زید بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
غنی سازی محتوا و منابع
بدون خلاصۀ ویرایش |
(غنی سازی محتوا و منابع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{گسترش}} | {{گسترش}} | ||
{{ جعبه اطلاعات امامزاده | {{جعبه اطلاعات امامزاده | ||
| نام = زید بن علی | | نام = زید بن علی | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==القاب و کنیه== | ==القاب و کنیه== | ||
کنیه زید ابوالحسین بوده است<ref>نک: اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۱۲۴؛ صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۴؛ عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۲۵.</ref>القاب او عبارتند از: | کنیه زید ابوالحسین بوده است<ref>نک: اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۱۲۴؛ صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۴؛ عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۲۵.</ref>القاب او عبارتند از: | ||
* '''زید شهید'''<ref>نک: زرکلی، الاعلام قاموس تراجم، ۱۹۸۶م، ص۵۹.</ref> به خاطر اینکه در قیام علیه ظلم کشته شد. | *'''زید شهید'''<ref>نک: زرکلی، الاعلام قاموس تراجم، ۱۹۸۶م، ص۵۹.</ref> به خاطر اینکه در قیام علیه ظلم کشته شد. | ||
* '''حلیف القرآن'''<ref>عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۴۳؛ اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۱۲۷.</ref> به خاطر این که پیوسته مشغول قرائت قرآن بود؛ | *'''حلیف القرآن'''<ref>عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۴۳؛ اصفهانی، مقاتل الطالبین، دارالمعرفة، ص۱۲۷.</ref> به خاطر این که پیوسته مشغول قرائت قرآن بود؛ | ||
* '''زید الازیاد'''.<ref>نک: شبلنجی، نورالابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار، ۱۳۰۸ق، ص۴۰۳؛ نوری، زید بن علی و مشروعیه الثوره عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۲۰.</ref>کنایه از مقام او نسبت به [[زید بن حارثه]]، [[زید بن ارقم]]، [[زید بن حسن بن علی]]<ref>رضوی اردکانی، شخصیت و قیام زید بن علی، ۱۳۷۵ش، ص۱۴.</ref> | *'''زید الازیاد'''.<ref>نک: شبلنجی، نورالابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار، ۱۳۰۸ق، ص۴۰۳؛ نوری، زید بن علی و مشروعیه الثوره عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۲۰.</ref>کنایه از مقام او نسبت به [[زید بن حارثه]]، [[زید بن ارقم]]، [[زید بن حسن بن علی]]<ref>رضوی اردکانی، شخصیت و قیام زید بن علی، ۱۳۷۵ش، ص۱۴.</ref> | ||
==تاریخ ولادت و درگذشت== | ==تاریخ ولادت و درگذشت== | ||
سال‌های ۷۵ق، ۷۸ق،<ref>اعتقاد ابن عساکر در تاریخ دمشق.</ref> ۷۹ق<ref>نگاه کنید به: نوری، زید بن علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۸.</ref>و ۸۰ق<ref>ربانی گلپایگانی، فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۳ش، ص۹۹.</ref> سال تولد وی ذکر شده است. او در [[مدینه]] به دنیا آمد.<ref>نگاه کنید به: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۳۰؛ صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۴.</ref><br> | سال‌های ۷۵ق، ۷۸ق،<ref>اعتقاد ابن عساکر در تاریخ دمشق.</ref> ۷۹ق<ref>نگاه کنید به: نوری، زید بن علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۸.</ref>و ۸۰ق<ref>ربانی گلپایگانی، فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۳ش، ص۹۹.</ref> سال تولد وی ذکر شده است. او در [[مدینه]] به دنیا آمد.<ref>نگاه کنید به: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۳۰؛ صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۴.</ref><br>در مورد سال [[شهادت]] او نیز اختلاف است. سال‌های [[سال ۱۲۰ هجری قمری|۱۲۰]]،<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> [[سال ۱۲۱ هجری قمری|۱۲۱]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵ ص۲۲۹.</ref> و [[سال ۱۲۲ هجری قمری|۱۲۲ قمری]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹ و ۲۴۲.</ref> به عنوان سال شهادت وی ذکر شده است. | ||
در مورد سال [[شهادت]] او نیز اختلاف است. سال‌های [[سال ۱۲۰ هجری قمری|۱۲۰]]،<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۷۴.</ref> [[سال ۱۲۱ هجری قمری|۱۲۱]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵ ص۲۲۹.</ref> و [[سال ۱۲۲ هجری قمری|۱۲۲ قمری]]<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۵، ص۲۲۹ و ۲۴۲.</ref> به عنوان سال شهادت وی ذکر شده است. | |||
==اساتید== | ==اساتید== | ||
زید از پدرش ([[امام سجاد(ع)]]) و برادرش ([[امام باقر(ع)]]) و برادرزاده‌اش ([[امام صادق(ع)]]) روایت کرده است<ref>نک: خویی، معجم رجال الحدیث ، ۱۳۷۲ش، ص۳۵۷؛ نوری، زید بن علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۸-۱۷.</ref>. همچنین او راوی از [[ابان بن عثمان بن عفان]] و [[عبدالله بن ابی رافع]] بود. زید، نزد [[عروه بن زبیر بن عوام]] و [[واصل بن عطاء]] شاگردی کرده است.<ref>نک: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص ۴۱-۳۹.</ref> اگرچه از نظر بعضی، شاگردی وی نزد واصل بن عطا هم به دلیل انتساب او به اهل بیت(ع) و هم به دلیل هم‌سال بودن زید با واصل بن عطا مورد تردید است.<ref>ابوزهره، الامام زید، حیاته و عصره - آراؤه و فقهه، ۲۰۰۵م/۱۴۲۵ق، ص۳۹.</ref> | زید از پدرش ([[امام سجاد(ع)]]) و برادرش ([[امام باقر(ع)]]) و برادرزاده‌اش ([[امام صادق(ع)]]) روایت کرده است<ref>نک: خویی، معجم رجال الحدیث ، ۱۳۷۲ش، ص۳۵۷؛ نوری، زید بن علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۸-۱۷.</ref>. همچنین او راوی از [[ابان بن عثمان بن عفان]] و [[عبدالله بن ابی رافع]] بود. زید، نزد [[عروه بن زبیر بن عوام]] و [[واصل بن عطاء]] شاگردی کرده است.<ref>نک: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص ۴۱-۳۹.</ref> اگرچه از نظر بعضی، شاگردی وی نزد واصل بن عطا هم به دلیل انتساب او به اهل بیت(ع) و هم به دلیل هم‌سال بودن زید با واصل بن عطا مورد تردید است.<ref>ابوزهره، الامام زید، حیاته و عصره - آراؤه و فقهه، ۲۰۰۵م/۱۴۲۵ق، ص۳۹.</ref> | ||
برخی، علت گرایش [[زیدیه]] به مذهب [[معتزله|اعتزال]] را شاگردی زید، نزد واصل بن عطاء می‌دانند. مناقشه‌ای بین زید و برادرش، باقر(ع)، بر سر شاگردی زید نزد واصل بن عطاء و شرط‌دانستن | برخی، علت گرایش [[زیدیه]] به مذهب [[معتزله|اعتزال]] را شاگردی زید، نزد واصل بن عطاء می‌دانند. مناقشه‌ای بین زید و برادرش، باقر(ع)، بر سر شاگردی زید نزد واصل بن عطاء و شرط‌دانستن قیام در امامتِ امام (نک:[[زیدیه#باورهای_زیدیان|باورهای زیدیه]]) صورت گرفته است.<ref>نک: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۳۰-۴۱.</ref> زید مباحثاتی با [[عبدالرحمن بن ابی لیلی]]، [[ابوحنیفه]] و [[سفیان ثوری]] داشته است.<ref>نک: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۴۴.</ref> | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۹: | ||
{{اصلی|قیام زید بن علی}} | {{اصلی|قیام زید بن علی}} | ||
زید در شب [[چهارشنبه]] [[۱ صفر]] [[سال ۱۲۲ هجری قمری|سال ۱۲۲هجری قمری]] قیام کرد. بنا بود قیام او دیرتر از این تاریخ صورت گیرد اما به دلیل کشته‌شدن دو تن از یارانش و احتمال اینکه به آنان شبیخون زده شود قیام آنها در تاریخ مذکور واقع شد. فرماندار کوفه که از قیام زید باخبر شده بود مردم را در مسجد کوفه جمع کرد و با بستن درها، عملا آنان را زندانی کرد تا نتوانند به سپاه زید بپیوندند. از این رو از پنجاه هزار نفری که با زید بیعت کرده بودند، تنها ۲۸۰ نفر و به نقلی ۳۰۰ نفر اطراف او را گرفته بودند.<ref>بلاذری، انساب الأشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴.</ref> شعار سپاهیان زید [[یا منصور امت]] بود<ref>نوری، زیدبن‌علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۱.</ref><br> | زید در شب [[چهارشنبه]] [[۱ صفر]] [[سال ۱۲۲ هجری قمری|سال ۱۲۲هجری قمری]] قیام کرد. بنا بود قیام او دیرتر از این تاریخ صورت گیرد اما به دلیل کشته‌شدن دو تن از یارانش و احتمال اینکه به آنان شبیخون زده شود قیام آنها در تاریخ مذکور واقع شد. فرماندار کوفه که از قیام زید باخبر شده بود مردم را در مسجد کوفه جمع کرد و با بستن درها، عملا آنان را زندانی کرد تا نتوانند به سپاه زید بپیوندند. از این رو از پنجاه هزار نفری که با زید بیعت کرده بودند، تنها ۲۸۰ نفر و به نقلی ۳۰۰ نفر اطراف او را گرفته بودند.<ref>بلاذری، انساب الأشراف، ۱۹۷۷م، ج۳، ص۲۴۴.</ref> شعار سپاهیان زید [[یا منصور امت]] بود<ref>نوری، زیدبن‌علی و مشروعیة الثورة عند اهل البیت، ۱۳۸۴ش، ص۱۲۱.</ref><br> | ||
زید پیش از قیام، ده ماه در [[کوفه]] و [[بصره]] مخفیانه مردم را به قیام و [[بیعت]] با خود دعوت کرد<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۳۷.</ref> نقل شده است در این مدت پنجاه هزار نفر از کوفیان با او بیعت کردند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۱۳۲.</ref> | |||
گفته شده زید نامه‌ای برای [[ابوحنیفه]] فرستاد و او را به کمک خود و جهاد بر ضد حکومت بنی امیه دعوت نمود. ابوحنیفه نیز برای زید کمک مالی فرستاده با امکانات خود او را یاری داد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۱۴۱.</ref><br> | زید پیش از قیام، ده ماه در [[کوفه]] و [[بصره]] مخفیانه مردم را به قیام و [[بیعت]] با خود دعوت کرد<ref>مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۱۳۷.</ref> نقل شده است در این مدت پنجاه هزار نفر از کوفیان با او بیعت کردند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۱۳۲.</ref> گفته شده زید نامه‌ای برای [[ابوحنیفه]] فرستاد و او را به کمک خود و جهاد بر ضد حکومت بنی امیه دعوت نمود. ابوحنیفه نیز برای زید کمک مالی فرستاده با امکانات خود او را یاری داد.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفة، ص۱۴۱.</ref><br> | ||
برای علت قیام زید، چند انگیزه شمرده‌اند: ستم‌های [[بنی امیه]] به مردم، | |||
برای علت قیام زید، چند انگیزه شمرده‌اند: | |||
* ستم‌های [[بنی امیه]] به مردم، | |||
* اختلاف زید و [[عبدالله بن حسن مثنی|عبدالله محض]] بر سر اوقاف علی(ع) در [[مدینه]] که در آن جریان عبدالله به کنیز بودن مادر زید اشاره و بدین وسیله به وی توهین کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۲۳۰.</ref> | |||
* اختلاف بالا منتهی به حکمیت امیر مدینه؛ خالد بن عبدالملک شد که خالد نیز به زید توهین کرد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> | |||
* به دنبال حکمیت خالد، زید به به [[شام]] مسافرت کرد که در آنجا نیز [[هشام بن عبدالملک]] به او توهین کرده و [[تهمت|تهمت]]های مالی وارد ساخت.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۱۶۶.</ref> <ref>برای اطلاع از این جریان نک: عمرجی، الحیاة السیاسیة و الفکریة للزیدیة فی المشرق الاسلامی، ۲۰۰۰م، ص۵۰-۴۷.</ref> | |||
* در پی اتفاقات بالا، خلیفه زید را از کوفه اخراج و به مدینه تبعید کرد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۱۶۸.</ref> | |||
* اینجا بود که زید به دعوت مردم [[کوفه]]، پاسخ مثبت داد و به کوفه بازگشت و قیام کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۳۲۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۱۶۰؛ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ۱۴۰۵ق، ج۹، ص۳۲۷.</ref> | |||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۱۵: | ||
==فرزندان زید== | ==فرزندان زید== | ||
* [[یحیی بن زید|یحیی]]: وی پس از پدرش قیام کرد و در [[جوزجان]] به شهادت رسید.<ref>کمالی سرپلی، بررسی تاریخی شخصیت یحیی بن زید، در سخن تاریخ(علمی- ترویجی)، ص ۹۴ - ۱۱۵.</ref> | *[[یحیی بن زید|یحیی]]: وی پس از پدرش قیام کرد و در [[جوزجان]] به شهادت رسید.<ref>کمالی سرپلی، بررسی تاریخی شخصیت یحیی بن زید، در سخن تاریخ(علمی- ترویجی)، ص ۹۴ - ۱۱۵.</ref> | ||
* حسین، معروف به [[حسین ذوالدمعه]]، این لقب بدان سبب به وی داده شده که در عزای پدرش بسیار گریه می‌کرد. پس از شهادت زید، [[امام صادق(ع)]] تربیت وی را بر عهده گرفت.<ref>علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۵۱.</ref> | *حسین، معروف به [[حسین ذوالدمعه]]، این لقب بدان سبب به وی داده شده که در عزای پدرش بسیار گریه می‌کرد. پس از شهادت زید، [[امام صادق(ع)]] تربیت وی را بر عهده گرفت.<ref>علامه حلی، رجال العلامة الحلی، ۱۴۱۱ق، ص۵۱.</ref> | ||
* محمد که از اصحاب امام صادق (ع) بود.<ref>نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمة، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۴۶.</ref> | *محمد که از اصحاب امام صادق (ع) بود.<ref>نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمة، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۴۶.</ref> | ||
* عیسی که پس از عمری زندگی مخفیانه در سن ۶۰ سالگی در کوفه درگذشت.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۶، ص۱۵۸.</ref> بنا بر گزارشاتی وی نیز از اصحاب امام صادق(ع) بوده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمة، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۲۸۲.</ref> | *عیسی که پس از عمری زندگی مخفیانه در سن ۶۰ سالگی در کوفه درگذشت.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۶، ص۱۵۸.</ref> بنا بر گزارشاتی وی نیز از اصحاب امام صادق(ع) بوده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، الخاتمة، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۲۸۲.</ref> | ||
نسل زید از سه فرزندش عیسی، محمد و حسین باقی ماند.<ref> مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۶، ص ۱۵۷.</ref> | نسل زید از سه فرزندش عیسی، محمد و حسین باقی ماند.<ref> مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۶، ص ۱۵۷.</ref> | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۸: | ||
==معرفی کتاب== | ==معرفی کتاب== | ||
* '''شخصیت و قیام زید بن علی'''، سید ابو فاضل رضوی اردکانی | *'''شخصیت و قیام زید بن علی'''، سید ابو فاضل رضوی اردکانی | ||
* '''سیره و قیام زید بن علی'''، حسین کریمان | *'''سیره و قیام زید بن علی'''، حسین کریمان | ||
* '''الامام زیدبن علی'''، شریف الشیخ صالح احمد الخطیب، مکتبة الفیصلیه، بیروت لبنان ص. ب ۱۴۰۴ه، ۱۹۸۴م. | *'''الامام زیدبن علی'''، شریف الشیخ صالح احمد الخطیب، مکتبة الفیصلیه، بیروت لبنان ص. ب ۱۴۰۴ه، ۱۹۸۴م. | ||
* '''ثورة زید بن علی'''، ناجی حسن، الدار العربیه للموسوعات، بیروت، ۲۰۰۰ میلادی، ۱۴۲۱ه. | *'''ثورة زید بن علی'''، ناجی حسن، الدار العربیه للموسوعات، بیروت، ۲۰۰۰ میلادی، ۱۴۲۱ه. | ||
* '''الامام زید'''، محمد ابوزهره، دارالذرة الجدیدة، بیروت در ۵۳۹ صفحه ۱۳۷۸ه - ۱۹۵۹میلادی. | *'''الامام زید'''، محمد ابوزهره، دارالذرة الجدیدة، بیروت در ۵۳۹ صفحه ۱۳۷۸ه - ۱۹۵۹میلادی. | ||
* '''ابوالحسین زید الشهید'''، سیدمحسن امین، دارالمرتضی بیروت ۱۴۲۳ه - ۲۰۰۳ میلادی. | *'''ابوالحسین زید الشهید'''، سیدمحسن امین، دارالمرتضی بیروت ۱۴۲۳ه - ۲۰۰۳ میلادی. | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصار، ۱۳۸۵ق. | * ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصار، ۱۳۸۵ق. | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۹: | ||
* ابن شهر آشوب، مناقب آل ابى طالب، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م. | * ابن شهر آشوب، مناقب آل ابى طالب، نجف، المکتبة الحیدریة، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م. | ||
* ابن عماد، عبد الحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۹ق. | * ابن عماد، عبد الحی بن احمد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۹ق. | ||
* ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ج ۴، چاپ احمد ابوملحم و دیگران، بیروت،۱۴۰۵/ ۱۹۸۵م. | |||
* ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبین، محقق: احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا. | * ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبین، محقق: احمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا. | ||
* ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت لبنان موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.۱۹۹۸م. | * ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت لبنان موسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۹ق.۱۹۹۸م. | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۸۳: | ||
* همو، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تهران، انتشارات جهان، ۱۳۷۸ق. | * همو، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تهران، انتشارات جهان، ۱۳۷۸ق. | ||
* یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیة، چاپ اول، ۱۹۹۵م. | * یاقوت حموی، شهاب الدین ابو عبد الله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ط الثانیة، چاپ اول، ۱۹۹۵م. | ||
* یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا. | |||
*https://lms.motahari.ir/book-page/28/آشنایی%20با%20قرآن،%20ج11?page=210 | *https://lms.motahari.ir/book-page/28/آشنایی%20با%20قرآن،%20ج11?page=210 | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۸۹: | ||
{{یاران امام سجاد علیه السلام}} | {{یاران امام سجاد علیه السلام}} | ||
{{زیدیه}} | {{زیدیه}} | ||