طوس: تفاوت میان نسخه‌ها

طوس (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۹:۳۳

۲٬۵۲۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۶

جز

پس از اسلام

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Mahdiemadi

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 برخی معتقدند سابقه طوس به زمان هخامنشیان برمی‎گردد و در آن دوره سوسیا (Susia) نام داشته است. اما در منابع تاریخی تا دوره ساسانیان نامی از شهر توس به میان نیامده است. توس در دوره [[ساسانیان]] یکی از آبادترین مناطق [[ایران]] بوده است. برخی گزارش‎ها بنای این شهر را به جمشید پیشدادی و تجدید آن را به طوس بن نوذر نسبت می‌دهند.<ref>خلوصی‌راد، مختصری از سابقه تاریخی ناحیه طوس، فصلنامه مشکوة، ش۲۲، بهار ۱۳۶۸ش، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>
 ===پس از اسلام===
-با ورود [[اسلام]] به [[خراسان بزرگ|خراسان]] طوس نیز در سال [[۲۹هجری قمری|۲۹ق]] توسط عبدالله بن کریز فتح شد.<ref>خلوصی‌راد، مختصری از سابقه تاریخی ناحیه طوس، فصلنامه مشکوة، ش۲۲، بهار ۱۳۶۸ش، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref> طوس در سده‎های نخست هجری دارای چهار بخش(شهر) طابران، [[نوقان]]، بزدغور(طرقبه)و رادکان بوده است که در این میان نوقان بزرگ‌ترین و مهم‎ترین شهر ولایت طوس در [[قرن سوم هجری قمری|سده سوم هجری]] به شمار می‌آمده است.<ref>زنگنه، ابراهیم، مختصری از سابقه تاریخی ناحیه طوس،فصلنامه مشکوة، ش۵۱، تابستان ۱۳۷۵، ص۱۴۷.</ref>
+با ورود [[اسلام]] به [[خراسان بزرگ|خراسان]] طوس نیز در سال [[۲۹هجری قمری|۲۹ق]] توسط عبدالله بن کریز فتح شد.<ref>خلوصی‌راد، مختصری از سابقه تاریخی ناحیه طوس، فصلنامه مشکوة، ش۲۲، بهار ۱۳۶۸ش، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref> طوس در سده‎های نخست هجری دارای چهار بخش(شهر) طابران، [[نوقان]]، بزدغور(طرقبه)و رادکان بوده است که در این میان نوقان بزرگ‌ترین و مهم‎ترین شهر ولایت طوس در [[قرن سوم هجری قمری|سده سوم هجری]] به شمار می‌آمده است.<ref>زنگنه، شهرستان مشهد و ولایت طوس، فصلنامه مشکوة، ش۵۱، ص۱۴۷.</ref>
 والی طوس در دوره [[هارون]] و [[مأمون]] [[بنی عباس|عباسی]] فردی به نام [[حمید بن قحطبه طائی]] بود. او در [[سناباد]] کاخ باشکوهی داشت. هارون که برای سرکوب شورش‌های خراسان به طوس سفر کرده بود در راه بیمار شده و پس از توقف در سناباد در [[سال۱۹۳هجری قمری|۱۹۳ق]] درگذشت. پیکر او را در [[بقعه هارونیه| باغ حمید بن قحطبه طائی]] که بعدها به بقعه هارونیه مشهور شد، دفن کردند.<ref>يعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارصادر، ج۲، ص۴۳۰.</ref>
+بر اساس گزارش مورخان و جغرافی‎دانان مسلمان سده‌های سوم تا نهم هجری نظیر [[احمد بن ابی یعقوب|یعقوبی]](درگذشته۲۸۴ق)،اصطخری، ابن‌حوقل، ابن‎خلکان، مقدسی، هروی و مستوفی طوس در این سده‌ها شهری آباد و پررونق، مرکز ولایت و بیش از هزار روستا را در برمی‌گرفت.<ref>یعقوبی، البلدان، ترجمه آیتی، تهران ۱۳۴۳، ص۵۳؛ اصطخری، المسالک و الممالک، ترجمه ایرج افشار، تهران، ۱۳۴۰ش، ص۲۰۵؛مقدسی، احسن التقاسیم، ج۱، ص۷۲.</ref> حمله ترکان غزو، [[مغولان]] و [[تیموریان]] در سده‌های ششم تا هشتم هجری قتل عام مردم و ویرانی طوس را به دنبال داشت. اگرچه طوس در دوره تیموریان پس از تخریب، به فرمان شاهرخ پسر تیمور دستور آبادانی شهر و بازگشت مردم آواره داده شد اما دیگر شکوه سابق خود را ندید.<ref>زنگنه، شهرستان مشهد و ولایت طوس، مشکوه، ش۵۱، ص۱۵۱.</ref>
+بیشتر مردمی که در ویرانی‌ها موفق به فرار شده بودند به سناباد رفته و نزدیک مرقد امام رضا(ع) ساکن می‌شدند. بدین ترتیب [[مشهد|مشهدالرضا]] به تدریج گسترش یافت و جایگاه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی طوس به مشهد منتقل شد. توجه ویژه تیموریان به [[حرم امام رضا (ع)]]از جمله ساخت [[مسجد گوهرشاد]] در کنار حرم و به رسمیت یافتن [[شیعه|مذهب تشیع]] در دوره [[صفویان]] که به دنبال آن مشهد نیز به یکی از کانون‌های تشیع تبدیل شد، نقش مهمی در انتقال جایگاه سیاسی، اجتماعی و مذهبی از طوس به مشهد داشت.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ج۱، پاییز ۱۳۸۱ش، ص۶۱.</ref> بدین ترتیب رفته رفته از قرن نهم به بعد طوس به خرابه‌ای تبدیل شد، از جغرافیای تاریخی حذف و جای خود را به مشهد داد.<ref>خلوصی‌راد، مختصری از سابقه تاریخی ناحیه طوس، فصلنامه مشکوة، ش۲۲، بهار ۱۳۶۸ش، ص۱۳۸.</ref>
 ==محل شهادت و مدفن امام هشتم شیعیان==