برمکیان: تفاوت میان نسخه‌ها
←خالد
(←خالد) |
|||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
خالد پسر برمک مشهور به ابوالبرامکه در [[سال ۹۰ قمری]] در [[بلخ]] به دنیا آمد.<ref>ابن عساکر، ج ۱۶، ص ۸؛ ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲</ref> وی مورد احترام [[امویان]] به ویژه فرزندان [[عبدالملک بن مروان|عبدالملک]] (هشام و مسلمه) بود. با ورود وی به جرگه طرفداران [[بنی عباس|عباسیان]] و نشان دادن لیاقت در موارد متعددی مانند جمع‌آوری پول برای عباسیان در دوره دعوت پنهانی برای قیام عباسیان،<ref>ابن اثیر، ج ۵، ص ۳۶۳.</ref> شرکت در سرکوب مخالفان در [[طوس]] به فرمان [[ابومسلم]] در سال ۱۳۰ق،<ref>طبری، ج ۷، ص ۳۸۹؛ ابن مسکویه، تجارب الامم، ج ۳، ص ۲۹۳.</ref> مجاب کردن والی [[طبرستان]] به طرفداری از قیام عباسیان در سال ۱۳۱ق، <ref>مولف نامعلوم، اخبار الدوله العباسیه، ص ۳۳۳</ref> تصدی سمت خزانه‌داری، گردآوری و ثبت غنائم در پیکارهای قحطبة بن شبیب در [[قم]]، [[اصفهان]] و [[خراسان]] در همان سال<ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۳۴۳؛ مولف نامعلوم، اخبار الدوله العباسیه، ص ۳۴۹</ref>، [[سفاح]] اولین [[خلیفه عباسی]] (حکومت:۱۳۲-۱۳۶ق.)، اداره امور غنائم را به خالد واگذاشت.<ref>جهشیاری، ص ۵۹؛ ابن اثیر، ج ۵، ص ۴۴۵.</ref> | خالد پسر برمک مشهور به ابوالبرامکه در [[سال ۹۰ قمری]] در [[بلخ]] به دنیا آمد.<ref>ابن عساکر، ج ۱۶، ص ۸؛ ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲</ref> وی مورد احترام [[امویان]] به ویژه فرزندان [[عبدالملک بن مروان|عبدالملک]] (هشام و مسلمه) بود. با ورود وی به جرگه طرفداران [[بنی عباس|عباسیان]] و نشان دادن لیاقت در موارد متعددی مانند جمع‌آوری پول برای عباسیان در دوره دعوت پنهانی برای قیام عباسیان،<ref>ابن اثیر، ج ۵، ص ۳۶۳.</ref> شرکت در سرکوب مخالفان در [[طوس]] به فرمان [[ابومسلم]] در سال ۱۳۰ق،<ref>طبری، ج ۷، ص ۳۸۹؛ ابن مسکویه، تجارب الامم، ج ۳، ص ۲۹۳.</ref> مجاب کردن والی [[طبرستان]] به طرفداری از قیام عباسیان در سال ۱۳۱ق، <ref>مولف نامعلوم، اخبار الدوله العباسیه، ص ۳۳۳</ref> تصدی سمت خزانه‌داری، گردآوری و ثبت غنائم در پیکارهای قحطبة بن شبیب در [[قم]]، [[اصفهان]] و [[خراسان]] در همان سال<ref>یعقوبی، ج ۲، ص ۳۴۳؛ مولف نامعلوم، اخبار الدوله العباسیه، ص ۳۴۹</ref>، [[سفاح]] اولین [[خلیفه عباسی]] (حکومت:۱۳۲-۱۳۶ق.)، اداره امور غنائم را به خالد واگذاشت.<ref>جهشیاری، ص ۵۹؛ ابن اثیر، ج ۵، ص ۴۴۵.</ref> | ||
خالد با نشان دادن لیاقت و کاردانی توانست سرپرستی دیوان‌های خراج (جهت جمع‌آوری مالیات‌ها) و جند (دیوانی جهت اثبات انتساب سربازان به دیوان و پرداخت حقوق ایشان) را نیز عهده‌دار شود.<ref>جهشیاری، ص ۵۹.</ref> با وجود امتناع خالد از پذیرش عنوان وزیر و اعتقاد به بد یمن بودن آن به سبب قتل ابوسلمه خلال<ref>ابن طقطقی، ص ۱۵۳.</ref>، تمام کارهای وزیر را انجام می‌داد، از این رو برخی منابع او را وزیر خوانده‌اند.<ref>جهشیاری، ص ۵۹؛ ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲ </ref> وزارت منصور (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]]) هم از جمله مناصبی بود که در سال ۱۳۶ق. به خالد واگذار شد که مدت یک سال و اندی عهده‌دار آن بود تا اینکه ابوایوب سلیمان بن وهب موریانی، اولین وزیر منصور به قصد دور کردن خالد از پایتخت و تصدی منصب او، پیشنهاد اعطای ولایت فارس به خالد را داد و خالد چندین سال بر فارس حکم راند.<ref>جهشیاری، ص ۶۵</ref> منصور همچنین حکومت [[طبرستان]] و موصل را در [[سال ۱۴۸ قمری]]. به وی بخشید که ثروت فراوانی برای خالد به ارمغان آورد.<ref>ابن فقیه، صص ۵۷۴ و ۵۷۹</ref> در [[سال ۱۶۳ قمری]]. خالد و برادرانش سلیمان و حسن، هارون را در نبرد با روم همراهی کردند.<ref>طبری، ج ۸، ص ۱۴۶.</ref> سرانجام خالد که به حسن سیرت و سیاست‌مداری شهرت داشت در [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۶۵ق]]. درگذشت.<ref>ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲.</ref> | خالد با نشان دادن لیاقت و کاردانی توانست سرپرستی دیوان‌های خراج (جهت جمع‌آوری مالیات‌ها) و جند (دیوانی جهت اثبات انتساب سربازان به دیوان و پرداخت حقوق ایشان) را نیز عهده‌دار شود.<ref>جهشیاری، ص ۵۹.</ref> با وجود امتناع خالد از پذیرش عنوان وزیر و اعتقاد به بد یمن بودن آن به سبب قتل [[ابوسلمه خلال]]<ref>ابن طقطقی، ص ۱۵۳.</ref>، تمام کارهای وزیر را انجام می‌داد، از این رو برخی منابع او را وزیر خوانده‌اند.<ref>جهشیاری، ص ۵۹؛ ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲ </ref> وزارت منصور (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]]) هم از جمله مناصبی بود که در سال ۱۳۶ق. به خالد واگذار شد که مدت یک سال و اندی عهده‌دار آن بود تا اینکه ابوایوب سلیمان بن وهب موریانی، اولین وزیر منصور به قصد دور کردن خالد از پایتخت و تصدی منصب او، پیشنهاد اعطای ولایت فارس به خالد را داد و خالد چندین سال بر فارس حکم راند.<ref>جهشیاری، ص ۶۵</ref> منصور همچنین حکومت [[طبرستان]] و موصل را در [[سال ۱۴۸ قمری]]. به وی بخشید که ثروت فراوانی برای خالد به ارمغان آورد.<ref>ابن فقیه، صص ۵۷۴ و ۵۷۹</ref> در [[سال ۱۶۳ قمری]]. خالد و برادرانش سلیمان و حسن، هارون را در نبرد با روم همراهی کردند.<ref>طبری، ج ۸، ص ۱۴۶.</ref> سرانجام خالد که به حسن سیرت و سیاست‌مداری شهرت داشت در [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۶۵ق]]. درگذشت.<ref>ابن خلکان، ج ۱، ص ۳۳۲.</ref> | ||
===یحیی=== | ===یحیی=== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
سقوط برمکیان به علت عدم بازگویی علت آن توسط هارون از نقاط مبهم تاریخ است که ارائه تحلیل‌های متفاوت و گاه متناقضی را باعث شده است. برخی از مورخان ماجرای ازدواج جعفر با عباسه خواهر هارون به شرط آن که پیوند صوری باشد و عهدشکنی جعفر و تولد دو فرزند و زندگی مخفیانه آنها را علت سقوط برمکیان دانسته‌اند<ref> مسعودی، ج۳، ص۳۷۵-۳۷۸.</ref> برخی نیز این علت را صحیح ندانسته‌اند.<ref>نک: سجادی، ص۹۱-۹۴.</ref> گروهی دیگر خودداری فضل را از دادن قسمتی از درآمد فارس به هارون، علت خشم او دانسته‌اند.<ref>جهشیاری، ص۱۵۷.</ref> علاقه و ارتباط برمکیان با علویان و آزادی برخی از زندانیان ایشان توسط برمکیان نیز علت رویگردانی هارون و عقوبت ایشان ذکر شده است.<ref> طبری، ج۸، ص۲۸۹؛ ابن خلکان، ج۱، ص۳۳۴-۳۳۵</ref> برخی از منابع از نفرین [[امام رضا عليه‌السلام]] در حق برمکیان در [[روز عرفه|عرفه]] و سقوط ایشان در همان سال یاد کرده‌اند.<ref>مجلسی، ج۴۹، ص۸۵. </ref> بدگویی مخالفان ورقیبانی از کارگزاران هارون چون علی بن عیسی یزدانیرود، منصور بن زیاد، جعفر بن محمد بن اشعث و فضل بن ربیع،<ref>جهشیاری، ص۱۲۴-۱۶۲.</ref> نفوذ برمکیان به ویژه فضل در سپاه خراسان<ref>طبری، ج۸، ص۲۵۷.</ref> نیز از علت‌هایی است که برای این حادثه بیان شده است. | سقوط برمکیان به علت عدم بازگویی علت آن توسط هارون از نقاط مبهم تاریخ است که ارائه تحلیل‌های متفاوت و گاه متناقضی را باعث شده است. برخی از مورخان ماجرای ازدواج جعفر با عباسه خواهر هارون به شرط آن که پیوند صوری باشد و عهدشکنی جعفر و تولد دو فرزند و زندگی مخفیانه آنها را علت سقوط برمکیان دانسته‌اند<ref> مسعودی، ج۳، ص۳۷۵-۳۷۸.</ref> برخی نیز این علت را صحیح ندانسته‌اند.<ref>نک: سجادی، ص۹۱-۹۴.</ref> گروهی دیگر خودداری فضل را از دادن قسمتی از درآمد فارس به هارون، علت خشم او دانسته‌اند.<ref>جهشیاری، ص۱۵۷.</ref> علاقه و ارتباط برمکیان با علویان و آزادی برخی از زندانیان ایشان توسط برمکیان نیز علت رویگردانی هارون و عقوبت ایشان ذکر شده است.<ref> طبری، ج۸، ص۲۸۹؛ ابن خلکان، ج۱، ص۳۳۴-۳۳۵</ref> برخی از منابع از نفرین [[امام رضا عليه‌السلام]] در حق برمکیان در [[روز عرفه|عرفه]] و سقوط ایشان در همان سال یاد کرده‌اند.<ref>مجلسی، ج۴۹، ص۸۵. </ref> بدگویی مخالفان ورقیبانی از کارگزاران هارون چون علی بن عیسی یزدانیرود، منصور بن زیاد، جعفر بن محمد بن اشعث و فضل بن ربیع،<ref>جهشیاری، ص۱۲۴-۱۶۲.</ref> نفوذ برمکیان به ویژه فضل در سپاه خراسان<ref>طبری، ج۸، ص۲۵۷.</ref> نیز از علت‌هایی است که برای این حادثه بیان شده است. | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پیوند به بیرون == | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details?id=6431 دانشنامه جهان اسلام] | *منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details?id=6431 دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/228690/%D8%A8%D8%B1%D9%85%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/228690/%D8%A8%D8%B1%D9%85%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{بنی‌عباس}} | {{بنی‌عباس}} | ||
{{بنی‌امیه}} | {{بنی‌امیه}} | ||