پرش به محتوا

تعزیه‌خوانی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naimi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات میراث فرهنگی و معنوی بشر
{{جعبه اطلاعات میراث فرهنگی و معنوی بشر
|نام       =تعزیه (تعزیت)
|نام =تعزیه (تعزیت)
|تصویر۱   =..نقاشی تکیه دولت.JPG
|تصویر۱ =..نقاشی تکیه دولت.JPG
|زیرنویس۱ = تابلوی مراسم تعزیه خوانی در [[تکیه دولت]] اثر [[کمال الملک]]
|زیرنویس۱ = تابلوی مراسم تعزیه خوانی در [[تکیه دولت]] اثر [[کمال الملک]]
|تصویر۲   =
|تصویر۲ =
|زیرنویس۲ =
|زیرنویس۲ =
|کشورها   ={{پرچم|ایران}}
|کشورها ={{پرچم|ایران}}
|بخش       =
|بخش =
|منطقه۱   =[[آسیا-اقیانوسیه]]
|منطقه۱ =[[آسیا-اقیانوسیه]]
|منطقه۲   =
|منطقه۲ =
|منطقه۳   =
|منطقه۳ =
|منطقه۴   =
|منطقه۴ =
|منطقه۵   =
|منطقه۵ =
|کد       =[http://www.unesco.org/culture/ich/en/RL/00377 ۰۰۳۷۷]
|کد =[http://www.unesco.org/culture/ich/en/RL/00377 ۰۰۳۷۷]
|تاریخ     =۲۰۱۰
|تاریخ =۲۰۱۰
|معیار     = III, VI
|معیار = III, VI
|وضعیت     =
|وضعیت =
|پانویس جعبه=
|پانویس جعبه=
}}
}}
{{سوگواری محرم}}
{{سوگواری محرم}}
'''تعزیه‌خوانی''' یا [[تعزیه خوانی |شبیه‌خوانی]]؛ مجموعه‌ای از نمایش‌های  مذهبی برگرفته از رویدادهای تاریخی و حماسی حزن‌انگیز در مورد [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و اهل بیت و یاران او و مصایب خاندان [[پیامبر(ص)]] است.
'''تعزیه‌خوانی''' یا '''شبیه‌خوانی'''، نوعی نمایش‌ مذهبی برگرفته از رویدادهای تاریخی و حماسی حزن‌انگیز درباره [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و اهل بیت و یاران او و مصایب خاندان [[پیامبر(ص)]].


آغاز تعزیه خوانی را از زمان [[دیلمیان]] دانسته‌اند که در زمان [[صفویه]] به شکل فعلی درآمد و در زمان [[قاجار]] به اوج خود رسید و دامنه آن از مرزهای [[ایران]] فراتر رفت.
آغاز تعزیه‌خوانی را از زمان [[دیلمیان]] دانسته‌اند که در زمان [[صفویه]] به شکل فعلی درآمد و در زمان [[قاجار]] به اوج خود رسید و دامنه آن از مرزهای [[ایران]] فراتر رفت.


==خاستگاه و پیش زمینه==
==خاستگاه و پیش زمینه==
تعزیه در ادبیات مذهبی ایران بر بنیاد فرهنگ [[عاشورا]] و وقایع تاریخی [[کربلا]] در ۶۱ق/۶۸۰م، و نبرد دلیرانه و شهادت مظلومانه [[امام حسین(ع)]] نهاده شده و به صورت تعزیه‌خوانی یا شبیه‌خوانی، شکلی ویژه از نمایش یا [[درام مذهبی]]، تجلی کرده است.<ref>بلوکباشی، علی، حدیث قدسی مصایب در نمایش آیینی، ص۱۷</ref> نشانه‌های اولیه تعزیه خوانی در زمان [[دیلمیان]] و پس از آن دوران [[آل بویه]] دیده می‌شود؛ اگر چه تعزیه به صورت امروزی از زمان [[صفویه]] شروع شد و در زمان [[قاجار]] به اوج خود رسید.
تعزیه در ادبیات مذهبی ایران بر بنیاد فرهنگ [[عاشورا]] و وقایع تاریخی [[کربلا]] در ۶۱ق/۶۸۰م، و نبرد دلیرانه و شهادت مظلومانه [[امام حسین(ع)]] نهاده شده و به صورت تعزیه‌خوانی یا شبیه‌خوانی، شکلی ویژه از نمایش یا [[درام مذهبی]]، تجلی کرده است.<ref>بلوکباشی، علی، حدیث قدسی مصایب در نمایش آیینی، ص۱۷</ref> نشانه‌های اولیه تعزیه خوانی در زمان [[دیلمیان]] و پس از آن دوران [[آل بویه]] دیده می‌شود؛ اگر چه تعزیه به صورت امروزی از زمان [[صفویه]] شروع شد و در زمان [[قاجار]] به اوج خود رسید.


== شکل گیری و سیر تحول==
== شکل‌گیری و سیر تحول==
دربارۀ شکل‌گیری و پیشینه تعزیه‌خوانی دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است.
دربارۀ شکل‌گیری و پیشینه تعزیه‌خوانی دیدگاه‌های متفاوتی ابراز شده است.


خط ۱۲۹: خط ۱۲۹:
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23022/15/5988 دانشنامۀ بزرگ اسلامی]
* منبع مقاله: [http://lib.eshia.ir/23022/15/5988 دانشنامۀ بزرگ اسلامی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101221181611-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87%20%D9%88%20%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87%20%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C.pdf پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101221181611-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87%20%D9%88%20%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D9%87%20%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C.pdf پژوهشی در تعزیه و تعزیه خوانی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101117163117-183.pdf نگرشی نقد گونه بر تعزیه و تعزیه خوانی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101117163117-183.pdf نگرشی نقد گونه بر تعزیه و تعزیه خوانی]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120326164815-3016-91.pdf جستاری در تعزیه و تعزیه نویسی در ایران]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120326164815-3016-91.pdf جستاری در تعزیه و تعزیه نویسی در ایران]
۳۸۶

ویرایش