مشهد: تفاوت میان نسخه‌ها
←تاریخ
(←تاریخ) |
(←تاریخ) |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
در دوره حکومت سلجوقیان در قرن پنجم قمری، اگرچه حاکمان حنفی مذهب بودند، اما برای حرم امام رضا (ع) احترام قائل بودند و به زیارت آن می‌رفتند. روایاتی از توجه ویژه امیران سلجوقی از جمله ملکشاه و سلطان سنجر، به حرم امام رضا (ع) نقل شده است.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۱، ۵۲.</ref> بر اساس روایات تاریخی، در این دوره راه‌های منتهی به مشهد امن شد، راهزنان جرأت راهزنی نداشتند و دشمنان [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] نمی‌توانستند مانع از رفت و آمد زائران به مشهد شوند.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۱، ۵۲.</ref> | در دوره حکومت سلجوقیان در قرن پنجم قمری، اگرچه حاکمان حنفی مذهب بودند، اما برای حرم امام رضا (ع) احترام قائل بودند و به زیارت آن می‌رفتند. روایاتی از توجه ویژه امیران سلجوقی از جمله ملکشاه و سلطان سنجر، به حرم امام رضا (ع) نقل شده است.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۱، ۵۲.</ref> بر اساس روایات تاریخی، در این دوره راه‌های منتهی به مشهد امن شد، راهزنان جرأت راهزنی نداشتند و دشمنان [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] نمی‌توانستند مانع از رفت و آمد زائران به مشهد شوند.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۱، ۵۲.</ref> | ||
مشاجره میان یک تن از علویان و فقیهی از اهل سنت در عاشورای ۵۱۰ قمری، سرانجام به محاصره مشهد، حمله به آن و خراب کردن حرم امام رضا (ع) و همچنین کشته شدن و غارت مردم انجامید.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۲، ۵۳.</ref> پس از این رخداد تاکنون، حرم امام رضا (ع) هیچ گاه به طور کامل تخریب نشده است.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۹.</ref> برخی از مورخان، معتقدند مشاجره علوی و فقیه سنی به آشتی انجامیده، اما [[فرقه کرامیه]] با استفاده از شرایط ایجاد شده، به تحریک مردم پرداخته‌اند.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۴.</ref> این رخداد در دوره حکومت سلطان سنجر سلجوقی و در زمان حمله او به غزنین رخ داد. سلطان سنجر پس از آگاهی از این رخداد، | مشاجره میان یک تن از علویان و فقیهی از اهل سنت در عاشورای ۵۱۰ قمری، سرانجام به محاصره مشهد، حمله به آن و خراب کردن حرم امام رضا (ع) و همچنین کشته شدن و غارت مردم انجامید.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۲، ۵۳.</ref> پس از این رخداد تاکنون، حرم امام رضا (ع) هیچ گاه به طور کامل تخریب نشده است.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۹.</ref> برخی از مورخان، معتقدند مشاجره علوی و فقیه سنی به آشتی انجامیده، اما [[فرقه کرامیه]] با استفاده از شرایط ایجاد شده، به تحریک مردم پرداخته‌اند.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۴.</ref> این رخداد در دوره حکومت سلطان سنجر سلجوقی و در زمان حمله او به غزنین رخ داد. سلطان سنجر پس از آگاهی از این رخداد، مَجْد المُلْک قمی، وزیر خود را مأمور کرد تا حرم امام رضا (ع) را از نو بسازند، شهر مشهد را بازسازی کنند و وسائل رفت و آمد زائران را فراهم کنند.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۵۵.</ref> پس از این، مشهد هیچگاه نزاع شیعه و سنی به خود ندیده است.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۱.</ref> | ||
'''قرن هفتم: حمله مغول و اختلافات تاریخی'''{{سخ}} | '''قرن هفتم: حمله مغول و اختلافات تاریخی'''{{سخ}} | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
'''قرن دهم و یازدهم: آبادانی شهر و گسترش حرم'''{{سخ}} | '''قرن دهم و یازدهم: آبادانی شهر و گسترش حرم'''{{سخ}} | ||
با ظهور دولت صفویه در اوایل سده دهم هجری قمری، مذهب شیعه در ایران رسمیت یافت و در پی آن، شهر مشهد به یکی از کانون‌های اصلی تشیع در ایران تبدیل شد.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۱.</ref> پادشاهان صفوی اهتمام جدی‌ای به آبادانی مشهد داشته و بخش‌های جدیدی به حرم امام رضا (ع) اضافه کردند؛ از جمله صحن شمالی که امروزه صحن کهنه خوانده می‌شود. طلایی شدن گنبد حرم، بازسازی باروی شهر مشهد، توسعه کشاورزی، امور تجاری و صنعت، افزایش حضور عالمان و رجال شیعه و | با ظهور دولت صفویه در اوایل سده دهم هجری قمری، مذهب شیعه در ایران رسمیت یافت و در پی آن، شهر مشهد به یکی از کانون‌های اصلی تشیع در ایران تبدیل شد.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۱.</ref> پادشاهان صفوی اهتمام جدی‌ای به آبادانی مشهد داشته و بخش‌های جدیدی به حرم امام رضا (ع) اضافه کردند؛ از جمله صحن شمالی که امروزه صحن کهنه خوانده می‌شود. طلایی شدن گنبد حرم، بازسازی باروی شهر مشهد، توسعه کشاورزی، امور تجاری و صنعت، افزایش حضور عالمان و رجال شیعه و تأسیس مدارس جدید، رونق ویژه‌ای به مشهد بخشید.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۲، ۶۳.</ref> | ||
'''قرن دوازدهم و سیزدهم: از پایتختی تا به توپ بسته شدن'''{{سخ}}نادرشاه افشار (۱۰۶۷-۱۱۲۶ق)پس از غلبه بر رقیبان، مشهد را پایتخت قرار داد و کوشش بسیاری در آبادانی آن کرد. مناره‌های حرم امام رضا (ع) در زمان او طلاکاری شد و [[سقاخانه اسماعیل طلایی|سقاخانه]] صحن کهنه در زمان او ساخته شد.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۵.</ref> گفته شده در این دوره به دستور نادرشاه، بسیاری از ارامنه جُلفای اصفهان و دیگر مناطق ایران را در مشهد سکونت داده و برای آنان کلیسا ساخته شد. همچنین به دستور مقامات حکومتی آنها فقط می‌توانستند به مشاغل زرگری، جواهرسازی و بازرگانی اشتغال داشته باشند.<ref>نگاه کنید به: مختاری و مختاری، [https://www.magiran.com/volume/109748 «ارمنیان در مشهد؛ نگاهی به حضور ارمنیان در مشهد و نقش اقتصادی و فرهنگی آنان»]، ص۲۵۶.</ref> | '''قرن دوازدهم و سیزدهم: از پایتختی تا به توپ بسته شدن'''{{سخ}}نادرشاه افشار (۱۰۶۷-۱۱۲۶ق)پس از غلبه بر رقیبان، مشهد را پایتخت قرار داد و کوشش بسیاری در آبادانی آن کرد. مناره‌های حرم امام رضا (ع) در زمان او طلاکاری شد و [[سقاخانه اسماعیل طلایی|سقاخانه]] صحن کهنه در زمان او ساخته شد.<ref>عطاردی، فرهنگ خراسان، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۶۵.</ref> گفته شده در این دوره به دستور نادرشاه، بسیاری از ارامنه جُلفای اصفهان و دیگر مناطق ایران را در مشهد سکونت داده و برای آنان کلیسا ساخته شد. همچنین به دستور مقامات حکومتی آنها فقط می‌توانستند به مشاغل زرگری، جواهرسازی و بازرگانی اشتغال داشته باشند.<ref>نگاه کنید به: مختاری و مختاری، [https://www.magiran.com/volume/109748 «ارمنیان در مشهد؛ نگاهی به حضور ارمنیان در مشهد و نقش اقتصادی و فرهنگی آنان»]، ص۲۵۶.</ref> | ||