کاربر ناشناس
آیه تبلیغ: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
یکی کردن دو بخش شأن نزول و علت نزول و بازنویسی آن
imported>Salvand جز (←نزول آیه در مکه: اصلاح پانویس) |
imported>Salvand جز (یکی کردن دو بخش شأن نزول و علت نزول و بازنویسی آن) |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==شأن نزول== | ==شأن نزول== | ||
{{ | {{همچنین|واقعه غدیر}} | ||
مفسران شیعه و بسیاری از اهل سنت تصریح کرده‌اند که آیه تبلیغ پس از بازگشت رسول خدا از [[حجة الوداع]] در منطقه [[غدیر خم]] در روز [[۱۸ ذی‌الحجه]] نازل شد.<ref>ر.ک: قمی، تفسیر القمی، ج۱، ص۱۷۹؛ عیاشی، تفسیر العیاشی، ج۱، ص۳۳۱-۳۳۲؛ فیض کاشانی، تفسیر الصّافی، ج۲، ص۵۱؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۶۵۳-۶۵۵؛ سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۹۸؛ آلوسی، روح المعانی، ج۶، ص۱۹۴.</ref> برای اعلام جانشینی حضرت [[علی(ع)]] نازل شده است.<ref> | |||
عالمان شیعه با تکیه بر روایاتی از امامان(ع) و از اصحاب پیامبر، شأن نزول آیه تبلیغ را واقعه غدیر و اعلام جانشینی امام علی(ع) می‌دانند.<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۹۰، ح۶؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۵۷؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان، ج۴، ص۲۷۵-۲۸۱؛ فیض کاشانی، تفسیر الصّافی، ج۲، ص۵۱؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۶۵۳-۶۵۵؛ قمی مشهدی، کنز الدقایق و بحر الغرائب، ج۴، ص۱۶۷.</ref> در صورتی که عالمان اهل سنت سبب نزول این آیه را وقایع دیگری نیز دانسته‌اند (در ادامه می‌آید). | |||
بنابر منابع [[شیعه]]، جبرئیل ابتدا در موقف حج نزد پیامبر (ص) آمد و از ایشان خواست برای جانشینی علی (ع) از مردم [[بیعت]] بگیرد، پیامبر به دلیل [[نفاق]] و دشمنی برخی از یارانش و اینکه امت پراکنده شده و به [[جاهلیت]] بازگردند از پروردگار درخواست حفظ و عصمت از مردم کرد. [[جبرئیل]] برای بار دوم در [[مسجد خیف]] بر پیامبر نازل شد و همان امر را دوباره ابلاغ کرد بدون اینکه وعدۀ حفظ و عصمت از خطر مردم را برای پیامبر به ارمغان آورده باشد. جبرئیل برای بار سوم در بین راه [[مکه]] به [[مدینه]] نزد پیامبر آمد و مجددا همان امر را تکرار کرد. پیامبر به جبرئیل فرمود من از اینکه مردم مرا در جانشینی علی دروغگو بدانند و سخنم را قبول نکنند بیمناکم. جبرئیل برای بار چهارم در سرزمین [[غدیر خم]] بر پیامبر نازل شد و پس از تکرار امر الهی، وعده حفظ و عصمت خداوند را نیز برای رسول خدا به ارمغان آورد و حفاظت از گزند منافقان را به ایشان وعده داد.<ref group="یادداشت">...فَأَقِمْ یا مُحَمَّدُ عَلِیاً عَلَماً وَ خُذْ عَلَیهِمُ الْبَیعَةَ وَ جَدِّدْ عَهْدِی وَ مِیثَاقِی لَهُمُ الَّذِی وَاثَقْتُهُمْ عَلَیهِ فَإِنِّی قَابِضُكَ إِلَی وَ مُسْتَقْدِمُكَ عَلَی فَخَشِی رَسُولُ اللَّهِ (ص) مِنْ قَوْمِهِ وَ أَهْلِ النِّفَاقِ وَ الشِّقَاقِ أَنْ یتَفَرَّقُوا وَ یرْجِعُوا إِلَی الْجَاهِلِیةِ لِمَا عَرَفَ مِنْ عَدَاوَتِهِمْ وَ لِمَا ینْطَوِی عَلَیهِ أَنْفُسُهُمْ لِعَلِی مِنَ الْعَدَاوَةِ وَ الْبَغْضَاءِ وَ سَأَلَ جَبْرَئِیلَ أَنْ یسْأَلَ رَبَّهُ الْعِصْمَةَ مِنَ النَّاسِ وَ انْتَظَرَ أَنْ یأْتِیهُ جَبْرَئِیلُ بِالْعِصْمَةِ مِنَ النَّاسِ عَنِ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فَأَخَّرَ ذَلِكَ إِلَی أَنْ بَلَغَ مَسْجِدَ الْخَیفِ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ(ع) فِی مَسْجِدِ الْخَیفِ فَأَمَرَهُ بِأَنْ یعْهَدَ عَهْدَهُ وَ یقِیمَ عَلِیاً عَلَماً لِلنَّاسِ یهْتَدُونَ بِهِ وَ لَمْ یأْتِهِ بِالْعِصْمَةِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ بِالَّذِی أَرَادَ حَتَّی بَلَغَ كُرَاعَ الْغَمِیمِ بَینَ مَكَّةَ وَ الْمَدِینَةِ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ وَ أَمَرَهُ بِالَّذِی أَتَاهُ فِیهِ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ وَ لَمْ یأْتِهِ بِالْعِصْمَةِ فَقَالَ یا جَبْرَئِیلُ إِنِّی أَخْشَی قَوْمِی أَنْ یكَذِّبُونِی وَ لَا یقْبَلُوا قَوْلِی فِی عَلِی(ع) فَرَحَلَ فَلَمَّا بَلَغَ غَدِیرَ خُمٍّ قَبْلَ الْجُحْفَةِ بِثَلَاثَةِ أَمْیالٍ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ(ع) عَلَی خَمْسِ سَاعَاتٍ مَضَتْ مِنَ النَّهَارِ بِالزَّجْرِ وَ الِانْتِهَارِ وَ الْعِصْمَةِ مِنَ النَّاسِ فَقَالَ یا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یقْرِؤُكَ السَّلَامَ وَ یقُولُ لَكَ- یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیكَ مِنْ رَبِّكَ فِی عَلِی وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یعْصِمُكَ مِنَ النَّاس. طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۵۷</ref><ref> | |||
بنابر منابع [[شیعه]]، جبرئیل ابتدا در موقف حج نزد پیامبر (ص) آمد و از ایشان خواست برای جانشینی علی (ع) از مردم [[بیعت]] بگیرد، پیامبر به دلیل [[نفاق]] و دشمنی برخی از یارانش و اینکه امت پراکنده شده و به [[جاهلیت]] بازگردند از پروردگار درخواست حفظ و عصمت از مردم کرد. [[جبرئیل]] برای بار دوم در [[مسجد خیف]] بر پیامبر نازل شد و همان امر را دوباره ابلاغ کرد بدون اینکه وعدۀ حفظ و عصمت از خطر مردم را برای پیامبر به ارمغان آورده باشد. جبرئیل برای بار سوم در بین راه [[مکه]] به [[مدینه]] نزد پیامبر آمد و مجددا همان امر را تکرار کرد. پیامبر به جبرئیل فرمود من از اینکه مردم مرا در جانشینی علی دروغگو بدانند و سخنم را قبول نکنند بیمناکم. جبرئیل برای بار چهارم در سرزمین [[غدیر خم]] بر پیامبر نازل شد و پس از تکرار امر الهی، وعده حفظ و عصمت خداوند را نیز برای رسول خدا به ارمغان آورد و حفاظت از گزند منافقان را به ایشان وعده داد.<ref group="یادداشت">...فَأَقِمْ یا مُحَمَّدُ عَلِیاً عَلَماً وَ خُذْ عَلَیهِمُ الْبَیعَةَ وَ جَدِّدْ عَهْدِی وَ مِیثَاقِی لَهُمُ الَّذِی وَاثَقْتُهُمْ عَلَیهِ فَإِنِّی قَابِضُكَ إِلَی وَ مُسْتَقْدِمُكَ عَلَی فَخَشِی رَسُولُ اللَّهِ (ص) مِنْ قَوْمِهِ وَ أَهْلِ النِّفَاقِ وَ الشِّقَاقِ أَنْ یتَفَرَّقُوا وَ یرْجِعُوا إِلَی الْجَاهِلِیةِ لِمَا عَرَفَ مِنْ عَدَاوَتِهِمْ وَ لِمَا ینْطَوِی عَلَیهِ أَنْفُسُهُمْ لِعَلِی مِنَ الْعَدَاوَةِ وَ الْبَغْضَاءِ وَ سَأَلَ جَبْرَئِیلَ أَنْ یسْأَلَ رَبَّهُ الْعِصْمَةَ مِنَ النَّاسِ وَ انْتَظَرَ أَنْ یأْتِیهُ جَبْرَئِیلُ بِالْعِصْمَةِ مِنَ النَّاسِ عَنِ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فَأَخَّرَ ذَلِكَ إِلَی أَنْ بَلَغَ مَسْجِدَ الْخَیفِ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ(ع) فِی مَسْجِدِ الْخَیفِ فَأَمَرَهُ بِأَنْ یعْهَدَ عَهْدَهُ وَ یقِیمَ عَلِیاً عَلَماً لِلنَّاسِ یهْتَدُونَ بِهِ وَ لَمْ یأْتِهِ بِالْعِصْمَةِ مِنَ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ بِالَّذِی أَرَادَ حَتَّی بَلَغَ كُرَاعَ الْغَمِیمِ بَینَ مَكَّةَ وَ الْمَدِینَةِ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ وَ أَمَرَهُ بِالَّذِی أَتَاهُ فِیهِ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ وَ لَمْ یأْتِهِ بِالْعِصْمَةِ فَقَالَ یا جَبْرَئِیلُ إِنِّی أَخْشَی قَوْمِی أَنْ یكَذِّبُونِی وَ لَا یقْبَلُوا قَوْلِی فِی عَلِی(ع) فَرَحَلَ فَلَمَّا بَلَغَ غَدِیرَ خُمٍّ قَبْلَ الْجُحْفَةِ بِثَلَاثَةِ أَمْیالٍ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ(ع) عَلَی خَمْسِ سَاعَاتٍ مَضَتْ مِنَ النَّهَارِ بِالزَّجْرِ وَ الِانْتِهَارِ وَ الْعِصْمَةِ مِنَ النَّاسِ فَقَالَ یا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یقْرِؤُكَ السَّلَامَ وَ یقُولُ لَكَ- یا أَیهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیكَ مِنْ رَبِّكَ فِی عَلِی وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یعْصِمُكَ مِنَ النَّاس. طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۵۷</ref><ref>فضل طبرسی، ج۳، ص۳۴۴؛ ۱۴۰۸ به نقل از حاکم حسکانی</ref> | |||
===احتمالات دیگر=== | ===احتمالات دیگر=== | ||