مباح: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
'''مُباح''' اصطلاحی فقهی است و به عملی اشاره دارد که فرد درباره آن تکلیف خاصی ندارد و در نتیجه، انجام و ترک آن مساوی است و پاداش یا کیفری در پی ندارد. بر این اساس، هر عملی که یکی از چهار حکمِ [[واجب]]، [[حرام]]، [[مستحب]] یا [[مکروه]] را نداشته نباشد، مباح به حساب می‌آید. | '''مُباح''' اصطلاحی فقهی است و به عملی اشاره دارد که فرد درباره آن تکلیف خاصی ندارد و در نتیجه، انجام و ترک آن مساوی است و پاداش یا کیفری در پی ندارد. بر این اساس، هر عملی که یکی از چهار حکمِ [[واجب]]، [[حرام]]، [[مستحب]] یا [[مکروه]] را نداشته نباشد، مباح به حساب می‌آید. | ||
در روایات و منابع، مباح به معنای عام نیز به کار رفته و مراد از آن، «جائز» و «[[حلال]]» است. اباحه معنای دیگری نیز دارد و در معنایی خاص‌تر در فقه و حقوق، برای اشاره به اذن | در روایات و منابع، مباح به معنای عام نیز به کار رفته و مراد از آن، «جائز» و «[[حلال]]» است. اباحه معنای دیگری نیز دارد و در معنایی خاص‌تر در فقه و حقوق، برای اشاره به اذن تَمَلُّکِ چیزی یا اذن انتفاعِ از چیزی به کار می‌رود. | ||
مباح عام‌ترین حکم در میان [[ احکام عملی |احکام پنجگانه]] است و بیشتر رفتارهای انسان، ذیل این حکم قرار می‌گیرند. مشهور [[فقه|فقهای]] [[شیعه]] به اصالت اباحه قائل‌ند به این معنا که اصل در هر چیزی، مباح بودن آن است مگر دلیلی بر خلاف آن وجود داشته باشد. | مباح عام‌ترین حکم در میان [[ احکام عملی |احکام پنجگانه]] است و بیشتر رفتارهای انسان، ذیل این حکم قرار می‌گیرند. مشهور [[فقه|فقهای]] [[شیعه]] به اصالت اباحه قائل‌ند به این معنا که اصل در هر چیزی، مباح بودن آن است مگر دلیلی بر خلاف آن وجود داشته باشد. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
اباحه از ریشه بَوح و بُوْوح به معنی اجازه دادن<ref>فراهیدی، ازهری </ref> است و مباح یعنی فعلی که انجام دادن آن «مُجاز» است. | اباحه از ریشه بَوح و بُوْوح به معنی اجازه دادن<ref>فراهیدی، ازهری </ref> است و مباح یعنی فعلی که انجام دادن آن «مُجاز» است. | ||
در اصطلاح فقهی، مباح یکی از [[احکام عملی| احکام پنجگانه]] است و برای اشاره به فعلی به کار می‌رود که انجام و ترک آن از نظر فقهی یکسان است و پاداش و کیفری و مدح و ذمّى درباره آن بیان نشده باشد<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ج ۱، ص ۲۰۴</ref> به بیان دیگر، مباح فعلی است که هیچ یک از احکام [[واجب]]، [[حرام]]، [[مستحب]] یا [[مکروه]] درباره آن وارد نشده باشد و در نتیجه، فرد مکلّف در انجام دادن یا ترک آن فعل کاملاً | در اصطلاح فقهی، مباح یکی از [[احکام عملی| احکام پنجگانه]] است و برای اشاره به فعلی به کار می‌رود که انجام و ترک آن از نظر فقهی یکسان است و پاداش و کیفری و مدح و ذمّى درباره آن بیان نشده باشد<ref>فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ج ۱، ص ۲۰۴</ref> به بیان دیگر، مباح فعلی است که هیچ یک از احکام [[واجب]]، [[حرام]]، [[مستحب]] یا [[مکروه]] درباره آن وارد نشده باشد و در نتیجه، فرد مکلّف در انجام دادن یا ترک آن فعل کاملاً مُخَیّر است؛ مانند فعل خوردن یا خوابیدن که در شرایط عادی، حکمی ندارد و فرد می‌تواند به آنچه می‌خواهد عمل کند. | ||
با توجه به تعریف بالا، اباحه در [[عبادت|عبادات]] مصداق ندارد<ref>شهید اول، القواعد و الفوائد، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۱</ref> و تمام افعالی که به عبادت مربوط می‌شوند ذیل یکی از چهار حکم [[واجب]] و [[مستحب]] و [[حرام]] و [[مکروه]] قرار می‌گیرند. | با توجه به تعریف بالا، اباحه در [[عبادت|عبادات]] مصداق ندارد<ref>شهید اول، القواعد و الفوائد، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۱</ref> و تمام افعالی که به عبادت مربوط می‌شوند ذیل یکی از چهار حکم [[واجب]] و [[مستحب]] و [[حرام]] و [[مکروه]] قرار می‌گیرند. | ||