کاربر ناشناس
اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها
←مباحث علم اصول
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>M.bahrami |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
کتاب‌های رایج اصولی غالبا با تعریف علم اصول و موضوع آن آغاز می‌شود، سپس مباحث الفاظ مطرح می‌شود و با [[اصول عملیه]] و بحث [[تعادل و تراجیح|تَعادُل و تَراجیج]] خاتمه می‌یابد. برخی از اصولیون به تمامی مباحث اصول فقه نپرداخته‌اند مانند کتاب [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] که از سه بخش قطع، ظن و شک و یک خاتمه تشکیل شده و به مباحث الفاظ نپرداخته است. | کتاب‌های رایج اصولی غالبا با تعریف علم اصول و موضوع آن آغاز می‌شود، سپس مباحث الفاظ مطرح می‌شود و با [[اصول عملیه]] و بحث [[تعادل و تراجیح|تَعادُل و تَراجیج]] خاتمه می‌یابد. برخی از اصولیون به تمامی مباحث اصول فقه نپرداخته‌اند مانند کتاب [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] که از سه بخش قطع، ظن و شک و یک خاتمه تشکیل شده و به مباحث الفاظ نپرداخته است. | ||
ساختار مباحث دانش اصول به دو سبک ارائه شده است: نخست سبکی است که در حوزه‌های علمیه رایج است مانند ساختار کتاب [[کفایه الاصول]] و [[اصول الفقه مظفر]] و دیگری روشی است که [[سید محمد باقر صدر]] در [[دروس فی علم الاصول]] آن را به کار گرفته است. صدر معتقد است [[فقیه]] در [[اجتهاد|استنباط]] [[حکم شرعی]] گاهی به دلیلی که از حکم شرعی کشف می‌کند دست می‌یابد و گاهی تنها به قواعدی دسترسی دارد که جایگاه عملی مکلف را در حکمِ مشکوک معین می‌کند؛ ایشان دسته اول را [[ادله محرزه]] نامیده است، آن‌گونه که اصولیان دسته دوم را [[اصول عملیه]] می‌نامند. از سوی دیگر بین عناصر مشترک استنباط، عنصری وجود دارد که هم در ادله محرزه و هم در اصول عملیه کاربرد دارد که [[حجیت قطع]] است. بر این اساس سید محمد باقر صدر دستگاه اصولی خویش را بر این سه پایه متمرکز کرده است؛ بخش اول: حجیت قطع، بخش دوم: ادله محرزه و بخش سوم: اصول عملیه و خاتمه: [[تعادل و تراجیح]].<ref>سید محمد باقر صدر، دروس فی علم الاصول، ج۱، ص۷۰.</ref> | ساختار مباحث دانش اصول به دو سبک ارائه شده است: نخست سبکی است که در حوزه‌های علمیه رایج است مانند ساختار کتاب [[کفایه الاصول]] و [[اصول الفقه مظفر]] و دیگری روشی است که [[سید محمد باقر صدر]] در [[دروس فی علم الاصول]] آن را به کار گرفته است. صدر معتقد است [[فقیه]] در [[اجتهاد|استنباط]] [[حکم شرعی]] گاهی به دلیلی که از حکم شرعی کشف می‌کند دست می‌یابد و گاهی تنها به قواعدی دسترسی دارد که جایگاه عملی [[تکلیف|مکلف]] را در حکمِ مشکوک معین می‌کند؛ ایشان دسته اول را [[ادله محرزه]] نامیده است، آن‌گونه که اصولیان دسته دوم را [[اصول عملیه]] می‌نامند. از سوی دیگر بین عناصر مشترک استنباط، عنصری وجود دارد که هم در ادله محرزه و هم در اصول عملیه کاربرد دارد که [[حجیت قطع]] است. بر این اساس سید محمد باقر صدر دستگاه اصولی خویش را بر این سه پایه متمرکز کرده است؛ بخش اول: حجیت قطع، بخش دوم: ادله محرزه و بخش سوم: اصول عملیه و خاتمه: [[تعادل و تراجیح]].<ref>سید محمد باقر صدر، دروس فی علم الاصول، ج۱، ص۷۰.</ref> | ||
===ساختار رایج مباحث علم اصول=== | ===ساختار رایج مباحث علم اصول=== | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۳۹: | ||
===اصول عملیه=== | ===اصول عملیه=== | ||
{{اصلی|اصول عملیه}} | {{اصلی|اصول عملیه}} | ||
در مواردی که [[فقیه]] به [[حکم شرعی]] دسترسی پیدا نمی‌کند، اصولیان برای رفع تحیر و سرگردانی مکلف یک سلسله اصول و ضوابط معین کرده‌اند که از آنها به اصول عملیه یاد می‌شود. این اصول، چهار اصل هستند: | در مواردی که [[فقیه]] به [[حکم شرعی]] دسترسی پیدا نمی‌کند، اصولیان برای رفع تحیر و سرگردانی [[مکلف]] یک سلسله اصول و ضوابط معین کرده‌اند که از آنها به اصول عملیه یاد می‌شود. این اصول، چهار اصل هستند: | ||
#اصل برائت | #اصل برائت | ||
#اصل احتیاط | #اصل احتیاط | ||