعه فی مصر، ۱۴۱۴ق، ص۱۱۰، ۱۱۳.</ref>
اهالی مصر از سال ۸۸۹ق در عصر ملک اشرف قایتبای (حکومت ۸۷۲-۹۰۱ق) از سلسله ممالیک چرکسی سالروز تولد سیده نفیسه را جشن می‌گیرند. در شب تولد او جمعیت بسیاری از شیعیان و [[اهل سنت]] تا پاسی از شب در حرمش به مولودیه‌خوانی و شادی می‌پردازند. مردم مصر برای برآوردن حاجات خود به سیده نفیسه [[توسل|متوسل]] می‌شوند و برای [[تبرک]]٬ [[ضریح]] را می‌بوسند. همچنین برگزاری جشن‌های ازدواج در اطراف مرقد او و طواف عروس در حرم او مرسوم است.<ref>الوردانی، الشیعه فی مصر، ۱۴۱۴ق، ص۱۱۰، ۱۱۳.</ref>


برخی [[شیعیان]] ایرانی در [[عهد قاجار]]، در سفر [[حج]] به شامات و مصر نیز می‌رفته و مرقد سیده نفیسه را [[زیارت]] می‌کرده‌اند. این زیارت‌ها در برخی سفرنامه‌های حج ایرانیان انعکاس یافته و اطلاعاتی از مرقد ا و باورهای مصریان درباره او به دست داده‌اند.<ref>برای نمونه: جعفریان، «سفرنامه حج جزائری عراقی»، ۱۳۸۹ش، ص۲۷۱.</ref>
برخی [[شیعیان]] ایرانی در [[عهد قاجار]]، در سفر [[حج]]٬ به شامات و مصر نیز می‌رفته و مرقد سیده نفیسه را [[زیارت]] می‌کرده‌اند. این زیارت‌ها در برخی سفرنامه‌های حج ایرانیان انعکاس یافته و اطلاعاتی از مرقد وی و باورهای مصریان درباره ایشان به دست می‌دهند.<ref>برای نمونه: جعفریان، «سفرنامه حج جزائری عراقی»، ۱۳۸۹ش، ص۲۷۱.</ref>


==زیارت‌نامه==
==زیارت‌نامه==
کاربر ناشناس