پرش به محتوا

اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ نوامبر ۲۰۱۸
جز
اصلاح قسمت مباحث اصول فقه
imported>Shadiba
جز (اصلاح قسمت مباحث اصول فقه)
خط ۴۳: خط ۴۳:
==مباحث علم اصول==
==مباحث علم اصول==
[[پرونده:آخوند خراسانی.jpg|150px|بندانگشتی|چپ|[[آخوند خراسانی|محمدکاظم آخوند خراسانی]](۱۲۵۵ ۱۳۲۹ق)]]
[[پرونده:آخوند خراسانی.jpg|150px|بندانگشتی|چپ|[[آخوند خراسانی|محمدکاظم آخوند خراسانی]](۱۲۵۵ ۱۳۲۹ق)]]
[[کفایة الاصول]] با عباراتی موجز و دقیق حاوی یک دوره کامل مباحث اصولی است و نیز جدیدترین آرای اصولی تا عصر مؤلف را (مانند دیدگاه‌های اصولی [[شیخ انصاری]]) با نقد و بررسی در بر دارد.<ref>محمدى، شرح كفایة الاصول‏، ۱۳۸۵ش، ج۱، مقدمه، ص۴. </ref> این کتاب در مرحله پایانی دوره سطح [[حوزه علمیه|حوزه]] تدریس می‌شود و محور دروس خارج اصول فقه نیز است.<ref>محمدى، شرح كفایة الاصول‏، ۱۳۸۵ش، ج۱، مقدمه، ص۴. </ref> ترتیب مباحث خیلی از کتاب‌های اصولی تألیف شده بعد از این کتاب نیز طبق ترتیب همین کتاب است. [[آخوند خراسانی]] کفایة الاصول را با یک مقدمه، هشت مقصد (بخش) و خاتمه (بخش پایانی) تدوین کرده است. در مقدمه، مباحثی مانند موضوع علم، موضوع علم اصول، چگونگی و انواع وضع لغات و معانی، استعمال حقیقی و مجازی و علامت هر یک، اشتراک و ترادف، [[حقیقت شرعیه]]، صحیح و اعم، و مشتق اصولی قرار دارد. هشت مقصد این کتاب عبارت‌اند از: ۱. اوامر <small>(مانند این که حقیقت امر مطلق طلب است یا طلب وجوبی)</small>، ۲. نواهی <small>(مانند این که آیا انجام امری که در یک عبادت یا عقد شرعی نهی شده است موجب بطلان کل آن عبادت یا معامله می‌شود)</small>، ۳. مفاهیم <small>(مانند مفهوم شرط، وصف، غایت، استثنا و عدد در جمله)</small>، ۴. عام و خاص، ۵. مطلق و مقید، مجمل و مبین، ۶. امارات معتبر شرعی یا عقلی <small>(مانند احکام قطع و ظن، [[اجماع]]، [[خبر واحد]]، [[قیاس]])، ۷. [[اصول عملیه]] ([[برائت]]، تخییر، [[احتیاط]] و [[استصحاب]])</small>، ۸. تعارض ادله شرعیه. خاتمه کتاب به بحث [[اجتهاد]] و [[تقلید]] اختصاص دارد.<ref>برای توضیح اصطلاحات اصولی مراجعه کنید به: ولایى، عیسى‏، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول‏، تهران: نشر نی.</ref>
در مرحله پایانی دوره سطح [[حوزه علمیه|حوزه]] کتاب [[کفایة الاصول]] تدریس می‌شود و این کتاب محور دروس خارج اصول فقه نیز است؛ زیرا با عباراتی موجز و دقیق حاوی یک دوره کامل مباحث اصولی است و نیز جدیدترین آرای اصولی تا عصر مؤلف را (مانند دیدگاه‌های اصولی [[شیخ انصاری]]) با نقد و بررسی در بر دارد.<ref>محمدى، شرح كفایة الاصول‏، ۱۳۸۵ش، ج۱، مقدمه، ص۴. </ref> ترتیب مباحث خیلی از کتاب‌های اصولی تألیف شده بعد از این کتاب نیز طبق ترتیب همین کتاب است. [[آخوند خراسانی]] کفایة الاصول را با یک مقدمه، هشت مقصد (بخش) و خاتمه (بخش پایانی) تدوین کرده است. در مقدمه، مباحثی مانند موضوع علم، موضوع علم اصول، چگونگی و انواع وضع لغات و معانی، استعمال حقیقی و مجازی و علامت هر یک، اشتراک و ترادف، [[حقیقت شرعیه]]، صحیح و اعم، و مشتق اصولی قرار دارد. هشت مقصد این کتاب عبارت‌اند از:  


مباحث کتاب [[کفایة الاصول]] را به صورت کلی به دو بخش تقسیم‌ می‌کنند: مباحث الفاظ <small>(مقدمه تا مقصد پنجم)</small> و مباحث ادله عقلیه <small>(مقصد ششم تا آخر کتاب)</small>. <ref> شهابی، تقریرات اصول‏، ۱۳۲۱ش، ص۲۵؛ فاضل، ایضاح الكفایة، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۲.</ref> مشهور اصولیان متأخر نیز مباحث اصولی را به همین دو بخش الفاظ و ادله عقلیه تقسیم کرده‌اند.<ref>محمدى، شرح اصول استنباط، [بی‌تا]، ص۲۷.</ref> در کتاب «اصول استنباط» تألیف سید علی‌نقی حیدری، این تقسیم‌بندی چنین است: <ref>محمدى، شرح اصول استنباط، [بی‌تا]، ص۲۷و۲۸.</ref>
۱. اوامر <small>(مانند این که حقیقت امر مطلق طلب است یا طلب وجوبی)</small>، ۲. نواهی <small>(مانند این که آیا انجام امری که در یک عبادت یا عقد شرعی نهی شده است موجب بطلان کل آن عبادت یا معامله می‌شود)</small>، ۳. مفاهیم <small>(مانند مفهوم شرط، وصف، غایت، استثنا و عدد در جمله)</small>، ۴. عام و خاص، ۵. مطلق و مقید، مجمل و مبین، ۶. امارات معتبر شرعی یا عقلی <small>(مانند احکام قطع و ظن، [[اجماع]]، [[خبر واحد]]، [[قیاس]])، ۷. [[اصول عملیه]] ([[برائت]]، تخییر، [[احتیاط]] و [[استصحاب]])</small>، ۸. تعارض ادله شرعیه. خاتمه کتاب به بحث [[اجتهاد]] و [[تقلید]] اختصاص دارد.<ref>برای توضیح اصطلاحات اصولی مراجعه کنید به: ولایى، عیسى‏، فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول‏، تهران: نشر نی.</ref>
 
مشهور اصولیان متأخر، مباحث اصول فقه را بر اساس کتاب [[کفایة الاصول]] به صورت کلی به دو بخش تقسیم‌ می‌کنند: مباحث الفاظ <small>(مقدمه تا مقصد پنجم)</small> و مباحث ادله عقلیه <small>(مقصد ششم تا آخر کتاب)</small>. <ref> شهابی، تقریرات اصول‏، ۱۳۲۱ش، ص۲۵؛ فاضل، ایضاح الكفایة، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۲.</ref> برای نمونه، در کتاب «اصول استنباط» تألیف سید علی‌نقی حیدری، این تقسیم‌بندی چنین است: <ref>محمدى، شرح اصول استنباط، [بی‌تا]، ص۲۷و۲۸.</ref>


* مباحث الفاظ: مقدمه <small>(حاوی حقیقت شرعیه، صحیح و اعم، اشتراک لفظى در لغت عرب، مشتق‏)</small>؛ ۱. اوامر، ۲. نواهى، ۳. مفاهیم، ۴. عام و خاص، ۵. مطلق و مقید.
* مباحث الفاظ: مقدمه <small>(حاوی حقیقت شرعیه، صحیح و اعم، اشتراک لفظى در لغت عرب، مشتق‏)</small>؛ ۱. اوامر، ۲. نواهى، ۳. مفاهیم، ۴. عام و خاص، ۵. مطلق و مقید.
کاربر ناشناس