ابن‌ابجر کنانی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح منابع
(ویرایش جعبه اطلاعات) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اصلاح منابع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان | | عنوان =ابن‌ابجر کنانی | ||
| تصویر | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی | | سرشناسی =طبیب و محدث شیعی | ||
| نام کامل | | نام کامل =عبدالملک بن سعید بن حیان بن ابجر عجلی کنانی همْدانی کوفی | ||
| لقب | | لقب =اِبْن‌ِ‌اَبْجَرِ کنانی | ||
| نسب | | نسب = | ||
| تاریخ تولد | | تاریخ تولد = | ||
| زادگاه | | زادگاه = | ||
| تاریخ وفات | | تاریخ وفات = | ||
| شهر وفات | | شهر وفات = | ||
| تاریخ شهادت | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت | | محل شهادت = | ||
| محل دفن | | محل دفن = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان | | استادان =شعبی • عکرمه • طلحة بن مصرف • واصل بن احدب و ... | ||
| شاگردان | | شاگردان =سفیان ثوری • زهیر بن معاویه • عبیدالله اشجعی • [[سفیان بن عیینه]] • اَعمش و ... | ||
| محل تحصیل | | محل تحصیل = | ||
| اجازه روایت از | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات | | تالیفات = | ||
| سایر | | سایر =طبابت • از اساتید مدرسه اسکندریه | ||
| سیاسی | | سیاسی = | ||
| اجتماعی | | اجتماعی = | ||
| امضا | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
''' | '''اِبْن‌ِ‌اَبْجَرِ کنانی'''، طبیب و [[محدث]]. در کتابهای [[رجال]] شیعه از وی به‌‌عنوان محّدث [[ثقه]] نیز یاد شده است. | ||
== زندگی‌نامه== | == زندگی‌نامه== | ||
عبدالملک بن سعید بن حیان بن ابجر عجلی کنانی همْدانی کوفی، معروف به | عبدالملک بن سعید بن حیان بن ابجر عجلی کنانی همْدانی کوفی، معروف به اِبْن‌ِ‌اَبْجَرِ کنانی، مکنّی به ابوبکر است. در کتب رجال شیعه از خاندان ابجر به‌‌عنوان خاندانی در [[کوفه]] که افراد آن به‌‌طور موروثی اهل طبابت بوده‌اند، و از عبدالملک و برادرش [[ابوعمر عبدالله]]، به‌‌عنوان محّدثان ثقه نیز یاد شده است.<ref>نجاشی، رجال، ص۲۱۷.</ref> | ||
از زندگی وی آگاهی چندانی در دست نیست، اما در کتابهای رجالی، با همین نام و نشان و گاه با اندکی اختلاف، از او یاد شده است.<ref>بخاری، اسماعیل، التاریخ الکبیر، جلد ۳(۱)، | از زندگی وی آگاهی چندانی در دست نیست، اما در کتابهای رجالی، با همین نام و نشان و گاه با اندکی اختلاف، از او یاد شده است.<ref>بخاری، اسماعیل، التاریخ الکبیر، جلد ۳(۱)، ص۴۱۶؛ بسوی، یعقوب، المعرفة و التاریخ، ص۷۱۲-۷۱۳؛ ابن‌‌ابی حاتم رازی، محمد، الجرح و التعدیل، جلد ۲، ص۳۵۱-۳۵۲؛ ابن‌‌منجویه، احمد، رجال صحیح مسلم، ج۱، ص۴۳۴؛ ابن حجر، احمد، تهذیب التهذیب، جلد ۶، ص۳۹۴- ۳۹۵.</ref> به نوشته [[ابن حجر]] وی در ۱۶۱ق<ref>ابن حجر، احمد، تهذیب التهذیب، جلد ۶، ص۳۹۵.</ref>و به گفته [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، عبدالملک در ۲۴۰ق زنده بوده است. در مآخذ به کوفی بودن او تصریح شده است.<ref>بخاری، اسماعیل، التاریخ الکبیر، جلد ۳(۱)، ص۴۱۶؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، جلد۱، ص۳۳۸؛ ابن حجر، احمد، تهذیب التهذیب، جلد ۶، ص۳۹۴- ۳۹۵.</ref> [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] بر تشیع عبدالله تصریح دارد و به نظر می‌رسد که در تشیع عبدالملک نیز جای تردید نباشد. | ||
== طبابت == | == طبابت == | ||
ابن قتیبه<ref>ابن قتیبة، عبدالله، المعارف، | ابن قتیبه<ref>ابن قتیبة، عبدالله، المعارف، ص۶۶.</ref> و عجلی<ref>عجلی، احمد، تاریخ الثقات، ص ۳۰۷- ۳۰۸.</ref> از طبابت او و خاندان ابجر یاد کرده‌اند. عجلی به ویژه دانش او را در پزشکی ستوده و یادآور شده است که ابن ابجر برای درمان، مزد نمی‌گرفت. | ||
== مشایخ == | == مشایخ == | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
== تدریس == | == تدریس == | ||
[[ابن ابی اصیبعه]]<ref>ابن ابی اصیبعه، احمد، عیون الانباء، | [[ابن ابی اصیبعه]]<ref>ابن ابی اصیبعه، احمد، عیون الانباء، ج۱، ص۱۱۶.</ref>، عبدالملک را از اساتید [[مدرسه اسکندریه]] در عصر بیزانس به شمار آورده که مدتی پس از فتح [[مصر]] به دست مسلمانان، در دوران امارت [[عمر بن عبدالعزیز]] بر اسکندریه و به تشویق او مسلمان شده و در شمار نزدیکان وی درآمده بود. | ||
== اختلاف‌نظرها == | == اختلاف‌نظرها == | ||
ابن ابی‌‌اصیبعه تاریخ گرویدن او را به اسلام ذکر نکرده است، اما [[ووستنفلد]]<ref>ووستنفلد، ص۷</ref> آن را مربوط به حدود ۷۰ق/۶۸۹م دانسته، و [[عبدالعزیز بن مروان]] والی [[مصر]] را مشوق او در قبول [[اسلام]] شمرده است. | ابن ابی‌‌اصیبعه تاریخ گرویدن او را به اسلام ذکر نکرده است، اما [[ووستنفلد]]<ref>ووستنفلد، ص۷.</ref> آن را مربوط به حدود ۷۰ق/۶۸۹م دانسته، و [[عبدالعزیز بن مروان]] والی [[مصر]] را مشوق او در قبول [[اسلام]] شمرده است. | ||
ابن ابی اصیبعه همچنین از اعمش و سفیان به عنوان کسانی که برخی سخنان مربوط به روش‌های حفظ تندرستی را از ابن ابجر روایت کرده‌اند، نام برده و به موضوع انتقال مدرسه پزشکی از [[اسکندریه]] به [[انطاکیه]]، که در روزگار خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]] (۹۹-۱۰۱ق/۷۱۸- ۷۲۰م) اتفاق افتاد، اشاره کرده است.<ref>ابن ابی اصیبعه، احمد، عیون الانباء، | ابن ابی اصیبعه همچنین از اعمش و سفیان به عنوان کسانی که برخی سخنان مربوط به روش‌های حفظ تندرستی را از ابن ابجر روایت کرده‌اند، نام برده و به موضوع انتقال مدرسه پزشکی از [[اسکندریه]] به [[انطاکیه]]، که در روزگار خلافت [[عمر بن عبدالعزیز]] (۹۹-۱۰۱ق/۷۱۸- ۷۲۰م) اتفاق افتاد، اشاره کرده است.<ref>ابن ابی اصیبعه، احمد، عیون الانباء، ج۱، ص۱۱۶.</ref> | ||
روایت [[سلیمان ابن مهران رازی]] ملقب به اعمش (درگذشت ۱۴۸ق) و [[سفیان بن عیینه]] (درگذشت ۱۹۸ق) و [[سفیان الثوری]] (د ۱۶۲ق) از ابن ابجر در برخی از کتب رجال [[اهل سنت]] که پیش نام بردیم، آمده است، اما سخن ابن ابی اصیبعه با توجه به فاصله زمانی طولانی میان فتح مصر و عصر راویان یاد شده، قطعاً نادرست است. چه با فرض آنکه عبدالملک به هنگام سقوط اسکندریه به عنوان مدرس طب، دست کم ۳۰ سال داشته و با توجه به سخن ابن حجر، حاکی از زنده بودن وی در ۱۶۱ق، باید بیش از ۱۲۰ سال زیسته باشد. | روایت [[سلیمان ابن مهران رازی]] ملقب به اعمش (درگذشت ۱۴۸ق) و [[سفیان بن عیینه]] (درگذشت ۱۹۸ق) و [[سفیان الثوری]] (د ۱۶۲ق) از ابن ابجر در برخی از کتب رجال [[اهل سنت]] که پیش نام بردیم، آمده است، اما سخن ابن ابی اصیبعه با توجه به فاصله زمانی طولانی میان فتح مصر و عصر راویان یاد شده، قطعاً نادرست است. چه با فرض آنکه عبدالملک به هنگام سقوط اسکندریه به عنوان مدرس طب، دست کم ۳۰ سال داشته و با توجه به سخن ابن حجر، حاکی از زنده بودن وی در ۱۶۱ق، باید بیش از ۱۲۰ سال زیسته باشد. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
=== نظر سزگین === | === نظر سزگین === | ||
سزگین برای حل بخشی از این دشواری (ظاهراً، وی منابع شیعی را ندیده است) پزشک مدرسه اسکندریه را ابجر و عبدالملک محدث را پسر وی شمرده و تصور کرده است که خطای ابن ابی اصیبعه تنها خلط میان پدر و پسر بوده است و واقعاً ممکن است در مدرسه اسکندریه فردی به نام ابجر به تدریس مشغول بوده است،<ref>III/205-206، GAS, </ref> اما چنانچه دیدیم، در همه کتب رجال، اسلاف عبدالملک به نام‌های عربی معرفی شده‌اند و تدریس یک فرد عرب در مدرسه اسکندریه عصر بیزانس قابل قبول نمی‌نماید<ref>مایرهوف، ماکس، «من الاسکندریه الی بغداد»، | سزگین برای حل بخشی از این دشواری (ظاهراً، وی منابع شیعی را ندیده است) پزشک مدرسه اسکندریه را ابجر و عبدالملک محدث را پسر وی شمرده و تصور کرده است که خطای ابن ابی اصیبعه تنها خلط میان پدر و پسر بوده است و واقعاً ممکن است در مدرسه اسکندریه فردی به نام ابجر به تدریس مشغول بوده است،<ref>III/205-206، GAS, .</ref> اما چنانچه دیدیم، در همه کتب رجال، اسلاف عبدالملک به نام‌های عربی معرفی شده‌اند و تدریس یک فرد عرب در مدرسه اسکندریه عصر بیزانس قابل قبول نمی‌نماید<ref>مایرهوف، ماکس، «من الاسکندریه الی بغداد»، ص۶۶.</ref>. | ||
از سوی دیگر در [[قرن اول]] قمری، یک دانشمند [[مسیح|مسیحی]] به نام ادفر، که از کیمیا نیز اطلاعاتی داشته، در اسکندریه معروف بوده است. به نظر لکلرک، ادفر همان است که ابن ابی اصیبعه، وی را ابن ابجر نامیده است<ref>Leclerc, Lucien, Histiere de la m E dicine arabe. ص ۶۲-۶۴</ref> | از سوی دیگر در [[قرن اول]] قمری، یک دانشمند [[مسیح|مسیحی]] به نام ادفر، که از کیمیا نیز اطلاعاتی داشته، در اسکندریه معروف بوده است. به نظر لکلرک، ادفر همان است که ابن ابی اصیبعه، وی را ابن ابجر نامیده است<ref>Leclerc, Lucien, Histiere de la m E dicine arabe. ص ۶۲-۶۴.</ref> | ||
=== دو محدث به نام عبدالملک طبیب === | === دو محدث به نام عبدالملک طبیب === | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | *ابن‌‌ابی‌‌اصیبعه، احمد، عیون الانباء، به‌‌کوشش ماکس مولر، قاهره، بولاق، ۱۲۹۹ق/ ۱۸۸۲م. | ||
* | *ابن‌‌ابی‌‌حاتم رازی، محمد، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۲ق/ ۱۹۵۳م. | ||
* | *ابن‌‌حجر، احمد، تهذیب التهذیب، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۶ق/۱۹۰۸م. | ||
* | *ابن‌‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، به‌‌کوشش احسان عباس، بیروت، دارصادر، بی‌تا. | ||
* | *ابن‌‌قتیبة، عبدالله، المعارف، به‌‌کوشش ثروت عکاشه، قاهره، ۱۹۶۰م. | ||
* | *ابن‌‌منجویه، احمد، رجال صحیح مسلم، به‌‌کوشش عبدالله اللیثی، بیروت، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م. | ||
*بخاری، اسماعیل، التاریخ الکبیر، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۷ق/۱۹۵۸م | *بخاری، اسماعیل، التاریخ الکبیر، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۷ق/۱۹۵۸م. | ||
*بسوی، یعقوب، المعرفة و التاریخ، | *بسوی، یعقوب، المعرفة و التاریخ، به‌‌کوشش اکرم ضیاء العمری، بغداد، ۱۳۹۴ق/۱۹۸۱م. | ||
*عجلی، احمد، تاریخ الثقات، | *عجلی، احمد، تاریخ الثقات، به‌‌کوشش عبدالمعطی قلعجی، بیروت، ۱۹۸۴م. | ||
*مایرهوف، ماکس، «من الاسکندریه الی بغداد»، التراث الیونانی فی الحضارة الاسلامیة، | *مایرهوف، ماکس، «من الاسکندریه الی بغداد»، التراث الیونانی فی الحضارة الاسلامیة، ترجمه عبدالرحمان بدوی، بیروت، ۱۹۸۰م. | ||
*نجاشی، احمد، رجال، قم، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م | *نجاشی، احمد، رجال، قم، ۱۴۰۷ق/۱۹۸۷م. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{چپ‌چین}} | {{چپ‌چین}} | ||