پرش به محتوا

شبهه آکل و مأکول: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[شبهه‎|شبهه‎ای]] دیرینه در نفی و انکار [[معاد جسمانی]] که بسیاری از [[علم کلام|متکلّمان]] درباره آن سخن گفته‎اند.
'''شبهه آکل و ماکول'''؛ [[شبهه‎|شبهه‎ای]] دیرینه در نفی و انکار [[معاد جسمانی]] که بسیاری از [[علم کلام|متکلّمان]] درباره آن سخن گفته‎اند.
 


==تاریخ طرح شبهه==
==تاریخ طرح شبهه==
در میان شبهه‎های باب [[معاد]] شبهه ''آکل و مأکول'' از همه معروف‎تر است. تاریخ دقیق پیدابش این شبهه و نام نخستین کسی که آن را مطرح ساخته است، به روشنی معلوم نیست، ولی در قدمت آن نمی‎توان تردید کرد.
در میان شبهه‎های باب [[معاد]] شبهه ''آکل و مأکول'' از همه معروف‎تر است. تاریخ دقیق پیدابش این شبهه و نام نخستین کسی که آن را مطرح ساخته است، به روشنی معلوم نیست، ولی در قدمت آن نمی‎توان تردید کرد.


خط ۷: خط ۹:


نخست به صورت مجمل در آثار ابواسحاق [[ابراهیم ‎بن ‎اسحاق ‎بن ابی سهل نوبختی]]، [[ا‎بن‎سینا]] مطرح گشته و سپس در کتابهای دانشمندانی چون [[محمد بن حسن طوسی]]، [[غزالی]]، [[فخرالدین رازی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، [[علامه حلی]]، [[قاضی عضدالدین ایجی]] و [[سعدالدین تفتازانی]]، نحوه طرح و راه حلهای پیشنهادی و دلایل ارائه شده گسترش یافته و سرانجام درآثار متأخرانی مانند [[مقداد بن‎ عبدالله حلی]]، [[صدرالدین شیرازی]]، [[اسماعیل طبری نوری]] و دیگران مورد بحث مفصل قرار گرفته است.
نخست به صورت مجمل در آثار ابواسحاق [[ابراهیم ‎بن ‎اسحاق ‎بن ابی سهل نوبختی]]، [[ا‎بن‎سینا]] مطرح گشته و سپس در کتابهای دانشمندانی چون [[محمد بن حسن طوسی]]، [[غزالی]]، [[فخرالدین رازی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، [[علامه حلی]]، [[قاضی عضدالدین ایجی]] و [[سعدالدین تفتازانی]]، نحوه طرح و راه حلهای پیشنهادی و دلایل ارائه شده گسترش یافته و سرانجام درآثار متأخرانی مانند [[مقداد بن‎ عبدالله حلی]]، [[صدرالدین شیرازی]]، [[اسماعیل طبری نوری]] و دیگران مورد بحث مفصل قرار گرفته است.


==تقریر شبهه==
==تقریر شبهه==
'''اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] یا در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد و یا در بدن مأکول؟'''
'''اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] یا در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد و یا در بدن مأکول؟'''


خط ۱۴: خط ۱۸:


اکنون اگر فرض شود که آکل [[کافر]] است و مأکول [[مومن]]، شبهه قوی‎تر می‎شود و اشکال بیشتر می‎گردد؛ زیرا لازمه این فرض این است که یا مومن [[عذاب|معذب]] باشد و یا کافر گنهکار، [[متنعم]].
اکنون اگر فرض شود که آکل [[کافر]] است و مأکول [[مومن]]، شبهه قوی‎تر می‎شود و اشکال بیشتر می‎گردد؛ زیرا لازمه این فرض این است که یا مومن [[عذاب|معذب]] باشد و یا کافر گنهکار، [[متنعم]].


==گستره شبهه==
==گستره شبهه==
باید توجه داشت که این شبهه تنها به مأکول واقع شدن مستقیم انسان به وسیله انسان دیگر اختصاص ندارد، بلکه می‎توان آن را بسیار گسترده‎تر مطرح ساخت.
باید توجه داشت که این شبهه تنها به مأکول واقع شدن مستقیم انسان به وسیله انسان دیگر اختصاص ندارد، بلکه می‎توان آن را بسیار گسترده‎تر مطرح ساخت.


خط ۲۱: خط ۲۷:


باتوجه به اینکه انسان از محصولات گیاهی تغذیه می‎کند و یا جانداران آن محصولات را می‎خورند و سپس گوشت آنها از راه تغذیه جزو بدن آنان می‎شود، شبهه آکل و مأکول باز به میان می‎آید.
باتوجه به اینکه انسان از محصولات گیاهی تغذیه می‎کند و یا جانداران آن محصولات را می‎خورند و سپس گوشت آنها از راه تغذیه جزو بدن آنان می‎شود، شبهه آکل و مأکول باز به میان می‎آید.


==پاسخ==
==پاسخ==
[[کلام اسلامی|متکلمان اسلامی]] از راههای گوناگون به این شبهه پاسخ گفته‎اند.
[[کلام اسلامی|متکلمان اسلامی]] از راههای گوناگون به این شبهه پاسخ گفته‎اند.


در میان پاسخهایی که داده شده، یکی از همه معروفتر است. آنان گفته اند انسان از دو گونه اجزا ترکیب یافته که عبارت است از
در میان پاسخهایی که داده شده، یکی از همه معروفتر است. آنان گفته اند انسان از دو گونه اجزا ترکیب یافته که عبارت است از
#اجزای اصلی؛
#اجزای اصلی
#اجزای فرعی و زاید
#اجزای فرعی و زاید


خط ۳۶: خط ۴۴:


بنابراین در [[روز رستاخیز]] آنچه [[نشور|محشور]] می‎شود، انسانی است که از اجزای اصلی تشکیل یافته است. بنابراین شبهه آکل و ماکول نمی تواند [[معاد جسمانی]] را انکار کند.
بنابراین در [[روز رستاخیز]] آنچه [[نشور|محشور]] می‎شود، انسانی است که از اجزای اصلی تشکیل یافته است. بنابراین شبهه آکل و ماکول نمی تواند [[معاد جسمانی]] را انکار کند.


==پاسخ صدرالمتالهین==
==پاسخ صدرالمتالهین==
به عقیده [[صدرالمتألهین]]، آنچه از انسان در روز رستاخیز محشور می‎شود، خود [[نفس]] و بدن انسان است، به گونه‎ای که این فرد در جهان دیگر برای دیگران به روشنی قابل شناسایی است، و هر کس او را ببیند، به آسانی می‎تواند بگوید این همان کسی است که در دنیا او را می‎شناخته است.
به عقیده [[صدرالمتألهین]]، آنچه از انسان در روز رستاخیز محشور می‎شود، خود [[نفس]] و بدن انسان است، به گونه‎ای که این فرد در جهان دیگر برای دیگران به روشنی قابل شناسایی است، و هر کس او را ببیند، به آسانی می‎تواند بگوید این همان کسی است که در دنیا او را می‎شناخته است.


خط ۴۳: خط ۵۳:


صدرالمتألهین برای اثبات این مدعا از 7 اصل استفاده نموده که هریک از آنها در فلسفه وی [[(حکمت متعالیه)]] دارای اهمیت بسیاری است.
صدرالمتألهین برای اثبات این مدعا از 7 اصل استفاده نموده که هریک از آنها در فلسفه وی [[(حکمت متعالیه)]] دارای اهمیت بسیاری است.


==منابع==
==منابع==
*ابن‎سینا، حسین‎ابن عبدالله، رساله اضحویه، به كوشش سلیمان، دنیا، قاهره، دارالفکرالعربی، 1368ق، صص55، 56؛
 
*احسایی، احمد، شرح عرشیه، 1278ق، ص208؛
*ابن‎سینا، حسین‎ابن عبدالله، رساله اضحویه، به كوشش سلیمان، دنیا، قاهره، دارالفکرالعربی، 1368ق، صص55، 56
*ایجی، عضدالدین، المواقف، بیروت، عالم‎الکتب، صص372-374؛
*احسایی، احمد، شرح عرشیه، 1278ق، ص208
*تفتازانی، سعدالدین، شرح‎المقاصد، استانبول1305ق؛ صص213-218؛
*ایجی، عضدالدین، المواقف، بیروت، عالم‎الکتب، صص372-374
*سبزواری، حاج‎ملاهادی، اسرارالحکم، تهران، 1286ق، ص354؛
*تفتازانی، سعدالدین، شرح‎المقاصد، استانبول1305ق؛ صص213-218
*سیوری، مقدادابن عبدالله، ارشاد طالبین، به کوشش محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت‎الله مرعشی، 1405ق، صص 406-410؛
*سبزواری، حاج‎ملاهادی، اسرارالحکم، تهران، 1286ق، ص354
*صدرالدین شیرازی، محمدابن ابراهیم، المبدا والمعاد، به کوشش *جلال‎الدین آشتیانی، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1354ش، صص 376،382-396؛
*سیوری، مقدادابن عبدالله، ارشاد طالبین، به کوشش محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیت‎الله مرعشی، 1405ق، صص 406-410
*طوسی، محمدبن حسن، تمهیدالاصول، ترجمه عبدالمحسن مشکوه‎الدینی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1358ش، صص 396-397؛
*صدرالدین شیرازی، محمدابن ابراهیم، المبدا والمعاد، به کوشش جلال‎الدین آشتیانی، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1354ش، صص 376،382-396
*علامه حلی، حسن‎ابن یوسف، شرح تجدیدالاعتقاد، به کوشش ابراهیم موسوی‎زنجانی، بیروت، موسسه معلمی،1399ق،ص432؛
*طوسی، محمدبن حسن، تمهیدالاصول، ترجمه عبدالمحسن مشکوه‎الدینی، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1358ش، صص 396-397
*غزالی، محمد، تهافت‎الفلاسفه، به کوشش، موریس بویژ، بیروت، مطبعه کاتولیکیه، 1927م، صص356-362؛
*علامه حلی، حسن‎ابن یوسف، شرح تجدیدالاعتقاد، به کوشش ابراهیم موسوی‎زنجانی، بیروت، موسسه معلمی،1399ق،ص432
*فخر رازی، محمدابن عمر، البراهین، به کوشش محمد باقر سبزه‎واری، دانشگاه تهران ، 1341ش، صص 309-315؛
*غزالی، محمد، تهافت‎الفلاسفه، به کوشش، موریس بویژ، بیروت، مطبعه کاتولیکیه، 1927م، صص356-362
*نصیرالدین طوسی ، محمدابن محمد، تلخیص‎المحصل، بیروت، دارالاضواء، 1405ق، صص 394-395؛
*فخر رازی، محمدابن عمر، البراهین، به کوشش محمد باقر سبزه‎واری، دانشگاه تهران ، 1341ش، صص 309-315
*نوبختی، ابراهیم، یاقوت، شرح حسن‎بن یوسف‎حلی، به کوشش محمد نجمی‎زنجانی، دانشگاه تهران، 1338ش، صص 191-192؛
*نصیرالدین طوسی ، محمدابن محمد، تلخیص‎المحصل، بیروت، دارالاضواء، 1405ق، صص 394-395
*نوری، اسماعیل‎بن احمد، کفایة الموحدین، ج3، ص226-228.
*نوبختی، ابراهیم، یاقوت، شرح حسن‎بن یوسف‎حلی، به کوشش محمد نجمی‎زنجانی، دانشگاه تهران، 1338ش، صص 191-192
*نوری، اسماعیل‎بن احمد، کفایة الموحدین، ج3، ص226-228
 
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
منبع مقاله:[http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97560&MetaDataID=27846&Volume=1&PageIndex=335&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= دایرة المعارف بزرگ اسلامی؛ آکل و ماکول]
منبع مقاله:[http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=0&BookID=97560&MetaDataID=27846&Volume=1&PageIndex=335&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= دایرة المعارف بزرگ اسلامی؛ آکل و ماکول]
[[رده:کلام]]
کاربر ناشناس