شیخ مرتضی انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مرتضی انصاری دزفولی''' معروف به '''شیخ انصاری''' (۱۲۱۴- ۱۲۸۱ ق) از [[ مجتهد|فقیهان]] بزرگ [[شیعه]] در قرن [[قرن سیزدهم هجری قمری|سیزدهم]] قمری که بعد از [[محمدحسن نجفی| صاحب جواهر]]، [[مرجعیت]] عامه یافت.

شیخ انصاری را «خاتم الفقهاء و المجتهدین» لقب داده‌اند. وی با نوآوری‌، [[اصول فقه| علم اصول]] و به دنبال آن، [[فقه]] را وارد مرحله جدیدی کرد. کتاب‌های [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] و [[مکاسب]] مهم‌ترین آثار او هستند. این کتاب‌ها از کتاب‌های درسی [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] شیعی است. به آثار وی، همچون آثار [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]] و [[شهید اول]]، همواره توجه شده است و محققان بسیاری بر آنها شرح یا حاشیه نوشته‌اند.

مرتضی بن محمدامین در [[۱۸ ذی‌الحجه]]، [[عید غدیر]]، سال [[سال ۱۲۱۴ هجری قمری|۱۲۱۴]] هجری قمری در [[دزفول]] به دنیا آمد. والدینش به مناسبت روز تولد، او را مرتضی نامیدند. نسب او به [[جابر بن عبدالله انصاری]] از ''[[صحابه]]'' [[پیامبر(ص)]] می‌رسد.<ref> امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۱۶؛ گلشن ابرار، ص۳۳۲.</ref>

پدر او، محمد امین (متوفی [[سال ۱۲۴۸ هجری قمری|۱۲۴۸ق]]) از علمای پرهیزکار و از زمره مبلغان دین بوده است. مادر شیخ دختر شیخ یعقوب فرزند شیخ احمد بن شیخ شمس الدین انصاری است. وی زنی پرهیزگار و متعبد بود و [[نافله شب|نوافل شب]] را تا هنگام مرگ ترک نکرده و در اواخر عمر که نابینا شده بود، شیخ مقدمات [[تهجد]] وی را فراهم می‌کرد و حتی گاهی آب [[وضو]]یش را گرم می‌کرد.{{مدرک}}

او قبل از تولد شیخ شبی [[امام صادق(ع)]] را درعالم رؤیا می‌بیند که قرآنی طلاکاری شده به او داد. معبرین خوابش را به فرزندی صالح و بلند مرتبه تعبیر کردند. از او نقل شده که همواره تلاش می‌کرده تا در هنگام شیر دادن به فرزندش با [[وضو]] باشد. او به سال ۱۲۷۹ ق. در [[نجف اشرف]] از دنیا رفت.<ref>انصاری، زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص۷۷.</ref>

وی این بار به مدّت سه یا چهار سال نزد عالم بزرگ [[ملا احمد نراقی]] در [[کاشان]] شاگردی کرد. شیخ در همین دوره به [[اصفهان]] رفته و با [[سید محمد باقر شفتی|حجت الاسلام شفتی]] دیدار نمود. شیخ انصاری سرانجام دوباره در سال ۱۲۴۹ وارد [[نجف]] شد و نزد [[علی کاشف الغطا]] چند سالی شاگردی کرد و به این ترتیب به مقامات بسیار بلند علمی دست یافت.<ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۱۷.</ref>

* پسر عموی وی، شیخ [[حسین انصاری]] دزفولی (شاگرد [[صاحب ریاض]])، تا سن ۱۷ سالگی.<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص۱۷۹.</ref>

* [[سید محمد مجاهد]] (از شاگردان [[وحید بهبهانی]]) او در سنین ۱۸سالگی، دو سال از محضر او بهره گرفته است.<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص۱۹۰.</ref>

* [[شریف العلماء مازندرانی]].<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص۱۸۲.</ref>

* [[علی کاشف الغطاء]]، به مدت ۵ سال.

* [[محمدحسن نجفی]] صاحب [[جواهر الکلام]] (مدت بسیار اندک).<ref>زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص۱۸۸.</ref>

از سال ۱۲۶۲ [[مرجعیت]] عامه به [[صاحب جواهر]] منتقل شد. در سال ۱۲۶۶ او در لحظات آخر حیاتش در جمع بزرگان [[شیعه]] و حضور شیخ انصاری، خطاب به حاضرین گفت:

شیخ انصاری پس از [[علی بن جعفر کاشف‌الغطاء|شیخ علی کاشف الغطا،]] برادرش شیخ حسن کاشف الغطا و همچنین [[صاحب جواهر]] ریاست و اداره [[حوزه علمیه نجف]] را از سال ۱۲۶۶ تا ۱۲۸۱ به مدت ۱۵ سال به عهده داشت و شیعیان جهان از وی [[تقلید]] می‌کردند.<ref>سبط الشیخ، زندگینامه استادالفقهاء شیخ انصاری، ص ۱۰۹</ref>

نقل شده است که حتّی بعد از این که [[صاحب جواهر]] او را جانشین خود معرّفی کرد و همه نیز [[مرجعیت]] او را پذیرا شدند، خود امتناع ورزید و گفت، [[سعید العلماء مازندرانی]] که اکنون در مازندران است از من اعلم است. در نامه‌ای از سعیدالعلماء خواست که به [[نجف]] بیاید اما او در پاسخ نامه، شیخ انصاری را اعلم از خود دانست و این‌گونه نوشت:اگر من در اوقات اشتغال علمی، اعلم از شیخ بودم، لکن در بلاد عجم تارک شده‌ام ولی شیخ، هنوز مشغول علم می‌باشد اینک برای [[تقلید]] و [[فتوی]] متعین می‌باشد.<ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۰، ص۱۱۷، قمی، عباس، الکنی والالقاب، ج۲، ص۳۱۴.</ref>

*کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ مرتضی انصاری، ۲۳ تا ۲۵ آذر [[۱۳۷۳ش]]، در مدرسه عالی تربیتی و قضایی طلاب (امروزه: [[دانشگاه قم]]) برگزار شد.<ref>«کنگره جهانی شیخ انصاری»، ص۱۵۵.</ref> [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، رئیس جمهور وقت، و همچنین علما [[حوزه علمیه قم (دوران جمهوری اسلامی)|حوزه علمیه قم]]، از جمله [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[عبدالله جوادی آملی]]، [[جعفر سبحانی]]، [[محمدهادی معرفت]]، [[احمد آذری قمی]]، [[محمدتقی جعفری]]، [[محمدمهدی آصفی]] و [[سید مصطفی محقق داماد]]، از سخنرانان این بزرگداشت بوده‌اند.<ref>«کنگره جهانی شیخ انصاری»، ص۱۵۵-۱۵۷.</ref> در همین زمینه بیش از ۷۰ اثر درباره رویکرد علمی و فقهی شیخ انصاری، توسط دبیرخانه کنگره بزرگداشت دویستمین سالگرد میلاد شیخ اعظم انصاری چاپ و منتشر شده است.<ref>[http://mtif.org/organ/47116/ «کنگره بزرگداشت دویستمین سالگرد میلاد شیخ اعظم انصاری، دبیرخانه»]، سایت بنیاد محقق طباطبایی.</ref> همچنین مجله آینه پژوهش، در شماره ۲۷ (مهر و آبان ۱۳۷۳ش)، و مجله فقه: کاوشی نو در فقه اسلامی، در شماره اول (پاییز ۱۳۷۳ش) خود، ویژه‌نامه بزرگداشت دویستمین سالگرد ولادت شیخ انصاری را منتشر کرده‌اند.

*مراسم نکوداشت شیخ اعظم انصاری، ۱۱ آبان ۱۳۹۱ش در مدرسه عالی خاتم الاوصیاء در قم با پیام [[لطف الله صافی گلپایگانی]] از [[مراجع تقلید شیعه]]، و همچنین محمدجواد فاضل لنکرانی،<ref>[http://fazellankarani.com/persian/news/5986/ «بیانات حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(دام ظله) در نکوداشت شیخ اعظم انصاری (رض) قم مدرسه خاتم الاوصیاء(ص)]، وبگاه آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکزانی..</ref> ابوالقاسم علیدوست،<ref>[http://rasanews.ir/fa/news/145131/ «شیخ انصاری تجسم رنج هزاران فقیه است»]، خبرگزاری رسا.</ref> و مرتضی مقتدایی<ref>[http://rasanews.ir/fa/news/145139/ «مناطق مختلف کشور از حضور علمای بزرگ خالی شده است»]، خبرگزاری رسا.</ref> برگزار شد.<ref>«آیین نکوداشت شیخ اعظم انصاری آغاز شد».</ref> پیش از آن، در ۵ خرداد ۱۳۹۰ش، سخنرانی و میزگرد با حضور ابوالقاسم علیدوست، علی‌اکبر رشاد، احمد مبلغی، علی ابوالحسنی منذر و محمود حکمت‌نیا در مدرسه عالی خاتم الاوصیاء برگزار شده بود.<ref>[http://rasanews.ir/fa/news/105587/ «شیخ مرتضی انصاری استاد کل، فقیه سیاستمدار»]، خبرگزاری رسا.</ref>