پرش به محتوا

محمد بن جریر بن رستم طبری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''ابوجعفر محمد بن‌ جریر بن‌ رستم‌ آملى‌'''، [[علم کلام|متكلم‌]] [[امامیه|امامى‌]] سده و نویسنده کتا ب [[المسترشد‌‌ فی الامامة]].
'''ابوجعفر محمد بن‌ جریر بن‌ رستم‌ آملى‌'''، [[علم کلام|متكلم‌]] [[امامیه|امامى‌]] سده ۳ ق و نویسنده کتا ب [[المسترشد‌‌ فی الامامة]].
==زندگی نامه==
==زندگی نامه==
در مورد جزئیات‌ زندگى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. با در نظر گرفتن‌ اینكه‌ تنها راوی‌ شناخته‌ شده او [[حسن‌ بن‌ حمزه طبری|حسن‌ بن‌ حمزه طبری‌]] در 358ق‌‌ وفات‌ یافته‌ است‌<ref>الرجال‌ نجاشى‌، ص64.</ref>، حیات‌ او را باید در نیمه دوم‌ قرن‌ 3 ق‌ و شاید اوایل‌ قرن‌ 4ق‌ دانست‌.
در مورد جزئیات‌ زندگى‌ او اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. با در نظر گرفتن‌ اینكه‌ تنها راوی‌ شناخته‌ شده او [[حسن‌ بن‌ حمزه طبری|حسن‌ بن‌ حمزه طبری‌]] در ۳۵۸ق‌‌ وفات‌ یافته‌ است‌<ref>الرجال‌ نجاشى‌، ص۶۴.</ref>، حیات‌ او را باید در نیمه دوم‌ قرن‌ ۳ ق‌ و شاید اوایل‌ قرن‌ ۴ ق‌ دانست‌.


قراین‌ مختلف‌ حاکی است كه‌ او در [[طبرستان‌]] اقامت‌ داشته‌ و در این‌ صورت‌ در زمان‌ حكومت‌ [[علویان‌ زیدی]] طبرستان‌(250-316ق‌) مى‌زیسته‌ است‌.
قراین‌ مختلف‌ حاکی است كه‌ او در [[طبرستان‌]] اقامت‌ داشته‌ و در این‌ صورت‌ در زمان‌ حكومت‌ [[علویان‌ زیدی]] طبرستان‌(۲۵۰-۳۱۶ق‌) مى‌زیسته‌ است‌.


همچنین [[منتجب‌ الدین‌ رازی]] در تاریخ‌ [[ری‌]] از یك‌ سفر او به‌ ری‌ اطلاع‌ داده‌  است.<ref>لسان‌ المیزان‌، ج5، ص103.</ref>
همچنین [[منتجب‌ الدین‌ رازی]] در تاریخ‌ [[ری‌]] از یك‌ سفر او به‌ ری‌ اطلاع‌ داده‌  است.<ref>لسان‌ المیزان‌، ج۵، ص۱۰۳.</ref>


==آثار==
==آثار==
خط ۱۱: خط ۱۱:
تنها اثر موجود ابن‌ رستم‌ [[المسترشد فى‌ الامامة]] نام‌ دارد كه‌ در [[نجف‌]] بدون‌ تاریخ‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
تنها اثر موجود ابن‌ رستم‌ [[المسترشد فى‌ الامامة]] نام‌ دارد كه‌ در [[نجف‌]] بدون‌ تاریخ‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.


[[نجاشی]]<ref>الرجال‌ نجاشی، ص‌ 376.</ref> این‌ كتاب‌ را با همین‌ عنوان‌ به‌ ابن‌ رستم‌ نسبت‌ داده‌ و آن‌ را با دو واسطه‌ از مؤلف‌ روایت‌ كرده‌ است‌. در [[فهرست طوسی|فهرست‌]] [[شیخ طوسی|طوسى‌]]<ref>ص‌ 158.</ref> نیز از كتابى‌ با این‌ نام‌ از وی‌ یاد شده‌ است‌، ولى‌ [[ابن ندیم]]<ref>الفهرست، ص‌292.</ref> بدون‌ اینكه‌ از ابن‌ رستم‌ نامى‌ ببرد المسترشد را به‌ [[محمد بن جریر طبری|طبری‌]] مورخ‌ نسبت‌ داده‌ است‌.
[[نجاشی]]<ref>الرجال‌ نجاشی، ص‌ ۳۷۶.</ref> این‌ كتاب‌ را با همین‌ عنوان‌ به‌ ابن‌ رستم‌ نسبت‌ داده‌ و آن‌ را با دو واسطه‌ از مؤلف‌ روایت‌ كرده‌ است‌. در [[فهرست طوسی|فهرست‌]] [[شیخ طوسی|طوسى‌]]<ref>ص‌ 158.</ref> نیز از كتابى‌ با این‌ نام‌ از وی‌ یاد شده‌ است‌، ولى‌ [[ابن ندیم]]<ref>الفهرست، ص‌292.</ref> بدون‌ اینكه‌ از ابن‌ رستم‌ نامى‌ ببرد المسترشد را به‌ [[محمد بن جریر طبری|طبری‌]] مورخ‌ نسبت‌ داده‌ است‌.


در سده‌های‌ بعد این‌ كتاب‌ مورد استفاده [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب|مناقب‌]]<ref>ج2، ص294، جاهای مختلف.</ref> و [[ابن ابی الحدید]] در [[شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ (ابن ابی الحدید)|شرح‌ نهج‌ البلاغه‌]]<ref>ج2، ص36.</ref> قرار گرفته‌ است‌.
در سده‌های‌ بعد این‌ كتاب‌ مورد استفاده [[ابن شهر آشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب|مناقب‌]]<ref>ج۲، ص۲۹۴، جاهای مختلف.</ref> و [[ابن ابی الحدید]] در [[شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ (ابن ابی الحدید)|شرح‌ نهج‌ البلاغه‌]]<ref>ج۲، ص۳۶.</ref> قرار گرفته‌ است‌.


===آثار دیگر===
===آثار دیگر===
ابن‌ رستم‌ بجز المسترشد آثار دیگری‌ نیز داشته‌ كه‌ [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]] از آنها نامى‌ نبرده‌اند.<ref>الرجال‌ نجاشى‌، ص376؛ الفهرست‌ طوسى‌، ص159.</ref>، ولى‌ [[ابن شهر آشوب]]<ref>معالم‌ العلماء، ص106.</ref> اثری‌ با عنوان‌ [[الفاضح‌]] و [[ذهبی]]<ref>میزان‌ الاعتدال‌، ج3، ص499.</ref> كتابى‌ به‌ نام‌ [[الرواة عن‌ اهل‌ البیت]] به‌ او نسبت‌ داده‌اند.
ابن‌ رستم‌ بجز المسترشد آثار دیگری‌ نیز داشته‌ كه‌ [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]] از آنها نامى‌ نبرده‌اند.<ref>الرجال‌ نجاشى‌، ص۳۷۶؛ الفهرست‌ طوسى‌، ص۱۵۹.</ref>، ولى‌ [[ابن شهر آشوب]]<ref>معالم‌ العلماء، ص۱۰۶.</ref> اثری‌ با عنوان‌ [[الفاضح‌]] و [[ذهبی]]<ref>میزان‌ الاعتدال‌، ج۳، ص۴۹۹.</ref> كتابى‌ به‌ نام‌ [[الرواة عن‌ اهل‌ البیت]] به‌ او نسبت‌ داده‌اند.


[[قاضی نورالله شوشتری]]<ref>مجالس‌ المؤمنین، ج1، ص98 و491.</ref> نیز كتابى‌ با عنوان‌ ''الایضاح‌'' در [[امامت‌]] به‌ او نسبت‌ داده است.
[[قاضی نورالله شوشتری]]<ref>مجالس‌ المؤمنین، ج۱، ص۹۸ و۴۹۱.</ref> نیز كتابى‌ با عنوان‌ ''الایضاح‌'' در [[امامت‌]] به‌ او نسبت‌ داده است.


==اشتباه تاریخی==
==اشتباه تاریخی==
مهم‌ترین‌ خلط در مورد ابن‌ رستم‌ نسبت‌ كتاب‌ [[دلائل‌ الامامة]] كه‌ در 1383ق‌‌ در [[نجف‌]] به‌ چاپ‌ رسیده‌، به‌ اوست‌. نخستین‌ بار ابن‌ شهر آشوب‌ در قرن‌ 6ق‌ در [[معالم‌ العلماء]]<ref>ص‌ 106.</ref> این‌ اثر را به‌ وی‌ نسبت‌ داده‌ است‌. اما توجه‌ به اسناد نشان‌ مى‌دهد که تألیف‌ كتاب‌ دست‌ كم‌ بیشتر از یك‌ قرن‌ بعد از زمان‌ صاحب‌ المسترشد بوده‌ است‌.
مهم‌ترین‌ خلط در مورد ابن‌ رستم‌ نسبت‌ كتاب‌ [[دلائل‌ الامامة]] كه‌ در ۱۳۸۸ق‌‌ در [[نجف‌]] به‌ چاپ‌ رسیده‌، به‌ اوست‌. نخستین‌ بار ابن‌ شهر آشوب‌ در قرن‌ 6ق‌ در [[معالم‌ العلماء]]<ref>ص‌ ۱۰۶.</ref> این‌ اثر را به‌ وی‌ نسبت‌ داده‌ است‌. اما توجه‌ به اسناد نشان‌ مى‌دهد که تألیف‌ كتاب‌ دست‌ كم‌ بیشتر از یك‌ قرن‌ بعد از زمان‌ صاحب‌ المسترشد بوده‌ است‌.


همچنین وجود لفظ ''رحمه‌الله'' پس‌ از نام‌ [[حسین‌ بن‌ عبیدالله‌ غضائری‌]] (متوفی411ق‌) در ص‌ 300 به‌ همراه‌ ذكر سال‌ 395ق‌ در طبقه مشایخ‌ برادر مؤلف‌ در ص‌ 92 ظاهراً دلالت‌ بر آن‌ دارد كه‌ تألیف‌ كتاب‌ مدتى‌ پس‌ از 411ق‌ صورت‌ گرفته‌ است‌.
همچنین وجود لفظ ''رحمه‌الله'' پس‌ از نام‌ [[حسین‌ بن‌ عبیدالله‌ غضائری‌]] (متوفی۴۱۱ق‌) در ص‌ ۳۰۰ به‌ همراه‌ ذكر سال‌ ۳۹۵ق‌ در طبقه مشایخ‌ برادر مؤلف‌ در ص‌ ۹۲ ظاهراً دلالت‌ بر آن‌ دارد كه‌ تألیف‌ كتاب‌ مدتى‌ پس‌ از ۴۱۱ق‌ صورت‌ گرفته‌ است‌.


==پانویس==
==پانویس==
کاربر ناشناس