تعطیل صفات: تفاوت میان نسخهها
جز
←نقد و بررسی: افزایش
جز (←تبیین نظریه) |
جز (←نقد و بررسی: افزایش) |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
# هنگامی که اوصافی همچون وجود، علم، قدرت، حیات، و... به خداوند نسبت داده میشود، به صورت بدیهی فهمی از آنها وجود دارد و آنها را از همدیگر متمایز هستند. لذا اگر کسی بگوید که ما هیچ معنایی از این صفات نمیفهمیم، بر خلاف بداهت عقل سخن گفته است. | # هنگامی که اوصافی همچون وجود، علم، قدرت، حیات، و... به خداوند نسبت داده میشود، به صورت بدیهی فهمی از آنها وجود دارد و آنها را از همدیگر متمایز هستند. لذا اگر کسی بگوید که ما هیچ معنایی از این صفات نمیفهمیم، بر خلاف بداهت عقل سخن گفته است. | ||
# تفاوت خالق و مخلوق بدین معنا نیست که هر صفتی که درباره مخلوق صدق میکند، درباره خالق صدق نکند؛ بلکه تفاوت این دو در وجوب و امکان، قدم و حدوث ذاتی، تناهی و لایتناهی، و در بالذات و بالغیر بودن است. بر این اساس خداوند و انسان هر دو عالمند و علم نیز چیزی جز آگاهی نیست؛ ولی خداوند عالم بالوجوب است و انسان عالم بالامکان، علم او قدیم است ولی علم انسان حادث، علم او مطلق است و به همه چیز علم دارد ولی علم انسان محدود.<ref> مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۶، ص۱۰۳۳-۱۰۳۴.</ref> | # تفاوت خالق و مخلوق بدین معنا نیست که هر صفتی که درباره مخلوق صدق میکند، درباره خالق صدق نکند؛ بلکه تفاوت این دو در وجوب و امکان، قدم و حدوث ذاتی، تناهی و لایتناهی، و در بالذات و بالغیر بودن است. بر این اساس خداوند و انسان هر دو عالمند و علم نیز چیزی جز آگاهی نیست؛ ولی خداوند عالم بالوجوب است و انسان عالم بالامکان، علم او قدیم است ولی علم انسان حادث، علم او مطلق است و به همه چیز علم دارد ولی علم انسان محدود.<ref> مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۶، ص۱۰۳۳-۱۰۳۴.</ref> | ||
# طبق مبنای دیدگاه تعطیل،معنای جمله «خدا موجود است» این است که خداوند معدوم نیست؛ اما نمیتوانیم بگوییم خداوند واقعاً موجود است، معنای جمله «خدا [[توحید|واحد]] است» این است که خداوند متعدد نیست؛ ولی نمیتوانیم بگوییم که خداوند واقعاً یگانه است زیرا مستلزم تشبیه خداوند به مخلوقات میباشد. بدیهی است که تفسیر جملات فوق بدین صورت،نوعی انکار خدا و یگانگی اوست.<ref> مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۶،ص۱۰۳۵.</ref> | # طبق مبنای دیدگاه تعطیل،معنای جمله «خدا موجود است» این است که خداوند معدوم نیست؛ اما نمیتوانیم بگوییم خداوند واقعاً موجود است، معنای جمله «خدا [[توحید|واحد]] است» این است که خداوند متعدد نیست؛ ولی نمیتوانیم بگوییم که خداوند واقعاً یگانه است زیرا مستلزم تشبیه خداوند به مخلوقات میباشد. بدیهی است که تفسیر جملات فوق بدین صورت،نوعی انکار خدا و یگانگی اوست.<ref> مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج۶،ص۱۰۳۵.</ref>مطهری همچنین دیدگاه تعطیل را مستلزم تعطیل حق از صفات، و تعطیل عقل از معرفت و ارتفاع نقیضین و نوعی انکار خدا و یگانگی او دانسته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ج۶، ص۱۰۳۵.</ref> | ||
# قرآن کریم از یک سو انسان را به تدبر و تأمل در آیات خود فرمان میدهد و از سوی دیگر آیات متعددی از قرآن به بیان [[اسما و صفات|اوصاف و اسمای]] الهی میپردازد. اگر بر طبق مبنای دیدگاه تعطیل انسان از این اوصاف الهی معنایی را درنیابد، دیگر دستور به تدبر در اینگونه آیات وجهی نخواهد داشت؛ زیرا تدبر در مورد چیزی که برای انسان ناشناخته استمعنایی ندارد. بنابراین میتوان گفت که روش قرآن در ذکر اوصاف الهی با نظریه تعطیل ناسازگار است و بر بطلان آن گواهی میدهد.<ref> سعیدی مهر، آموزش کلام اسلامی،ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> | # قرآن کریم از یک سو انسان را به تدبر و تأمل در آیات خود فرمان میدهد و از سوی دیگر آیات متعددی از قرآن به بیان [[اسما و صفات|اوصاف و اسمای]] الهی میپردازد. اگر بر طبق مبنای دیدگاه تعطیل انسان از این اوصاف الهی معنایی را درنیابد، دیگر دستور به تدبر در اینگونه آیات وجهی نخواهد داشت؛ زیرا تدبر در مورد چیزی که برای انسان ناشناخته استمعنایی ندارد. بنابراین میتوان گفت که روش قرآن در ذکر اوصاف الهی با نظریه تعطیل ناسازگار است و بر بطلان آن گواهی میدهد.<ref> سعیدی مهر، آموزش کلام اسلامی،ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> | ||