عبدالله بن‌ ابی‌یعفور: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابومحمد عبدالله بن ابی یعفور عبدی کوفی ''' (د [[سال ۱۳۱ هجری قمری|۱۳۱ق]] /۷۴۹م)، معروف به '''ابن ابی یعفور''' [[حدیث|محدث]] [[شیعه|شیعی]] و از خواص [[فهرست اصحاب امام صادق(ع)|اصحاب امام صادق(ع)]] بود. وی مورد تایید [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] و [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] بوده و [[حدیث|روایات]] چندی از ایشان در تایید و ستایش ابن ابی یعفور در دست است. علمای رجال او را [[ثقه]] دانسته و برخی او را [[مجتهد|فقیه]]، [[تقوا|اهل تقوا]] و [[اجتهاد]] دانسته‌ و نامش در ردیف قراء قرآن ذکر کرده‌اند. به نقل شیخ طوسی، ابن ابی‌یعفور در زمینه اطاعت از امام، از دیگران پیشی گرفته بود.

از زندگی ابن ابی یعفور اطلاع چندانی در دست نیست.<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسه النشر الاسلامی، ص۲۱۳.</ref> وی را شیعه‌ای بزرگوار و دارای قدر و ارزش نزد امام صادق(ع) معرفی کرده‌اند. [[شیخ طوسی|طوسی]]<ref>شیخ طوسی،‌ رجال الطوسی، ۱۳۸۵ش، ص۲۲۹، ۲۶۳</ref> در دو جا با عنوان عبدالله ابن ابی یعفور عبدی و عبدالله بن ابی یعفور کوفی به عنوان صحابی [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] از وی یاد کرده است. به گفته نجاشی<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسه النشر الاسلامی، ص۲۱۳.</ref> او در [[مسجد کوفه]] قاری بود<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۶۸ش، ج۱۱، ص۱۰۲.</ref> و کتابی داشت که عده‌ای از [[امامیه]]، از جمله [[ثابت بن شریح]] آن را از وی روایت کرده‌اند.<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسه النشر الاسلامی، ص۲۱۳.</ref>

نجاشی از عبدالله بن ابی‌یعفور با عنوان «[[ثقه]]، ثقه» یاد کرده<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسه النشر الاسلامی، ص۲۱۳.</ref> و [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] او را از [[فقه|فقهای]] معروف [[امامیه]] چون [[زرارة بن اعین|زراره]] و امثال او دانسته است.<ref>مؤذن جامی، [https://www.cgie.org.ir/fa/article/222778/ «ابن ابی یعفور»]، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۰ش، ص۶۹۹.</ref> همچنین نقل است که در [[کوفه]] او را از اصحاب دارای تقوا و [[اجتهاد]] به شمار می‌آورده‌اند.<ref>کشی، اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۴۲۷.</ref>

علمای رجال روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرده‌اند که می‌گوید در بین اصحاب امام صادق(ع) تنها ابن ابی‌یعفور مطیع کامل [[امامت|امام]]، خود بوده است.<ref>کشی، اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۲۴۹-۲۵۰.</ref> و نیز روایتی دیگر از امام صادق(ع) نقل کرده‌اند که «کسی آنچه را [[خدا]] در مورد ما [[واجب]] کرده، ادا نکرد مگر عبدالله بن ابی یعفور»<ref>کشی، اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۲۴۹.</ref>. شیخ طوسی همچنین می‌نویسد که [[ابو حمزه معقل عجلی]] از ابن ابی یعفور نقل کرده است که او به امام صادق عرض نمود که اگر اناری را نصف کنی و بگویی این نیمه [[حرام]] و آن نیمه [[حلال]] است، گواهی می‌دهم که آنچه را تو حلال دانستی حلال است و آنچه را [[حرام]] دانستی، حرام.<ref>کشی، اختیار معرفه الرجال، ج۱، ص۲۴۹.</ref>

پس از مرگ او امام صادق(ع) در نامه‌ای به [[مفضل بن عمر|مفضل بن عمر جعفی]] از او به عنوان کسی که مطیع [[خدا]] و [[رسول]] و [[امامت|امام]] بوده، ستایش کرده است.<ref>طوسی، تهذیب، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۲۴۸-۲۴۹</ref> در حدیث مشهور [[حدیث حواریون|حواریون]] که [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] برجسته‌ترین اصحاب و حواریون [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] را نام برده است، وی از حواریون [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] و امام صادق(ع) به شمار آمده است.<ref>شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ۶۱ -۶۲</ref>

از نظر مذهب گرچه به یقین وی [[شیعه]] بوده است، اما شرایط سیاسی موجود در زمان حیات او ([[بنی‌امیه|دوره امویان]] و [[بنی‌عباس|عباسیان]]) مانع از آن بود که وی تشیع خود را آشکار سازد. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]]<ref>ج۷،ص۴۰۴</ref> از واقعه‌ای خبر داده که طی آن وی در پاسخ به ایراد [[ابو یوسف قاضی]]، از اقرار صریح به تشیع خود طفره رفته است.<ref>شیخ مفید، الکافی، ۱۴۰۷ق، ص۶۱ -۶۲</ref> گفتنی است که ابو یوسف در همین واقعه از ابن ابی‌یعفور با عنوان «صدوق» ستایش کرده است؛ امّا با توجه به تاریخ وفات ابن ابی یعفور این امر محل تأمل است.<ref>مؤذن جامی، [https://www.cgie.org.ir/fa/article/222778/ «ابن ابی یعفور»]، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۰ش، ص۶۹۹.</ref>

[[شیخ طوسی]] از فرقه‌ای به نام یعفوریه یاد کرده<ref>کشی، اختیار الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۲۶۶</ref> و مشکور در تعلیقاتش بر کتاب ''المقالات و الفرق'' اشعری<ref>اشعری، المقالات والفرق، ۱۹۶۳م، ص ۲۲۷</ref> احتمال داده که این فرقه منتسب به ابن ابی یعفور است، اما چنین نیست و این فرقه که از [[غالیان|غُلات]] شیعه‌اند به محمد بن یعفور منسوبند.<ref>خوارزمی، مفاتیح العلوم، ۱۴۰۴ق، ۵۰</ref>

ابن ابی یعفور با اینکه پدرش [[محدث]] بوده<ref>نیشابوری، الکنی والاسماء، ۱۴۰۴ق، ص۱۹۹</ref> و [[ثقه]] به شمار می‌رود<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق، ج۱۱، ص۱۲۳</ref> از او روایت نکرده، اما از امام باقر(ع) از طریق برادرش عبدالکریم روایت کرده است<ref>طوسی، تهذیب، ج۶،ص۲۴۲</ref>. وی از [[ابوالصامت]]، [[اسحاق بن عمار]] و [[معلی بن خنیس]]<ref>طوسی، تهذیب،ج۴،ص۱۵۰، ج۶،ص۲۲۳، ج۹،ص۳۳۰</ref> و دیگران روایت کرده است.