حسین وارث آدم (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''حسین وارث آدم'''، کتابی از علی شریعتی، حاوی هشت سخنرانی در سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ شمسی از او. عنوان کتاب، از [[زیارت وارث]] الهام گرفته شده است. [[مرتضی مطهری]]، انتقادهایی جدی به تحلیل شریعتی از واقعه کربلا وارد کرد و این کتاب را نوعی روضه مارکسیستی خواند.

#حسین وارث آدم: این بخش که شامل مقدمه و متن اصلی است، توسط علی شریعتی در عاشورای ۱۳۴۹ش (۱۳۹۱ق) نوشته شده و پیش از چاپ به همراه سخنرانی‌های دیگر، به صورت مستقل هم انتشار یافته و در جلد ۱۹ از مجموعه آثار دکتر شریعتی هم آمده است. در انتخاب نام آن از زیارت وارث الهام گرفته شده است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۱.</ref> مرتضی مطهری، انتقادات جدی و بنیادینی به این بخش وارد کرده است.

#ثار: این بخش، از آخرین سخنرانی شریعتی در ماه محرم پیاده شده و مربوط به دی ۱۳۵۵ش است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۱.</ref>

#شهادت: این متن از سخنرانی علی شریعتی در اسفند ۱۳۵۰ش در حسینیه ارشاد پیاده شده و مطالبی هم از سوی او و پیش از چاپ به آن اضافه شده است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۱.</ref>

#پس از شهادت: این بخش، متن پیاده‌شده سخنرانی علی شریعتی در اسفند ۱۳۵۰ش است که در مسجد جامع نارمک ایراد شده است. او در این سخنرانی، تحت‌تاثیر کشته شدن ۱۰ تن از مبارزان مسلحانه با حکومت پهلوی، از جمله مسعود و مجید احمدزاده بوده است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۲.</ref>

#بینش تاریخی شیعه: این بخش، متن پیاده‌شده سخنرانی در مسجد الجواد است که در شب ۱۴ اسفند ۱۳۴۹ ایراد شده و نام دیگر آن، «اسلام دین تاریخ» است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۲.</ref>

#انتظار مذهب اعتراض: این بخش، متن پیاده‌شده سخنرانی در حسینیه ارشاد، در ۸ آبان ۱۳۵۰ش است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۲.</ref>

#ضمیمه‌ها: این بخش حاوی دو مطلب است که اولی فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام نام دارد و سخنرانی آن در سال ۱۳۴۹ش در حسینیه ارشاد ایراد شده. مطلب دوم، متن مقدمه‌ای است که دکتر علی شریعتی بر کتاب حجر بن عدی، نوشته حسن اکبری مرزناک نگاشته است.<ref>علی شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰، ص ۱۲ و ۱۳.</ref>

نویسنده در این بخش به تحلیل [[شهادت]] می‌پردازد. [[علی شریعتی|شریعتی]] معتقد است که عظمت [[امام حسین(ع)]] از یک سو و شخص‌بینی مردم از سوی دیگر، موجب شده است که از آن چه که حسین(ع) به خاطر آن سخاوتمندانه خود را قربانی کرد، یاد نکنیم.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰ش، ص ۱۰۹.</ref> شهادت در فرهنگ [[شیعه]]، مرگ تحمیلی و تراژدی نیست، بلکه یک درجه است. وسیله نیست، خود، هدف است؛ شهادت مرگ دلخواهی است که مجاهد با همه آگاهی و همه منطق و شعور و بیداری و بینایی خویش، خود انتخاب می‌کند.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰ش، ص ۱۸۰.</ref>

حسین، از شهر خویش بیرون می‌آید، زندگیش را رها می‌کند تا بمیرد! زیرا جز این سلاحی، برای مبارزه ندارد، اگر نمی‌تواند دشمن را بشکند، لا اقل به این وسیله رسوا کند، اگر نمی‌تواند قدرت حاکم را مغلوب سازد آن را محکوم کند.<ref>شریعتی، حسین وارث آدم، ۱۳۸۰ش، ص ۱۷۷.</ref>

متن سخنرانی حسین وارث آدم که بلافاصله پس از ایراد آن در حسینیه ارشاد، تبدیل به جزوه شد، در تحلیل وقایع تاریخی از جمله [[واقعه کربلا]] رویکردی ویژه‌ای دارد که [[مرتضی مطهری]]، برخی از محورهای اساسی آن را مورد نقد قرار داده است. مهمترین نقدهای مطهری بر آن جزوه که اکنون بخشی از کتاب «حسین وارث آدم» است، عبارتند از:

امام حسینِ این کتاب، همان امام حسین مظلوم و محکوم روضه‌خوان‌هاست که هیچ نقشی در تاریخ ندارد؛ با این تفاوت که امام حسین روضه‌خوان‌ها لااقل سفره گریه‌ای برای توشه [[معاد]]، یکی از [[اصول دین]]، پهن کرده و امام حسینِ این جزوه، به وسیله روضه‌ها و گریه‌ها ابزاری است در دست جناح حاکم برای بهره‌کشی طبقه محکوم.