پرش به محتوا

آل ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۰۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ اوت ۲۰۱۷
اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.bahrami
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۳: خط ۳:
==مفهوم شناسی==
==مفهوم شناسی==
{{اصلی|ابوطالب}}
{{اصلی|ابوطالب}}
آل ابی طالب به خاندان ابوطالب بن عبدالمطلب گفته می‌شود. در کتاب‌های رجال و تاریخ و انساب از این خاندان با عناوین گوناگونی یاد شده است: بنی ابی طالب، طالبیین و بنی هاشم طالبی در مقابل بنی هاشم [[عباسیان|عباسی]]<ref>ابن سعد، ج۱، ص۹۴؛ طوسی، ص۱۹۱-۱۹۲؛ نخجوانی، ص۱۰۸؛ بغدادی، ص۳۱۵، ۳۲۳، ۳۲۴.</ref> این خاندان مکی الاصل بوده، اما بعدها افرادی از آن در [[مدینه]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[عراق]]، [[مصر]] و [[ایران]] و دیگر جاها ساکن شده‌اند.<ref>ابن عنبه، ص۳۲-۳۵.</ref>
آل ابی طالب به خاندان ابوطالب بن عبدالمطلب گفته می‌شود. در کتاب‌های رجال و تاریخ و انساب از این خاندان با عناوین گوناگونی یاد شده است: بنی ابی طالب، طالبیین و بنی هاشم طالبی در مقابل بنی هاشم [[عباسیان|عباسی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۹۴؛ طوسی، الفهرست، ۱۳۵۱ش، ص۱۹۱-۱۹۲؛ نخجوانی، تجارب السف، ۱۳۵۷ش  ص۱۰۸؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۱۵، ۳۲۳، ۳۲۴.</ref> این خاندان مکی الاصل بوده، اما بعدها افرادی از آن در [[مدینه]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[عراق]]، [[مصر]] و [[ایران]] و دیگر جاها ساکن شده‌اند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۲-۳۵.</ref>


==نامداران این خاندان==
==نامداران این خاندان==
ابوطالب چهار پسر داشت. پسران او به ترتیب سن [[طالب بن‌ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]]،‌ [[جعفر بن‌ابی طالب|جعفر]] و [[علی(ع)]] بودند. برای او دو دختر نیز ذکر کرده‌اند: [[فاخته بنت ابی طالب|ام هانی]] (فاخِته) و [[جمانه بنت ابی طالب|جُمانَه]].<ref>ابن جوزی، تذکره الخواص، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> در برخی منابع برای او دختر دیگری به نام رَیطَه (أسماء) نیز ذکر شده است. همه فرزندان او از [[فاطمه بنت اسد]] بوده است. گفته شده وی فرزند دیگری به نام «طلیق» از همسری به اسم «علّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۱، ص ۱۲۱ و ۱۲۲.</ref>
ابوطالب چهار پسر داشت. پسران او به ترتیب سن [[طالب بن‌ابی‌طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی‌طالب|عقیل]]،‌ [[جعفر بن‌ابی طالب|جعفر]] و [[علی(ع)]] بودند. برای او دو دختر نیز ذکر کرده‌اند: [[فاخته بنت ابی طالب|ام هانی]] (فاخِته) و [[جمانه بنت ابی طالب|جُمانَه]].<ref>ابن جوزی، تذکره الخواص، ص۱۵۸-۱۶۷. </ref> در برخی منابع برای او دختر دیگری به نام رَیطَه (أسماء) نیز ذکر شده است. همه فرزندان او از [[فاطمه بنت اسد]] بوده است. گفته شده وی فرزند دیگری به نام «طلیق» از همسری به اسم «علّه» داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج ۱، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref>
فرزندان ابوطالب و برخی از نامداران این خاندان بدین شرحند:
فرزندان ابوطالب و برخی از نامداران این خاندان بدین شرحند:
===طالب بن ابی طالب===
===طالب بن ابی طالب===
{{اصلی|طالب بن ابی طالب}}
{{اصلی|طالب بن ابی طالب}}
[[طالب بن ابی طالب]]، او که درگذشته حدود سال دوم قمری است، بزرگترین فرزند [[ابوطالب]] است که از زندگی وی آگهی دقیقی در دست نیست. تنها خبری که از او در تاریخ و رجال و انساب آمده، شرکت وی در [[جنگ بدر]] است که مشرکان او را با اکراه به این جنگ بردند و او پس از شکست خوردن [[قریش]] ناپدید شد، زیرا در میان کشته شدگان و اسیران نبود و به [[مکه]] نیز بازنگشت.<ref>ابن سعد، ج۱، ص۱۲۱.</ref> برخی گفته‌اند که از جنگ منصرف شد و با همراهان خود به مکه بازگشت و اندکی پس از آن درگذشت<ref>ابن هشام، ج۲، ص۲۷۱؛ بلاذری، ج۲، ص۴۲.</ref> و بعضی نقل کرده‌اند که به [[یمن]] یا به [[شام]] رفت و در میان راه درگذشت. و نیز گفته‌اند که در دریا غرق شد.<ref>ابن عنبه، ص۳۰.</ref> او فرزندی نداشت و از او نسلی باقی نماند.<ref>ابن کلبی، ج۱، ص۱۲۸؛ ابن قتیبه، ص۱۲۰.</ref>
[[طالب بن ابی طالب]]، او که درگذشته حدود سال دوم قمری است، بزرگترین فرزند [[ابوطالب]] است که از زندگی وی آگهی دقیقی در دست نیست. تنها خبری که از او در تاریخ و رجال و انساب آمده، شرکت وی در [[جنگ بدر]] است که مشرکان او را با اکراه به این جنگ بردند و او پس از شکست خوردن [[قریش]] ناپدید شد، زیرا در میان کشته شدگان و اسیران نبود و به [[مکه]] نیز بازنگشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱.</ref> برخی گفته‌اند که از جنگ منصرف شد و با همراهان خود به مکه بازگشت و اندکی پس از آن درگذشت<ref>ابن هشام، السیرة‌النبویة، ج۲، ص۲۷۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۲.</ref> و بعضی نقل کرده‌اند که به [[یمن]] یا به [[شام]] رفت و در میان راه درگذشت. و نیز گفته‌اند که در دریا غرق شد.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۰.</ref> او فرزندی نداشت و از او نسلی باقی نماند.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌النسب، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۲۸؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۱۲۰.</ref>


=== عَقیل بن ابی طالب===
=== عَقیل بن ابی طالب===
{{اصلی|عقیل بن ابی طالب}}
{{اصلی|عقیل بن ابی طالب}}
ابویزید [[عقیل بن ابی طالب|عَقیل بن ابی طالب]]، (د ۶۰ق/۶۸۰م) عالم به انساب [[قریش]] و عرب و یکی از ۴ داور مشهور عرب و راوی حدیث است.<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۴۲۳-۴۲۴.</ref> با اکراه در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و اسیر شد و با فدیه‌ای که عموی او [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] پرداخت، آزاد گشت و به گفتۀ [[ابن قتیبه]] بلافاصله پس از آزادی مسلمان شد.<ref>ص ۱۵۶.</ref> گفته‌اند پیش از [[حدیبیه|صلح حُدیبه]]، یا در [[فتح مکه]] مسلمان شد.<ref>بلاذری، ج۲، ص۶۹.</ref>
ابویزید [[عقیل بن ابی طالب|عَقیل بن ابی طالب]]، (د ۶۰ق/۶۸۰م) عالم به انساب [[قریش]] و عرب و یکی از ۴ داور مشهور عرب و راوی حدیث است.<ref>ابن اثیر، ج۳، ص۴۲۳-۴۲۴.</ref> با اکراه در [[جنگ بدر]] شرکت کرد و اسیر شد و با فدیه‌ای که عموی او [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] پرداخت، آزاد گشت و به گفتۀ [[ابن قتیبه]] بلافاصله پس از آزادی مسلمان شد.<ref>ص ۱۵۶.</ref> گفته‌اند پیش از [[حدیبیه|صلح حُدیبه]]، یا در [[فتح مکه]] مسلمان شد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹.</ref>


فرزندان وی: یزید، سعید، جعفر اکبر، ابوسعید احوب، مسلم، عبدالله اکبر، عبدالرّحمن، عبدالله اصغر، علی، جعفر، اصغر، حمزه، عثمان، محمد، عبیدالله، ام هانی، رمله، اسماء، فاطمه، ام قاسم، زینب و ام نعمان<ref>ابن سعد، ج۴، ص۴۲؛ زبیری، ص۸۵؛ بلاذری، ج۲، ص۶۹، ۷۱.</ref>
فرزندان وی: یزید، سعید، جعفر اکبر، ابوسعید احوب، مسلم، عبدالله اکبر، عبدالرّحمن، عبدالله اصغر، علی، جعفر، اصغر، حمزه، عثمان، محمد، عبیدالله، ام هانی، رمله، اسماء، فاطمه، ام قاسم، زینب و ام نعمان<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۴۲؛ زبیری، ص۸۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۶۹، ۷۱.</ref>
[[مسلم بن عقیل]] (هـ م) در [[کوفه]] شهید شد و [[عبدالله بن عقیل|عبدالله اکبر]] و عبدالرحمن و جعفراکبر و محمدبن عقیل در کربلا شهید شدند.<ref>همو، ج۲، ص۷۰، ۷۷.</ref>
[[مسلم بن عقیل]] (هـ م) در [[کوفه]] شهید شد و [[عبدالله بن عقیل|عبدالله اکبر]] و عبدالرحمن و جعفراکبر و محمدبن عقیل در کربلا شهید شدند.<ref>همو، ج۲، ص۷۰، ۷۷.</ref>
از مسلم بن عقیل نیز دو فرزند به نام‌های [[محمد بن مسلم بن عقیل|محمد]] و [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله]] در [[کربلا]] [[شهید]] شدند.<ref>زبیری، ج۳، ص۸۴.</ref>
از مسلم بن عقیل نیز دو فرزند به نام‌های [[محمد بن مسلم بن عقیل|محمد]] و [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله]] در [[کربلا]] [[شهید]] شدند.<ref>زبیری، ج۳، ص۸۴.</ref>


نسل [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] تنها از طریق محمد ادامه یافت. چنانکه بنی مرقوع در [[طبرستان]]، بنی همام و بنی غلق در [[نصیبین|نُصَیبین]]، فرزندان ابن قرشیه در [[مصر]]، بنی عقیل در [[یمن]] و [[قم]] و [[اصفهان]] و فسا و [[کوفه]] و بنی اوقص در کرمان و طبرستان و [[خراسان]] از بازماندگان او بودند.<ref>ابن عنبه، ۳۲-۳۵.</ref>
نسل [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] تنها از طریق محمد ادامه یافت. چنانکه بنی مرقوع در [[طبرستان]]، بنی همام و بنی غلق در [[نصیبین|نُصَیبین]]، فرزندان ابن قرشیه در [[مصر]]، بنی عقیل در [[یمن]] و [[قم]] و [[اصفهان]] و فسا و [[کوفه]] و بنی اوقص در کرمان و طبرستان و [[خراسان]] از بازماندگان او بودند.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ۳۲-۳۵.</ref>


===جعفربن ابی طالب===
===جعفربن ابی طالب===
خط ۲۶: خط ۲۶:
ابوعبدالله [[جعفر بن ابی طالب|جعفربن ابی طالب]] (د ۸ق/۶۲۹م) مشهور به ذوالجناحین و ذوالهجرتین و جعفر طیار. ۱۰ سال از [[امام علی]](ع) بزرگ‌تر و ۱۰ سال از [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] کوچک‌تر بود.
ابوعبدالله [[جعفر بن ابی طالب|جعفربن ابی طالب]] (د ۸ق/۶۲۹م) مشهور به ذوالجناحین و ذوالهجرتین و جعفر طیار. ۱۰ سال از [[امام علی]](ع) بزرگ‌تر و ۱۰ سال از [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] کوچک‌تر بود.


او سی و دومین نفری است که با همسرش [[اسماء بنت عمیس|اسماء دختر عُمیس]] مسلمان شد و ریاست مسلمانان مهاجر به [[حبشه]] را به عهده گرفت و روز [[فتح خبیر]] به [[مدینه]] بازگشت. وی نخستین و به قولی دومین فرمانده سپاه اسلام در [[جنگ موته]] بود و در همان جنگ به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن کلبی، ص۱۲۹-۱۳۰؛ ابن هشام، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن سعد ج۱، ص۱۲۱؛ ابن قتیبه، ص۲۰۵.</ref>
او سی و دومین نفری است که با همسرش [[اسماء بنت عمیس|اسماء دختر عُمیس]] مسلمان شد و ریاست مسلمانان مهاجر به [[حبشه]] را به عهده گرفت و روز [[فتح خبیر]] به [[مدینه]] بازگشت. وی نخستین و به قولی دومین فرمانده سپاه اسلام در [[جنگ موته]] بود و در همان جنگ به [[شهادت]] رسید.<ref>ابن کلبی، جمهرة‌النسب، ۱۴۰۳ق،، ص۱۲۹-۱۳۰؛ ابن هشام، السیرة‌النبویة، ج۱، ص۲۷۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۱، ص۱۲۱؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۵.</ref>


از [[جعفر بن ابی طالب]] ۸ فرزند پسر باقی ماند: عبدالله، عون، محمداکبر، محمداصغر، حمید، حسین، عبدالله اصغر و عبدالله اکبر. محمداکبر در [[جنگ صفین]] با عموی خود [[علی بن ابی طالب]](ع) بود و به شهادت رسید. [[عون بن جعفر بن ابیطالب|عون]] و محمد اصغر در [[کربلا]] شهید شدند.
از [[جعفر بن ابی طالب]] ۸ فرزند پسر باقی ماند: عبدالله، عون، محمداکبر، محمداصغر، حمید، حسین، عبدالله اصغر و عبدالله اکبر. محمداکبر در [[جنگ صفین]] با عموی خود [[علی بن ابی طالب]](ع) بود و به شهادت رسید. [[عون بن جعفر بن ابیطالب|عون]] و محمد اصغر در [[کربلا]] شهید شدند.
خط ۳۲: خط ۳۲:
نسل جعفر از طریق عبدالله اکبر ادامه یافت. خاندان جعفر بن ابی طالب بعدها به شاخه‌های متعدد تقسیم شد: بنی عریض، بنی موسی الجون، بنی جعفر، بنی عجزه، بنی یوسف بن عبدالله، بنی جَحَّاف، بنی داوود، بنی ادریس، بنی الهراج، بنی یار، و جعافره.
نسل جعفر از طریق عبدالله اکبر ادامه یافت. خاندان جعفر بن ابی طالب بعدها به شاخه‌های متعدد تقسیم شد: بنی عریض، بنی موسی الجون، بنی جعفر، بنی عجزه، بنی یوسف بن عبدالله، بنی جَحَّاف، بنی داوود، بنی ادریس، بنی الهراج، بنی یار، و جعافره.


اینان در [[حجاز]]، [[عراق]]، [[مصر]]، [[دمشق]]، [[مغرب]]، [[هرات]]، [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]]، [[گرگان]]، [[طبرستان]]، [[قزوین]]، [[کرمان]] و [[شوشتر]] سکونت داشته‌اند.<ref>زبیری، ص۸۰-۸۳؛ ابن قتیبه، ص۲۰۷، ۲۰۸، بلاذری، ج۲، ص۴۳؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن عنبه، ص۳۶-۵۷؛ بغدادی، ص۳۲۴.</ref>
اینان در [[حجاز]]، [[عراق]]، [[مصر]]، [[دمشق]]، [[مغرب]]، [[هرات]]، [[بلخ]]، [[بخارا]]، [[اصفهان]]، [[اهواز]]، [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]]، [[گرگان]]، [[طبرستان]]، [[قزوین]]، [[کرمان]] و [[شوشتر]] سکونت داشته‌اند.<ref>زبیری، ص۸۰-۸۳؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۰م، ص۲۰۷، ۲۰۸، بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۴۳؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ق، ص۳۶-۵۷؛ بغدادی، سبائک الذهب، ۱۴۰۶ق، ص۳۲۴.</ref>


=== علی بن ابی طالب ===
=== علی بن ابی طالب ===
خط ۵۵: خط ۵۵:
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
* ابن اثیر، عزالدین، اسدالغابه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۴۲ش.
* ابن اثیر، عزالدین، اسدالغابه، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۴۲ش.
* ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، به کوشش احسان عباس، بیروت، دارصادر.
* ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، به کوشش احسان عباس، بیروت، دارصادر، بی تا.
* ابن عنبه، احمدبن علی، عمده الطالب، نجف، المطیعه الحیدریه، ۱۳۸۰ق.
* ابن عنبه، احمدبن علی، عمدة الطالب، نجف، المطیعه الحیدریه، ۱۳۸۰ق.
* ابن قتبیه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، مصر، دارالکتب، ۱۹۶۰م.
* ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به کوشش ثروت عکاشه، مصر، دارالکتب، ۱۹۶۰م.
* ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهره النسب، به کوشش عبدالستاراحمد فرّاج، کویت، مطبعه حکومه الکویت، ۱۴۰۳ق.
* ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهرة النسب، به کوشش عبدالستاراحمد فرّاج، کویت، مطبعه حکومه الکویت، ۱۴۰۳ق.
* ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، به کوشش سقا ابیاری شلبی، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
* ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، به کوشش سقا ابیاری شلبی، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
* بغدادی، سویدی، محمد امین، سبائک الذهب فی معرفه العرب، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق.
* بغدادی، سویدی، محمد امین، سبائک الذهب فی معرفه العرب، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق.
* بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۳۹۴ق.
* بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسه الاعلمی، ۱۳۹۴ق.
کاربر ناشناس