انصار: تفاوت میان نسخهها
←در دوره معاویه: غنی سازی محتوا و منابع
(←در دوره معاویه: غنی سازی محتوا و منابع) |
|||
خط ۶: | خط ۶: | ||
تاریخ استفاده از این لقب برای مسلمانان همپیمان پیامبر در مدینه به درستی روشن نیست، اما طبق روایتی از [[انس بن مالک|اَنَس]]، اصطلاح [[مهاجران]] و انصار نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۱.</ref> البته بر اساس روایت [[ابن اثیر]]، این نام را خود پیامبر(ص) برای مسلمانان [[مدینه|یثرب]] به کار برد.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۶۵۵.</ref>{{یاد|الأنصار لقب قبيلتي الأوس والخزرج... لقّبهم به رسولُ الله صلى الله عليه وسلم لما هاجر إليهم ومنعوه ونصروه}} | تاریخ استفاده از این لقب برای مسلمانان همپیمان پیامبر در مدینه به درستی روشن نیست، اما طبق روایتی از [[انس بن مالک|اَنَس]]، اصطلاح [[مهاجران]] و انصار نخستین بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۱.</ref> البته بر اساس روایت [[ابن اثیر]]، این نام را خود پیامبر(ص) برای مسلمانان [[مدینه|یثرب]] به کار برد.<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۶۵۵.</ref>{{یاد|الأنصار لقب قبيلتي الأوس والخزرج... لقّبهم به رسولُ الله صلى الله عليه وسلم لما هاجر إليهم ومنعوه ونصروه}} | ||
=== کاربرد در قرآن === | ===کاربرد در قرآن=== | ||
در دو آیه ۱۰۰ و ۱۱۷ [[سوره توبه]] عنوان مهاجرین و انصار در کنار هم آمده است.{{یاد| آیه ۱۰۰وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ... آیه ۱۱۷ لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ}} | در دو آیه ۱۰۰ و ۱۱۷ [[سوره توبه]] عنوان مهاجرین و انصار در کنار هم آمده است.{{یاد| آیه ۱۰۰وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ... آیه ۱۱۷ لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ}} | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
پیامبر(ص) چندی بعد، میان مهاجران و انصار [[عقد اخوت|پیمان برادری]] بست و انصار متعهد شدند که میان خود و مهاجران بر اساس عدالت، برادری و برابری رفتار کنند و در همه حال به یاری و کمک یکدیگر برخیزند.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۱-۳۵۳؛ نیز نگاه کنید: بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۲- ۲۲۳.</ref> | پیامبر(ص) چندی بعد، میان مهاجران و انصار [[عقد اخوت|پیمان برادری]] بست و انصار متعهد شدند که میان خود و مهاجران بر اساس عدالت، برادری و برابری رفتار کنند و در همه حال به یاری و کمک یکدیگر برخیزند.<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۱-۳۵۳؛ نیز نگاه کنید: بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۲- ۲۲۳.</ref> | ||
== موقعیت انصار== | ==موقعیت انصار== | ||
===در دوره پیامبر=== | ===در دوره پیامبر=== | ||
در حوادث ۱۰ ساله پس از هجرت، انصار مسئولیت بیشتری برعهده داشتند و از آنجا که تعداد آنان بیشتر از مهاجران بود، تقریباً در همه پیکارها حضور ایشان چشمگیرتر بود.<ref>نگاه کنید: ابن هشام، السیره النبویه، ج۳، ص۶۳۵ -۶۳۹؛ خلیفه، ج۱، ص۳۲- ۳۸، ۵۲، ۶۳</ref> از این رو، پیامبر(ص) بارها خشنودی خود را از انصار ابراز کرد و روایات مربوط به آن، در منابع و مجامع حدیثی به عنوان مناقب انصار آمده است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۱؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۸۵ -۸۶؛ ج۲، ص۱۹۴۸-۱۹۵۲.</ref> | در حوادث ۱۰ ساله پس از هجرت، انصار مسئولیت بیشتری برعهده داشتند و از آنجا که تعداد آنان بیشتر از مهاجران بود، تقریباً در همه پیکارها حضور ایشان چشمگیرتر بود.<ref>نگاه کنید: ابن هشام، السیره النبویه، ج۳، ص۶۳۵ -۶۳۹؛ خلیفه، ج۱، ص۳۲- ۳۸، ۵۲، ۶۳</ref> از این رو، پیامبر(ص) بارها خشنودی خود را از انصار ابراز کرد و روایات مربوط به آن، در منابع و مجامع حدیثی به عنوان مناقب انصار آمده است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۲۲۱؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۸۵ -۸۶؛ ج۲، ص۱۹۴۸-۱۹۵۲.</ref> | ||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
===در دوره معاویه=== | ===در دوره معاویه=== | ||
در روزگار معاویه، انصار بیشتر مورد سرزنش قرار گرفتند. زمانی که [[بسر ابن ابی ارطاة|بُسر بن ابی ارطاة عامری]] فرمانده لشکر معاویه به [[حجاز]] حمله کرد و وارد مدینه شد، انصار را با تعابیری چون «ابناء العبید» (فرزندان بردگان) و «معشر الیهود» (گروه یهود) خطاب کرد و آنان را تحقیر نمود.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۹-۱۰</ref> | انصار از آن رو که در جنگهای امیرمومنان(ع) به یاری ایشان شتافته بودند،<ref>خلیفه، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، صص۱۱۰، ۱۱۸.</ref> مورد نفرت معاویه بودند. معاویه یک بار خطاب به آنان گفت: اى گروه انصار! ... به خدا با من اندک و بر ضد من بسیار بودهاید. روز صفین چنان كار را بر من تنگ كردید كه مرگ را در نوک نیزههاى شما دیدم و چنان هجو من گفتید كه از تیزى نیزهها سخت تر بود.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۵۵.</ref> بنابراین آنها در روزگار معاویه، انصار بیشتر مورد سرزنش قرار گرفتند. زمانی که [[بسر ابن ابی ارطاة|بُسر بن ابی ارطاة عامری]] فرمانده لشکر معاویه به [[حجاز]] حمله کرد و وارد مدینه شد، انصار را با تعابیری چون «ابناء العبید» (فرزندان بردگان) و «معشر الیهود» (گروه یهود) خطاب کرد و آنان را تحقیر نمود.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۹-۱۰</ref> | ||
دشمنی معاویه با انصار تا حدی بود که همراه با [[عمرو بن عاص]] تلاش کرد تا عنوان انصار را رسماً براندازند، اما کاری از پیش نبردند.<ref>ابوالفرج، الاغانی، ۱۹۷۰م، ج۱۴، ص۱۲۵، ۱۲۷-۱۲۸.</ref> | دشمنی معاویه با انصار تا حدی بود که همراه با [[عمرو بن عاص]] تلاش کرد تا عنوان انصار را رسماً براندازند، اما کاری از پیش نبردند.<ref>ابوالفرج، الاغانی، ۱۹۷۰م، ج۱۴، ص۱۲۵، ۱۲۷-۱۲۸.</ref> | ||
خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
این وقایع و نیز سرکوب قیام [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]]، نیروی انصار را در هم شکست و بسیاری از ایشان به جنگجویان شمال افریقا و [[اندلس]] و دیگر میدانهای جنگ پیوستند.<ref>نگاه کنید: حتی، تاریخ عرب، ۱۳۶۶ش، ص۲۵۱.</ref> | این وقایع و نیز سرکوب قیام [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]]، نیروی انصار را در هم شکست و بسیاری از ایشان به جنگجویان شمال افریقا و [[اندلس]] و دیگر میدانهای جنگ پیوستند.<ref>نگاه کنید: حتی، تاریخ عرب، ۱۳۶۶ش، ص۲۵۱.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
خط ۱۱۸: | خط ۱۱۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225845 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/225845 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
* [http://ensani.ir/fa/article/46321 «انصار و امیرمؤمنان»] | *[http://ensani.ir/fa/article/46321 «انصار و امیرمؤمنان»] | ||
{{صحابه انصار}} | {{صحابه انصار}} | ||