Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۰۲
، ۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۹بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←محتوای کتاب) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''اَلْإرْشاد فی مَعْرفة حُجَجِ الله عَلَی الْعِباد''' (تألیف: [[سال ۴۱۱ هجری قمری|۴۱۱ق]]) معروف به «'''الارشاد'''» کتابی کلامی و تاریخی به زبان عربی | '''اَلْإرْشاد فی مَعْرفة حُجَجِ الله عَلَی الْعِباد''' (تألیف: [[سال ۴۱۱ هجری قمری|۴۱۱ق]]) معروف به «'''الارشاد'''» کتابی کلامی و تاریخی به زبان عربی نوشته [[شیخ مفید]] (متوفای ۴۱۳ق) از متکلمان و فقهای برجسته [[شیعه]] است. کتاب «الإرشاد» تاریخ زندگانی [[ائمه اطهار]](ع) است که شیخ مفید با توجه به روایاتی که در اختیار داشته، جمع‌آوری نموده است. این کتاب در دو بخش تشکیل شده که بخش اعظم آن به شرح حال و ذکر فضایل [[امام علی]](ع) و شرح زندگانی [[امام حسین]](ع) و [[واقعه کربلا]] اختصاص دارد. شیخ مفید در این کتاب به فضایل [[اهل بیت|اهل بیت]](ع) و یاران آنان نیز اشاره دارد. به دلیل اهمیت و جایگاه این کتاب و نویسنده آن، پژوهش‌های فراوانی درباره آن صورت گرفته است. | ||
== انگیزه نگارش == | == انگیزه نگارش == | ||
شیخ مفید این کتاب را به درخواست یکی از شیعیان نگاشته است. وی در آغاز کتاب می‌نویسد: «من بنا به درخواست شما در این کتاب نام ائمه هدی علیهم السلام و تاریخ زندگانی آنها و محل قبر و حرم آن بزرگواران را آورده ام. همچنین به بخشی از روایات، درباره‌شان و مقام آن امامان معصوم نیز اشاره دارم، تا عقیده شما به دین از روی آگاهی و شناخت باشد».<ref>مفید: الارشاد، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب.</ref> | شیخ مفید این کتاب را به درخواست یکی از شیعیان نگاشته است. وی در آغاز کتاب می‌نویسد: «من بنا به درخواست شما در این کتاب نام ائمه هدی علیهم السلام و تاریخ زندگانی آنها و محل قبر و حرم آن بزرگواران را آورده ام. همچنین به بخشی از روایات، درباره‌شان و مقام آن امامان معصوم نیز اشاره دارم، تا عقیده شما به دین از روی آگاهی و شناخت باشد».<ref>مفید: الارشاد، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب.</ref> | ||
== تاریخ نگارش == | == تاریخ و شیوه نگارش== | ||
شیخ مفید کتاب «الإرشاد» را در سال ۴۱۱ق یعنی دو سال قبل از وفاتش نگاشته است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب.</ref> | شیخ مفید کتاب «الإرشاد» را در سال ۴۱۱ق یعنی دو سال قبل از وفاتش نگاشته است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب.</ref> | ||
[[شیخ مفید]] در کتاب الإرشاد همانند یک کتاب تاریخی عمل نموده و به بیان حوادث تاریخی پرداخته است. علاوه بر آن، این کتاب، یک کتاب عقیدتی نیز به شمار میآید زیرا در آن به بسیاری از عقائد شیعه اشاره شده است. همچنین مؤلف در این کتاب مانند کتابهای روایی، مطالب را با ذکر [[سند حدیث|سند]] آورده و این کار ارزش و اعتبار آن را بالا برده است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، مقدمه کتاب.</ref> | |||
[[شیخ مفید]] در کتاب الإرشاد همانند یک کتاب تاریخی عمل نموده و به بیان حوادث تاریخی پرداخته است. علاوه بر آن، این کتاب، یک کتاب عقیدتی نیز به شمار | == محتوا== | ||
مفید، کتابش را در یک مقدمه و دوازده باب به تعداد ائمه شیعه(ع) تنظیم کرده و بخش عمده و بیشترین حجم کتاب پیرامون امیر مومنان(ع) است و پس از آن زندگانی دیگر امامان معصوم(ع) نقل می‌گردد. در ذیل هر باب از سه تا سیزده فصل را با عناوین مختلف مربوط به مسائل تاریخی عام (حوادث مسلمانان)، مسائل تاریخی هر امام (ولادت، سرگذشت و شهادت)، فضائل، اصحاب، کلمات و خطبه‌ها، اولاد، فضیلت [[زیارت]]، [[کرامات]] و [[معجزه|معجزات]]، و مناظرات و احتجاج‌های آن بزرگواران منعقد ساخته است.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، فهرست کتاب.</ref> | |||
مفید، کتابش را در یک مقدمه و دوازده باب به تعداد ائمه شیعه(ع) تنظیم کرده | ===ابواب کتاب=== | ||
== | |||
* '''باب اول''' شامل: [[علی]](ع) کیست؟، در باب اخبار و فضائل و مناقب و کلمات حکمت آمیز و معجزات و آثار برجسته علی(ع)، پاره‌ای از سخنان علی(ع)، فرزندان علی(ع) و تعداد آنان. | * '''باب اول''' شامل: [[علی]](ع) کیست؟، در باب اخبار و فضائل و مناقب و کلمات حکمت آمیز و معجزات و آثار برجسته علی(ع)، پاره‌ای از سخنان علی(ع)، فرزندان علی(ع) و تعداد آنان. | ||
* '''باب دوم''' شامل: [[امام حسن]](ع)، فرزندان امام حسن(ع). | * '''باب دوم''' شامل: [[امام حسن]](ع)، فرزندان امام حسن(ع). | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۳: | ||
* '''باب دهم''' شامل: [[امام هادی]](ع)، تاریخ تولد و دلائل امامت و بخشی از اخبار و فضائل و مدت خلافت و عمر و علت وفات و محل قبر و عدد فرزندان و بخشی از اخبار مربوط به آن، تصریح به امامت و اشاره به خلافت آن حضرت، بیان اخبار و براهین و بینات حضرت هادی(ع)، ورود حضرت امام(ع) از [[مدینه]] به [[سامرا]]. | * '''باب دهم''' شامل: [[امام هادی]](ع)، تاریخ تولد و دلائل امامت و بخشی از اخبار و فضائل و مدت خلافت و عمر و علت وفات و محل قبر و عدد فرزندان و بخشی از اخبار مربوط به آن، تصریح به امامت و اشاره به خلافت آن حضرت، بیان اخبار و براهین و بینات حضرت هادی(ع)، ورود حضرت امام(ع) از [[مدینه]] به [[سامرا]]. | ||
* '''باب یازدهم''' شامل: [[امام عسکری]](ع)، تاریخ تولد و دلائل امامت، اخباری که مشتمل بر تصریح و اشاره پدر اوست به خلافت و امامت حضرت عسکری(ع)، بخشی از اخبار و فضائل و معجزات حضرت عسکری(ع)، رحلت حضرت عسکری و مرقد مطهر و فرزند بزرگوار او. | * '''باب یازدهم''' شامل: [[امام عسکری]](ع)، تاریخ تولد و دلائل امامت، اخباری که مشتمل بر تصریح و اشاره پدر اوست به خلافت و امامت حضرت عسکری(ع)، بخشی از اخبار و فضائل و معجزات حضرت عسکری(ع)، رحلت حضرت عسکری و مرقد مطهر و فرزند بزرگوار او. | ||
* '''باب دوازدهم''' شامل: [[حضرت مهدی]](عج)، تاریخ میلاد و دلائل امامت و بخشی از اخبار و غیبت و آئین او در هنگام ظهور و مدت دولت الهیه او، معجزات و خوارق عادات حضرت ولی عصر(عج)، علائم و مدت ایام ظهور و بیانی از سیرت و طریقه فرمانروائی و برخی از اموری که در هنگام دولت او پیدا | * '''باب دوازدهم''' شامل: [[حضرت مهدی]](عج)، تاریخ میلاد و دلائل امامت و بخشی از اخبار و غیبت و آئین او در هنگام ظهور و مدت دولت الهیه او، معجزات و خوارق عادات حضرت ولی عصر(عج)، علائم و مدت ایام ظهور و بیانی از سیرت و طریقه فرمانروائی و برخی از اموری که در هنگام دولت او پیدا میشود. | ||
== پژوهش‌های پیرامون کتاب == | == پژوهش‌های پیرامون کتاب == | ||
این کتاب بارها ترجمه، شرح و تلخیص شده است. | این کتاب بارها ترجمه، شرح و تلخیص شده است. | ||
=== ترجمه‌ها === | === ترجمه‌ها === | ||
[[پرونده:ترجمه کتاب الارشاد.jpg|بندانگشتی|تصویر شرح و ترجمه کتاب توسط | [[پرونده:ترجمه کتاب الارشاد.jpg|بندانگشتی|تصویر شرح و ترجمه کتاب توسط [[محمدباقر ساعدی خراسانی]]]] | ||
این کتاب نخستین بار بدستور [[شاه سلیمان صفوی]] توسط [[محمد مسیح کاشانی]] معروف به ملا مسیحا با عنوان «''التحفة السلیمانیة''» به فارسی ترجمه شده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۳، ص۴۴۲.</ref> | این کتاب نخستین بار بدستور [[شاه سلیمان صفوی]] توسط [[محمد مسیح کاشانی]] معروف به ملا مسیحا با عنوان «''التحفة السلیمانیة''» به فارسی ترجمه شده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۳، ص۴۴۲.</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۶۴: | ||
کتاب الارشاد توسط [[محمدباقر بهبودی]] و [[محمدباقر ساعدی خراسانی]] تصحیح و ترجمه شده است. یکی از ترجمه‌های این کتاب توسط [[سیدهاشم رسولی محلاتی]] صورت گرفته است. | کتاب الارشاد توسط [[محمدباقر بهبودی]] و [[محمدباقر ساعدی خراسانی]] تصحیح و ترجمه شده است. یکی از ترجمه‌های این کتاب توسط [[سیدهاشم رسولی محلاتی]] صورت گرفته است. | ||
=== شرح‌ها و تلخیص‌ها === | |||
=== | |||
* شرح الإرشاد، نوشته سیدمحمدباقر بن زین العابدین دستغیب حسینی شیرازی (م بعد ۱۰۹۲ ق). | * شرح الإرشاد، نوشته سیدمحمدباقر بن زین العابدین دستغیب حسینی شیرازی (م بعد ۱۰۹۲ ق). | ||
* شرح الإرشاد، (احتمالا با نام) التحفة السلیمانیة که توسط شیخ سلیمان کاشانی نوشته شده است. | * شرح الإرشاد، (احتمالا با نام) التحفة السلیمانیة که توسط شیخ سلیمان کاشانی نوشته شده است. | ||
* [[المستجاد من کتاب الارشاد]] تألیف [[علامه حلی]] که ابوالخیر محمودبن عیسی بن رفیع (م بعد ۹۸۲ ق) آن را تنظیم کرده است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، کتابخانه آیت الله | * [[المستجاد من کتاب الارشاد]] تألیف [[علامه حلی]] که ابوالخیر محمودبن عیسی بن رفیع (م بعد ۹۸۲ ق) آن را تنظیم کرده است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، [[کتابخانه آیت الله گلپایگانی]]، ۱۳۵۷ش، ج۱، ص۲۷۶. ج ۲، ص۹.</ref> <ref>الذریعة، ج ۱۳، ص۸۱. ج ۲۱، ص۳.</ref> | ||
== | == نسخه‌های خطی و چاپها == | ||
# نسخه‌ای در [[کتابخانه مرعشی نجفی]] که تاریخ نگارش آن ۵۶۵ق است. این نسخه، با نسخه [[فضل الله راوندی]] در سال ۵۶۶ق مقابله شده است. | |||
# نسخه‌ای در [[کتابخانه مجلس شورای اسلامی]] که تاریخ نگارش آن ۵۷۵ق است. این نسخه با نسخه مولانا امام ضیاءالدین، مقابله گردیده است. | |||
# نسخه‌ای در کتابخانه سید حسین شیرازی که تاریخ نگارش آن به قرن هفتم قمری برمی‌گردد. | |||
این کتاب در دو جلد به زبان عربی، به وسیله [[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]] قم، در سال ۱۴۱۳ق در قطع وزیری چاپ و منتشر شده است. چاپ حاضر به وسیله [[مؤسسه آل البیت]] تحقیق شده و بر آن مقدمه‌ای نوشته‌اند. | این کتاب در دو جلد به زبان عربی، به وسیله [[کنگره جهانی هزاره شیخ مفید]] قم، در سال ۱۴۱۳ق در قطع وزیری چاپ و منتشر شده است. چاپ حاضر به وسیله [[مؤسسه آل البیت]] تحقیق شده و بر آن مقدمه‌ای نوشته‌اند. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||