Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
خریت بن راشد ناجی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mohamadhaghani جز (ویرایش اطلاعات) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''خِرّیت بن راشد ناجی'''، از [[صحابه]] و از [[خوارج]] بود. وی در [[ | '''خِرّیت بن راشد ناجی'''، از [[صحابه]] و از [[خوارج]] بود. وی در [[جنگ‌های رده|جنگ‌های رِدّه]] در ایام [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]]، حضوری مؤثر داشت و حتی در دوره [[عثمان]] نیز، به امارت منطقه‌ای در فارس رسید. وی در [[جنگ جمل]] جانب [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر]] را گرفت. پس از [[جنگ صفّین]]، علم مخالفت با [[امام علی]](ع) را برافراشت و به آیین [[مسیحیت]] بازگشت و پس از چندبار درگیری با فرستادۀ امام(ع)، کشته شد. | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
در منابع مطالب اندکی در شرح حال او آمده است. خِّریت بن راشد از طایفه بنی ناجیه بود. در برخی منابع نام او به‌اشتباه به صورت حارث بن راشد<ref>رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱، ص۶۶۷.</ref> و حریث بن اسد<ref>نجاشی، ص۳۲۰.</ref> نقل شده است. بنی ناجیه ادعا داشتند که از فرزندان سامة بن لُؤَی بن غالب از قبیله [[قریش]] هستند و از این رو خود را قریشی می‌خواندند؛ اما قریشیان انتساب آنان را رد می‌کردند و می‌گفتند که مادر آنان پس از مرگ سامة بن لؤی با فردی غیرقریشی ازدواج کرده و بنی ناجیه از نسل او هستند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۳ْ، | در منابع مطالب اندکی در شرح حال او آمده است. خِّریت بن راشد از طایفه بنی ناجیه بود. در برخی منابع نام او به‌اشتباه به صورت حارث بن راشد<ref>رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱، ص۶۶۷.</ref> و حریث بن اسد<ref>نجاشی، ص۳۲۰.</ref> نقل شده است. بنی ناجیه ادعا داشتند که از فرزندان سامة بن لُؤَی بن غالب از قبیله [[قریش]] هستند و از این رو خود را قریشی می‌خواندند؛ اما قریشیان انتساب آنان را رد می‌کردند و می‌گفتند که مادر آنان پس از مرگ سامة بن لؤی با فردی غیرقریشی ازدواج کرده و بنی ناجیه از نسل او هستند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۳ْ، ص۱۲۰ ؛ مسعودی، ج۳، ص۱۵۹؛ نیز رجوع کنید به ابن عبدالبرّ، قسم ۲، ص۴۵۹.</ref> | ||
==زمان پیامبر (ص) و خلفای سه‌گانه== | ==زمان پیامبر(ص) و خلفای سه‌گانه== | ||
خریت را جزو صحابه پیامبر (ص) شمرده‌اند؛ چراکه او به همراه گروهی از بنوسامه، در منطقه‌ای میان [[مکه]] و [[مدینه]] با [[پیامبر (ص)]] دیدار کرد.<ref>به نقل ابن عبدالبرّ، ج۲، | خریت را جزو صحابه پیامبر(ص) شمرده‌اند؛ چراکه او به همراه گروهی از بنوسامه، در منطقه‌ای میان [[مکه]] و [[مدینه]] با [[پیامبر(ص)]] دیدار کرد.<ref>به نقل ابن عبدالبرّ، ج۲، ص۴۵۸۴۵۹؛ ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۲۳۵.</ref> در جنگ‌های رِدّه در ایام [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]]، [[مسلمانان]] به یاری خرّیت که رهبری بنوناجیه را برعهده داشت، بر لقیط بن مالک ازدی، حاکم شورشی [[عمان]]، پیروز شدند.<ref>رجوع کنید به ابن حجرعسقلانی، ج۲، ص۲۳۵، ج۳، ص۳۷۵.</ref> به نوشته سیف بن عمر، خرّیت در دوره [[عثمان]] نیز به فرمان [[عبداللّه بن عامر|عبداللّه بن عامر بن کُرَیز]]، فرماندار [[بصره]] در زمان عثمان، به فرمانروایی منطقه‌ای در [[فارس]] رسید.<ref>رجوع کنید به ابن عبدالبرّ، قسم ۲، ص۴۵۹؛ ابن حجر عسقلانی، ج۲، ص۲۳۵.</ref> | ||
==زمان امام علی (ع) == | ==زمان امام علی(ع) == | ||
===جنگ جمل و صفین=== | ===جنگ جمل و صفین=== | ||
در منابع تاریخی درباره جزئیات ارتباط او با امام علی(ع) اختلافاتی وجود دارد. بر اساس برخی روایات وی در [[جنگ جمل]] جانب [[طلحه بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر]] را گرفت<ref>طبری، ج۴، ص۵۰۵؛ ابن عبدالبرّ، ابن عبدالبرّ، قسم ۲، ص۴۵۹؛ قس بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref> اما بر اساس روایت دیگری او در این نبرد نیز همراه با سیصد تن از بنی ناجیه به علی(ع) پیوست.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، | در منابع تاریخی درباره جزئیات ارتباط او با امام علی(ع) اختلافاتی وجود دارد. بر اساس برخی روایات وی در [[جنگ جمل]] جانب [[طلحه بن عبیدالله|طلحه]] و [[زبیر]] را گرفت<ref>طبری، ج۴، ص۵۰۵؛ ابن عبدالبرّ، ابن عبدالبرّ، قسم ۲، ص۴۵۹؛ قس بلاذری، ج۲، ص۲۹۶.</ref> اما بر اساس روایت دیگری او در این نبرد نیز همراه با سیصد تن از بنی ناجیه به علی(ع) پیوست.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶، ج۱، ص۴۱۱</ref> این اختلاف روایات درباره موضع او بعد از جنگ جمل نیز وجود دارد. برخی روایات تصریح کرده‌اند که امام او را پیش از سفر به صفین به امارت اهواز گمارده بود.<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۴، ص۲۴۲</ref> اما روایت دیگر حاکی از این است که خریت در جنگ صفین همراه با امام علی(ع) بود و هنگامی که نتیجه حکمیت معلوم شد در کوفه حضور داشت و از همان‌جا بر امام شورید و از کوفه خارج شد.<ref>ثقفی، الغارات، ۱۳۵۳، ج۱، ص۳۳۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۴۶</ref> | ||
===شورش بر امام=== | ===شورش بر امام=== | ||
خرّیت به همراه | خرّیت به همراه ۳۰ نفر از اصحاب خود پس از [[جنگ صفّین]] نزد امام علی(ع) رفت و پس از اعلام مخالفت خود با آن حضرت، تصمیم به جدا شدن از ایشان گرفت. امام ضمن یادآوری عهد خرّیت در [[بیعت]] با خود، او را از این کار برحذر داشت.<ref>ثقفی، ج۱، ص۳۳۲۳۳۳؛ قس طبری، ج۵، ص۱۱۳ ۱۳۲ که تعداد همراهان خرّیت را سیصد تن نوشته است.</ref> | ||
به گفته مسعودی<ref>مسعودی، ج۳، | به گفته مسعودی<ref>مسعودی، ج۳، ص۱۵۹۱۶۰.</ref> خرّیت بن راشد پس از شکستن بیعت خود با امام علی(ع) به همراه ۳۰۰ نفر به دین مسیحیت بازگشت و همان شب از سپاه امام جدا شد. | ||
حضرت برای سرکوب شورش او، [[زیاد بن خصفه|زیاد بن خَصَفه]] را همراه گروهی به تعقیب خرّیت فرستاد. خرّیت و یارانش به دهکده '''نِفَّر''' در اطراف [[کوفه]] رفتند و [[زادان بن فرح]] را که از هواداران حضرت و احتمالا والی آنجا بود، به قتل رساندند. زیاد در منطقه '''مذّار''' (بین واسط و بصره)، با خرّیت درگیر شد. خرّیت شکست خورد و با | حضرت برای سرکوب شورش او، [[زیاد بن خصفه|زیاد بن خَصَفه]] را همراه گروهی به تعقیب خرّیت فرستاد. خرّیت و یارانش به دهکده '''نِفَّر''' در اطراف [[کوفه]] رفتند و [[زادان بن فرح]] را که از هواداران حضرت و احتمالا والی آنجا بود، به قتل رساندند. زیاد در منطقه '''مذّار''' (بین واسط و بصره)، با خرّیت درگیر شد. خرّیت شکست خورد و با ۲۰۰ نفر از هوادارانش که تازه از کوفه به او پیوسته بودند، به [[اهواز]] گریخت. در‌ای مدت گروهی از قبایل به او پیوستند و آنان توانست حاکم امام بر منطقه را از آنجا بیرون کنند. | ||
با بالاگرفتن خطر خرّیت، حضرت علی(ع) سپاهی را به فرماندهی [[معقل بن قیس ریاحی|مَعْقِل بن قیس ریاحی]] برای سرکوب او فرستاد. خرّیت پس از شکست از معقل، به حاشیه [[خلیج فارس]] رفت و برخی از قبایل آن ناحیه از جمله گروهی از بنی عبدالقیس را با خود همراه کرد. اما در پی اعلان امان معقل، شماری از هواداری خرّیت دست کشیدند و گروه کثیری از هوادارانش او را ترک کردند. سرانجام، در جنگی که بین نیروهای معقل با خریت در گرفت، خریت کشته شد و یارانش پراکنده شدند.<ref>ثقفی، ج۱، | با بالاگرفتن خطر خرّیت، حضرت علی(ع) سپاهی را به فرماندهی [[معقل بن قیس ریاحی|مَعْقِل بن قیس ریاحی]] برای سرکوب او فرستاد. خرّیت پس از شکست از معقل، به حاشیه [[خلیج فارس]] رفت و برخی از قبایل آن ناحیه از جمله گروهی از بنی عبدالقیس را با خود همراه کرد. اما در پی اعلان امان معقل، شماری از هواداری خرّیت دست کشیدند و گروه کثیری از هوادارانش او را ترک کردند. سرانجام، در جنگی که بین نیروهای معقل با خریت در گرفت، خریت کشته شد و یارانش پراکنده شدند.<ref>ثقفی، ج۱، ص۳۳۴۳۶۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج،۳ ص۳۶۵-۳۷۱.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|اندازه=ریز| | {{پانویس|اندازه=ریز|۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/8545 دانشنامۀ جهان اسلام] | * منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/8545 دانشنامۀ جهان اسلام] | ||
{{صحابه}} | {{صحابه}} | ||