اهل حق: تفاوت میان نسخه‌ها

==سلسله مراتب روحانی==

سلسله مراتب و مقامات علوی و روحانی در اهل حق عبارت است از: ۱. '''هفتنان'''، ۲. '''هفتوانه'''، ۳. '''هفت سردار'''، ۴. '''قولطاسیان'''، که کلاً ۲۸ تن می‌شوند.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۳۸۳-۳۸۷</ref> آنها نخستین صادرها از ذات حق هستند که به  شکل بشر ظهور کرده‌اند. این ۲۸ تن از تمامی مخلوقاتی که در زمان آفریده شده‌اند، برترند؛ آنها معرف ۲۸ حرف‌اند و ۲۸ حرف بیان کننده کل هستی است. <ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۳۸۷</ref>  

حضرت محمد(ص) به الوهیت حضرت علی (ع) آگاه بود؛ اما به خواست وی این سرّ را فاش نکرد.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۰۳، ۲۰۵</ref> علی(ع) مظهر ذات الهی است و حضرت محمد(ص) مظهر صفات الهی؛ لیکن هر دو اصل و گوهر واحد دارند.<ref>جیحون آبادی، ص۱۱۵</ref> حضرت محمد(ص) هم، محل تجلی و حلول الهی خوانده شده است <ref>«بارگه بارگه»، ص۱۱۷-۱۱۸</ref> و نخستین ظهور وی در «بطن صدف‌» (پس از پیدایش هفتن) بود.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۵۳</ref> ظهور بعدی وی در آدم ابوالبشر بود، تا برسد به آخرین پیامبر.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۵۵</ref> اهل حق [[سلمان فارسی]] را مظهر پیر بنیامین (یا همان [[جبرئیل]]) و شفیع دو عالم دانستند. به نظر ایشان [[فاطمه (س)|حضرت فاطمه (ع)]] مظهر خاتون رمز بار، [[بلال حبشی|بلال]] مظهر شاه ابراهیم ایوت، و [[خالد بن ولید]] مظهر بابا یادگار بودند.<ref>«بارگه بارگه»، ص۱۱۴- ۱۱۶؛ جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۱۹۶</ref> سپس [[امام حسین]] (ع) مظهر این یادگار شد.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۱۹</ref>

* مظهر بعدی الوهیت [[بهلول ماهی|بهلول]] است. گفته شده، بهلول - که خود را به دیوانگی زده بود - تجسم دوباره [[حضرت علی]](ع) بوده است.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۲۲، ۲۲۳</ref> این بهلول احتمالاً غیر از بهلول معروف است، و نزد اهل حق به بهلول ماهی معروف است.<ref>دوره بهلول، ۱۳۶۳ش، ص۳۵، ۴۱، ۴۶، ۵۳، ۵۹</ref>  

* [[شاه فضل الله]]:<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۶۰، ۲۷۰</ref> این شاه فضل ظاهراً در اواخر قرن ۳ق می‌زیست و بعضی گفته‌اند که از [[هندوستان]] بوده، و مدتی با اهل حق به سر برده است.<ref>نک: صفی زاده، حاشیه، ص۱۳۷</ref> پس این احتمال داده می‌شود که شاه فضل الله، همان [[فضل الله نعیمی استرآبادی]]، پیشوای حروفیه، باشد، البته خود یارسان، این دو را یکی نمی‌دانند.<ref>نک: نیک نژاد، گنجینه یاری، ص۲۷</ref>

* [[بابا سرهنگ]]:<ref>مقایسه کنید با جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۷۰</ref> بابا سرهنگ به صراحت می‌گوید که «دون‌» قبلی او [[بهلول ماهی]] بوده، و «دون‌» بعدیش [[سلطان سهاک]] است.<ref>نیک نژاد، گنجینه یاری، ص۸۲-۸۳، ۸۵</ref>  

* [[شاه خوشین]]:<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۷۴</ref> او در ۳۲ سالگی دعوت و تبلیغ مرام یارسان را آغاز نمود و گفته شده که در [[همدان]] با [[بابا طاهر]] دیدار داشته. <ref>نیک نژاد، گنجینه یاری، ص۶۴، ۱۰۳؛ صفی زاده، مقدمه، حاشیه و تعلیقات بر نامه سرانجام، ۱۳۶۰ش، ۲۳</ref> گفته می‌شود [[عطار نیشابوری|شیخ عطار]] و [[عین القضات همدانی]] هم در زمره یاران او بوده‌اند.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۲۸۷، ۲۸۸، ۲۹۳</ref> او در  ۴۶۷ق درگذشت.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۳۰۳؛ صفی زاده، مقدمه، حاشیه و تعلیقات بر نامه سرانجام، ۱۳۶۰ش، ص۲۴</ref>

* پس از شاه خوشین، مظهر ذات الهی در بشر، [[بابا ناعوث]]، یا «نااوس» بود که همچون شاه خوشین از دختری بکر به دنیا آمد.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۳۰۴</ref> نام اصلی او ابراهیم و فرزند احمدجاف بود که در ۴۷۷ق در سرزمین [[اورامان]] چشم به جهان گشود، در [[عرفان]] طی طریق کرد و راه و روش یارسان را تبلیغ نمود. مردم، نخست نظر مساعدی به او - که مجنونانه می‌زیست - نداشتند، اما بعداً ارادتمندانش فراوان شدند<ref>صفی زاده، حاشیه، ص۱۶۷؛ نیز نگاه کنید به: نیک نژاد، گنجینه یاری، ص۷۰</ref> و اهل حق این را به سبب معجزاتی می‌دانند که از او صادر شد.<ref>جیحون آبادی، شاهنامه حقیقت، ۱۳۴۵ش، ص۳۰۵-۳۱۰</ref>

*پس از [[بابا ناعوث|بابا نااوس]]، [[سلطان اسحاق]] مظهر ذات حق بود که وصفش گذشت.

*سپس نوبت به [[شاه ویس قلی]] (قرمزی) رسید<ref>«تذکره اعلی»، ۱۹۵۰م، ص۹۷ به بعد</ref> که در ۸۱۰ق در [[کردستان]] به دنیا آمد. وی اشعاری هم داشته که در کتابچه «دوره قرمزی» گرد آمده است.<ref>صفی زاده، مشاهیر اهل حق، ۱۳۶۰ش، ص۱۳۵، صفی زاده، بزرگان یارسان، ۱۳۶۳ش، ص۸۹</ref>