کاربر ناشناس
اهل کتاب: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی؛ اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi (منبع یابی؛ اصلاح پاورقی و منابع) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی؛ اصلاح پاورقی و منابع) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==منشأ نامگذاری اهل کتاب== | ==منشأ نامگذاری اهل کتاب== | ||
منشأ نامگذاری عنوان اهل کتاب، [[قرآن]]<ref>به عنوان مثال: سوره بینه، آیه۶.</ref> و [[سنت|سنّت]] است.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref> قرآن کریم در سوره‌های مختلف از اهل کتاب یاد نموده و این اصطلاح سی ویک بار در قرآن کریم آمده است. این اصطلاح در بسیاری از آن موارد در مقابل [[شرک|مشرکان]] ذکر شده و این خود نشانه مغایرت مفهوم آن دو است. تعبیراتی که قرآن به کار برده عبارتند از: «اهل کتاب»، «الذین آتیناهم الکتاب» و «الذین | منشأ نامگذاری عنوان اهل کتاب، [[قرآن]]<ref>به عنوان مثال: سوره بینه، آیه۶.</ref> و [[سنت|سنّت]] است.<ref>الحر العاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۱۲۶.</ref> قرآن کریم در سوره‌های مختلف از اهل کتاب یاد نموده و این اصطلاح سی ویک بار در قرآن کریم آمده است. این اصطلاح در بسیاری از آن موارد در مقابل [[شرک|مشرکان]] ذکر شده و این خود نشانه مغایرت مفهوم آن دو است. تعبیراتی که قرآن به کار برده عبارتند از: «اهل کتاب»، «الذین آتیناهم الکتاب» و «الذین أوتوا الکتاب». | ||
==اهل کتاب و اُمّیین == | ==اهل کتاب و اُمّیین == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
===کاربرد اصطلاح در قرآن=== | ===کاربرد اصطلاح در قرآن=== | ||
در تحلیل کاربردهای اهل کتاب در قرآن کریم، باید گفت که تقابل اهل کتاب و امّیین به عنوان یک طبقه‌بندی فرهنگی اجتماعی در جای‌جای قرآن بازتاب یافته است.<ref>مثلاً آل عمران، آیه ۲۰.</ref> اما در قرآن کریم با وجود استفاده از دو تعبیر اهل کتاب و امیین با مفهوم‌های شناخته نزد عرب، از تغییرات بنیادی در طبقه بندی فرهنگی مردم عربستان سخن رفته که در عمل به انهدام این شرایط فرهنگی و انتفای موضوع تقابل امیین و اهل کتاب منجر شده است. بر این پایه باید بر این نکته تأکید کرد که دو اصطلاح اهل کتاب و امیین از فرهنگ قرآنی بر نیامده، بلکه میراثی از زبان پیشین عرب بوده است که با گسترش و پای‌گرفتن فرهنگ اسلامی دامنه رواج آن محدودتر شده است.{{مدرک}} | در تحلیل کاربردهای اهل کتاب در قرآن کریم، باید گفت که تقابل اهل کتاب و امّیین به عنوان یک طبقه‌بندی فرهنگی اجتماعی در جای‌جای قرآن بازتاب یافته است.<ref>مثلاً سوره آل عمران، آیه ۲۰.</ref> اما در قرآن کریم با وجود استفاده از دو تعبیر اهل کتاب و امیین با مفهوم‌های شناخته نزد عرب، از تغییرات بنیادی در طبقه بندی فرهنگی مردم عربستان سخن رفته که در عمل به انهدام این شرایط فرهنگی و انتفای موضوع تقابل امیین و اهل کتاب منجر شده است. بر این پایه باید بر این نکته تأکید کرد که دو اصطلاح اهل کتاب و امیین از فرهنگ قرآنی بر نیامده، بلکه میراثی از زبان پیشین عرب بوده است که با گسترش و پای‌گرفتن فرهنگ اسلامی دامنه رواج آن محدودتر شده است.{{مدرک}} | ||
از بارزترین نمودهای تلاش برای تغییر این شرایط، این [[آیه]] قرآنی است که در سخن از [[پیامبر اسلام]](ص)، بر [[بعثت|مبعوث]] شدن او از میان «امیین» تأکید ورزیده، و آموختن کتاب و حکمت به امیین را از مهم‌ترین ثمرات [[نبوت]] او دانسته است.<ref>سوره جمعه، آیه ۶۲.</ref> | از بارزترین نمودهای تلاش برای تغییر این شرایط، این [[آیه]] قرآنی است که در سخن از [[پیامبر اسلام]](ص)، بر [[بعثت|مبعوث]] شدن او از میان «امیین» تأکید ورزیده، و آموختن کتاب و حکمت به امیین را از مهم‌ترین ثمرات [[نبوت]] او دانسته است.<ref>سوره جمعه، آیه ۶۲.</ref> | ||
بدین گونه است که امیین دیگر اُمّی نماندند و امیت، دست کم با آن معنای خاص فرهنگی و اجتماعی خود در عصر پیش از اسلام، از صحنه عربستان محو گردید. در پایان رسالت پیامبر اسلام(ص)، با استثنا کردن شمار محدودی از [[یهود|یهودیان]] و [[مسیحی|مسیحیان]] اسلام آورده، در واقع باید توجه داشت که اکثریت مسلمانان را گروه پیشین امیین تشکیل می‌دادند و اکنون اهل کتاب با همان حوزه مصداقی پیش از اسلام، در برابر مسلمانان قرار می‌گرفتند که خود نیز به معنای لغوی، از اهل کتاب بودند؛ اگرچه هیچ‌گاه در اصطلاح با این نام خوانده نشده‌اند.<ref>پاکتچی، | بدین گونه است که امیین دیگر اُمّی نماندند و امیت، دست کم با آن معنای خاص فرهنگی و اجتماعی خود در عصر پیش از اسلام، از صحنه عربستان محو گردید. در پایان رسالت پیامبر اسلام(ص)، با استثنا کردن شمار محدودی از [[یهود|یهودیان]] و [[مسیحی|مسیحیان]] اسلام آورده، در واقع باید توجه داشت که اکثریت مسلمانان را گروه پیشین امیین تشکیل می‌دادند و اکنون اهل کتاب با همان حوزه مصداقی پیش از اسلام، در برابر مسلمانان قرار می‌گرفتند که خود نیز به معنای لغوی، از اهل کتاب بودند؛ اگرچه هیچ‌گاه در اصطلاح با این نام خوانده نشده‌اند.<ref>پاکتچی، «اهل کتاب»، ج۱۰، ص۴۷۶.</ref> | ||
==گستره عنوان اهل کتاب== | ==گستره عنوان اهل کتاب== | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
===ازدواج با اهل کتاب=== | ===ازدواج با اهل کتاب=== | ||
در جواز ازدواج مرد مسلمان با زن کتابی اختلاف است. قول مشهور میان متأخّران، جواز [[ازدواج موقت]] با زنان یهود و نصاری و حرمت [[ازدواج]] دائم با آنان است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۹۸۵م، ج۲۴، ص۵.</ref> [[صدوق اول|علی بن بابویه قمی]]، پسرش [[شیخ صدوق]]، [[ابن ابی عقیل عمانی]] و [[شریف رضی|سید رضی]] از پیشینیان، و عالمانی چون [[شهید ثانی]] و [[صاحب جواهر]] از متأخران قائل به جواز بوده‌اند.<ref> | در جواز ازدواج مرد مسلمان با زن کتابی اختلاف است. قول مشهور میان متأخّران، جواز [[ازدواج موقت]] با زنان یهود و نصاری و حرمت [[ازدواج]] دائم با آنان است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۹۸۵م، ج۲۴، ص۵.</ref> [[صدوق اول|علی بن بابویه قمی]]، پسرش [[شیخ صدوق]]، [[ابن ابی عقیل عمانی]] و [[شریف رضی|سید رضی]] از پیشینیان، و عالمانی چون [[شهید ثانی]] و [[صاحب جواهر]] از متأخران قائل به جواز بوده‌اند.<ref>صدوق، المقنع، ۱۳۲۴ق ص۲۶، ۳۵؛ حلی، مختلف الشیعة، ۱۳۲۳ق، ص۵۳۰، ۶۷۹؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۷، ص۴۳۱-۴۳۲؛ صاحب جواهر، ج۳۰، ص۳۱؛ اصفهانی، ج۲، ص۳۳۴؛ برای بررسیهای معاصر، نک: طباطبایی، ۲۰، ۲۰۲ بب؛ جعفری، ص۱۵۱ بب؛ </ref> | ||
===حقوق زن کتابی مرد مسلمان=== | ===حقوق زن کتابی مرد مسلمان=== | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | *صدوق، محمد بن علی، المقنع، الجوامع الفقهیة، تهران، بی نا، ۱۳۲۴ق. | ||
*ابن رشد، محمد، بدایة المجتهد، بیروت، ۱۴۰۲ق /۱۹۸۲م. | *ابن رشد، محمد، بدایة المجتهد، بیروت، ۱۴۰۲ق /۱۹۸۲م. | ||
*اصفهانی، ابوالحسن، وسیلة النجاة، قم، ۱۳۹۳ق. | *اصفهانی، ابوالحسن، وسیلة النجاة، قم، ۱۳۹۳ق. | ||
*بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۵م. | *بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، بیروت، دارالاضواء، ۱۹۸۵م. | ||
*پاکتچی، احمد، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، | *پاکتچی، احمد، «اهل کتاب»، دانشنامه بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش. | ||
*جزیری، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، ۱۴۰۶ق /۱۹۸۶م. | *جزیری، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، ۱۴۰۶ق /۱۹۸۶م. | ||
*جعفری، محمدتقی، منابع فقه، تهران، ۱۳۶۰ش. | *جعفری، محمدتقی، منابع فقه، تهران، ۱۳۶۰ش. | ||
*الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۱۴ق. | *الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۱۴ق. | ||
*حلی، حسن بن یوسف، مختلف الشیعة، تهران، بی نا، ۱۳۲۳ق. | |||
*روحانی، محمدصادق، فقه الصادق، قم، موسسه الامام روحانی، ۱۳۸۹ش. | *روحانی، محمدصادق، فقه الصادق، قم، موسسه الامام روحانی، ۱۳۸۹ش. | ||
*شریف رضی، محمد، حقائق التأویل، به کوشش محمد رضا آل کاشف الغطاء، بیروت، دارالتراث الاسلامیه. | *شریف رضی، محمد، حقائق التأویل، به کوشش محمد رضا آل کاشف الغطاء، بیروت، دارالتراث الاسلامیه. | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۲: | ||
*طباطبایی، علی، ریاض المسائل، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۲۰ق. | *طباطبایی، علی، ریاض المسائل، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۲۰ق. | ||
*طباطبایی، محمد حسین، المیزان، بیروت، ۱۳۹۳ق / ۱۹۷۳م. | *طباطبایی، محمد حسین، المیزان، بیروت، ۱۳۹۳ق / ۱۹۷۳م. | ||
*قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. | *قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. | ||
*محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۲۰۰۸م. | *محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث، ۲۰۰۸م. | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۴۷: | ||
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | ||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد--> | | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | ||
| ناوبری = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | | ناوبری = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد | ||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد | | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد | ||