Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۵۵
ویرایش
حمزة بن علی بن زهره حلبی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
== خاندان == | == خاندان == | ||
{{اصلی|آل زهره}} | {{اصلی|آل زهره}} | ||
ابن زهره از خاندان شریف و از سادات [[شیعه دوازده امامی]] شهر [[حلب]] بودند که جد اعلای آنان از [[مدینه]] کوچ کرده و در دهکده [[حران]] در حومه [[حلب]] سکنی گزید. این خانواده همواره شعاع علم، فضل و دیانت بوده و بسیاری از دانشمندان شیعه از آنان بهره برده‌اند. ابن زهره از مشهورترین افراد این خاندان است؛ تا آنجا که هرگاه «ابن زهره» بدون قرینه به کار رود، مقصود اوست.<ref> | ابن زهره از خاندان شریف و از سادات [[شیعه دوازده امامی]] شهر [[حلب]] بودند که جد اعلای آنان از [[مدینه]] کوچ کرده و در دهکده [[حران]] در حومه [[حلب]] سکنی گزید. این خانواده همواره شعاع علم، فضل و دیانت بوده و بسیاری از دانشمندان شیعه از آنان بهره برده‌اند. ابن زهره از مشهورترین افراد این خاندان است؛ تا آنجا که هرگاه «ابن زهره» بدون قرینه به کار رود، مقصود اوست.<ref>زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۴۸۴.</ref> | ||
== مقام علمی ابن زهره == | == مقام علمی ابن زهره == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
=== بعضی از آرای اصولی ابن زهره === | === بعضی از آرای اصولی ابن زهره === | ||
* ابن زهره در بحث امر معتقد است که مطلق امر به لحاظ لغوی نه مقتضی [[وجوب]] است و نه مقتضی [[استحباب]]، امّا شرعا بر وجوب دلالت می‌کند. همچنین از دید ابن زهره امر شرعا بر فور دلالت دارد، امّا بالوضع نه بر فور دلالت می‌کند و نه بر تراخی، برخلاف نظر [[شیخ طوسی]].<ref>الغنیه، در ضمن کتاب الجوامع الفقهیه، ص ۴۶۳. </ref> | * ابن زهره در بحث امر معتقد است که مطلق امر به لحاظ لغوی نه مقتضی [[وجوب]] است و نه مقتضی [[استحباب]]، امّا شرعا بر وجوب دلالت می‌کند. همچنین از دید ابن زهره امر شرعا بر فور دلالت دارد، امّا بالوضع نه بر فور دلالت می‌کند و نه بر تراخی، برخلاف نظر [[شیخ طوسی]].<ref>الغنیه، در ضمن کتاب الجوامع الفقهیه، ص ۴۶۳. </ref> | ||
* از دیدگاه ابن زهره نهی نیز شرعا دلالت بر حرمت دارد، امّا نهی از شیء دلالت بر فساد منهی عنه نمی‌کند، برخلاف نظر شیخ طوسی.<ref>الغنیه، ص۴۶۳-و ۴۶۸.</ref> | * از دیدگاه ابن زهره نهی نیز شرعا دلالت بر حرمت دارد، امّا نهی از شیء دلالت بر فساد منهی عنه نمی‌کند، برخلاف نظر شیخ طوسی.<ref>حلبی، الغنیه، ۱۴۱۷ق، ص۴۶۳-و ۴۶۸.</ref> | ||
* از نظرگاه ابن زهره ادات عموم برای رساندن معنای عموم وضع نشده‌اند؛ زیرا این الفاظ هم برای رساندن معنای عموم کاربرد دارند و هم برای بیان معنای خاص. این دیدگاه ابن زهره مخالف نظر شیخ طوسی در این باب است.<ref>الغنیه، ص ۴۶۸.</ref> | * از نظرگاه ابن زهره ادات عموم برای رساندن معنای عموم وضع نشده‌اند؛ زیرا این الفاظ هم برای رساندن معنای عموم کاربرد دارند و هم برای بیان معنای خاص. این دیدگاه ابن زهره مخالف نظر شیخ طوسی در این باب است.<ref>الغنیه، ص ۴۶۸.</ref> | ||
* از دیدگاه ابن زهره مفهوم وصف حجّت نیست.<ref>الغنیه، ص ۴۷۲.</ref> | * از دیدگاه ابن زهره مفهوم وصف حجّت نیست.<ref>الغنیه، ص ۴۷۲.</ref> | ||
* در حجّیت [[تواتر|خبر متواتر]] ابن زهره سه شرط بیان می‌کند: | * در حجّیت [[تواتر|خبر متواتر]] ابن زهره سه شرط بیان می‌کند: | ||
اوّلا، عدد راویان به حدّی از کثرت باشد که عادتا اتفاقشان بر کذب محال باشد، ثانیا، دانسته شود که مخبران انگیزۀ مشترکی برای بیان دروغ ندارند، ثالثا، مخبران نسبت به آن چه خبر می‌دهند، شبهه و تردیدی نداشته باشند.<ref>الغنیه، ص ۴۷۵.</ref> | اوّلا، عدد راویان به حدّی از کثرت باشد که عادتا اتفاقشان بر کذب محال باشد، ثانیا، دانسته شود که مخبران انگیزۀ مشترکی برای بیان دروغ ندارند، ثالثا، مخبران نسبت به آن چه خبر می‌دهند، شبهه و تردیدی نداشته باشند.<ref>حلبی، الغنیه، ۱۴۱۷ق، ص ۴۷۵.</ref> | ||
* خبر واحد از دیدگاه ابن زهره علم آور نیست و تنها در صورتی که مخبر عادل باشد ظنّ آور است. همچنین از دید ابن زهره عقلا تعبّد به خبر واحد جایز است، امّا شرعا بر تعبّد به خبر واحد دلیلی وجود ندارد. وی در این نظر موافق با [[سید مرتضی]] و مخالف دیدگاه شیخ طوسی است.<ref>الغنیه، ص ۴۷۵.</ref> | * خبر واحد از دیدگاه ابن زهره علم آور نیست و تنها در صورتی که مخبر عادل باشد ظنّ آور است. همچنین از دید ابن زهره عقلا تعبّد به خبر واحد جایز است، امّا شرعا بر تعبّد به خبر واحد دلیلی وجود ندارد. وی در این نظر موافق با [[سید مرتضی]] و مخالف دیدگاه شیخ طوسی است.<ref>حلبی، الغنیه، ۱۴۱۷ق، ص ۴۷۵.</ref> | ||
* در مورد [[قیاس]] و [[اجماع]] نیز، وی نظر مشهور [[امامیه]] در آن زمان را قبول دارد.<ref>الغنیه، ص ۴۷۸.</ref> | * در مورد [[قیاس]] و [[اجماع]] نیز، وی نظر مشهور [[امامیه]] در آن زمان را قبول دارد.<ref>حلبی، الغنیه، ۱۴۱۷ق، ص ۴۷۸.</ref> | ||
== سخن بزرگان == | == سخن بزرگان == | ||
[[شیخ حر عاملی]] می‌گوید: او شخصی فاضل، عالم، موثق، جلیل القدر است و تصنیفات زیادی دارد.<ref>امل الآمل، ج۲، ص۱۰۵.</ref> | [[شیخ حر عاملی]] می‌گوید: او شخصی فاضل، عالم، موثق، جلیل القدر است و تصنیفات زیادی دارد.<ref>امل الآمل، ج۲، ص۱۰۵.</ref> | ||
[[علامه مجلسی]] او را عالم کامل یاد می‌کند.<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۱.</ref> | [[علامه مجلسی]] او را عالم کامل یاد می‌کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۲۱.</ref> | ||
[[محدث نوری]] می‌نویسد: حمزة بن بن علی بن زهرة [[فقیه]] جلیل القدر که معروف به «صاحب غُنیة» است؛ او، پدرش، جدش، برادرش و برادر زاده‌اش از اکابر فقهای ما هستند و خانواده‌شان خاندان باعظمتی در حلب هستند.<ref>خاتمه مستدرک، ج۳، ص۸.</ref> | [[محدث نوری]] می‌نویسد: حمزة بن بن علی بن زهرة [[فقیه]] جلیل القدر که معروف به «صاحب غُنیة» است؛ او، پدرش، جدش، برادرش و برادر زاده‌اش از اکابر فقهای ما هستند و خانواده‌شان خاندان باعظمتی در حلب هستند.<ref>نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۸.</ref> | ||
[[محدث قمی]] می‌گوید: ابن زهره حلبی عالم فاضل جلیل القدر و [[فقیه]] شناخته شده‌ای است که دارای تصنیفات بسیار در امامت، فقه، نحو و... است.<ref>الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۹۹.</ref> | [[محدث قمی]] می‌گوید: ابن زهره حلبی عالم فاضل جلیل القدر و [[فقیه]] شناخته شده‌ای است که دارای تصنیفات بسیار در امامت، فقه، نحو و... است.<ref>الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۹۹.</ref> | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
* [[سالم بن بدران مصری مازنی|شیخ معین الدین سالم بن بدران مصری مازنی]]. | * [[سالم بن بدران مصری مازنی|شیخ معین الدین سالم بن بدران مصری مازنی]]. | ||
* [[ابن ادریس حلی]]، مولف کتاب «[[السرائر (کتاب) |السرائر]] ». | * [[ابن ادریس حلی]]، مولف کتاب «[[السرائر (کتاب) |السرائر]] ». | ||
* [[محمد بن حسن بغدادی|عزالدین ابوالحرث محمد بن حسن بغدادی]].<ref>اعیان الشیعة، ج۶، ص۲۵۰.</ref> | * [[محمد بن حسن بغدادی|عزالدین ابوالحرث محمد بن حسن بغدادی]].<ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۰.</ref> | ||
== آثار و تألیفات == | == آثار و تألیفات == | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
# نوشته‌ای در بررسی مسئله تفکر و تعقل | # نوشته‌ای در بررسی مسئله تفکر و تعقل | ||
# النکت | # النکت | ||
# نقض اشکالات فلاسفه.<ref>اعیان الشیعة، ج۶، ص۲۵۰.</ref> | # نقض اشکالات فلاسفه.<ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۵۰.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== وفات == | == وفات == | ||
او در ماه [[رجب]] سال | او در ماه [[رجب]] سال ۵۸۵ق در ۷۴ سالگی در [[حلب]] وفـات یـافـت و در دامـنـه کـوه جوشن در نزدیک [[مشهدالسقط]] مدفون گـردید.<ref>الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۹۹.</ref> بر روی سنگ قبر وی چنین آمده است: | ||
::''بسم اللّه الرّحمن الرّحیم، هذه تربة الشّریف الاوحد رکن الدّین ابی المکارم حمزة بن علی بن زهرة بن علی بن محمدبن محمدبن احمدبن محمدبن الحسین بن اسحاق بن جعفر الصادق صلوات اللـه علیه و علی ابائه و ابنائه الائمة الطاهرین و کانت وفاته فی رجب خمس و ثمانین و خمسمائة رضی اللـه عنه''.<ref>اعیان الشیعة، ج۶، ص۲۴۹.</ref> | ::''بسم اللّه الرّحمن الرّحیم، هذه تربة الشّریف الاوحد رکن الدّین ابی المکارم حمزة بن علی بن زهرة بن علی بن محمدبن محمدبن احمدبن محمدبن الحسین بن اسحاق بن جعفر الصادق صلوات اللـه علیه و علی ابائه و ابنائه الائمة الطاهرین و کانت وفاته فی رجب خمس و ثمانین و خمسمائة رضی اللـه عنه''.<ref>امین، اعیان الشیعة، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۴۹.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* [[سید محسن امین|امین]]، محسن، [[اعیان الشیعه]]، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۴ق. | * [[سید محسن امین|امین]]، محسن، [[اعیان الشیعه]]، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۱۴ق. | ||
* حلبی، ابن زهرة، غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم، امام صادق، | * حلبی، ابن زهرة، غنیة النزوع الی علمی الاصول و الفروع، قم، امام صادق، ۱۴۱۷ق. | ||
* خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا. | * خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا. | ||
* | * مرتضی زبیدی، محمد بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۴ق. | ||
* عاملی، محمد بن حسن، امل الامل، بغداد، اندلس، بی‌تا. | * عاملی، محمد بن حسن، امل الامل، بغداد، اندلس، بی‌تا. | ||
* قمی، عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، بی‌تا. | * قمی، عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مکتبة الصدر، بی‌تا. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق. | ||
* نوری، حسین، خاتمةالمستدرک، قم، آل البیت، | * نوری، حسین، خاتمةالمستدرک، قم، آل البیت، ۱۴۱۵ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||