پرش به محتوا

عصمت امامان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
به گفته [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]]،‌ این اختلاف‌نظر از اعتقاد دو گروه شیعه و اهل‌سنت درباره امامت و [[خلافت|خلافت پیامبر]] سرچشمه می‌گیرد. از دیدگاه شیعیان، امامت، مانند [[نبوت]]، مقام و منصب الهی است و [[خدا|خداوند]] باید متصدی آن را تعیین کند؛<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۴۴ و۲۴۵؛ نیز نگاه کنید به باذلی، «الهی بودن منصب امامت»، ص۹-۴۵.</ref> ولی از نظر اهل‌سنت، امامت یک منصب عرفی<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۳۹.</ref> و امام برگزیده مردم و علم و عدالت او در سطح مردم است و از جانب خدا تعیین نمی‌شود.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۳۹-۲۴۲.</ref>
به گفته [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]]،‌ این اختلاف‌نظر از اعتقاد دو گروه شیعه و اهل‌سنت درباره امامت و [[خلافت|خلافت پیامبر]] سرچشمه می‌گیرد. از دیدگاه شیعیان، امامت، مانند [[نبوت]]، مقام و منصب الهی است و [[خدا|خداوند]] باید متصدی آن را تعیین کند؛<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۴۴ و۲۴۵؛ نیز نگاه کنید به باذلی، «الهی بودن منصب امامت»، ص۹-۴۵.</ref> ولی از نظر اهل‌سنت، امامت یک منصب عرفی<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۳۹.</ref> و امام برگزیده مردم و علم و عدالت او در سطح مردم است و از جانب خدا تعیین نمی‌شود.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۲۳۹-۲۴۲.</ref>


عصمت ائمه(ع) را یکی از مبانی کلامی علم اصول فقه شیعه دانسته‌اند؛ زیرا با اثبات عصمت ائمه، سنت امام (گفتار، کردار، [[تقریر معصوم|تقریر]]) در [[اصول فقه]] به عنوان یکی از منابع استنباط به رسمیت شناخته می‌شود؛ اما در صورتی که عصمت ائمه اثبات نشود، نمی‌توان از سنت آنان در استنباط احکام شرعی استفاده کرد.<ref>مبلغی، «مبانی کلامی اصول و بهره‌گیری از آن در نگاه و روش امام خمینی»، ص۱۴۹.</ref> همچنین گفته شده از نظر علمای شیعه معیار حجیت [[اجماع]] عصمت امام است؛ زیرا از نظر آنان، امام جانشین پیامبر(ص) و همانند او معصوم است و اجماع، از آن جهت که کشف‌کننده قول معصوم است، حجت است. در مقابل، اصولیان اهل‌سنت، عصمت امت را معیار حجیت اجماع دانسته‌اند.<ref>ضیائی‌فر، «تأثیر دیدگاه‌های کلامی بر اصول فقه»، ص۳۲۳.</ref>
عصمت ائمه(ع) را یکی از مبانی کلامی علم اصول فقه شیعه دانسته‌اند؛ زیرا با اثبات عصمت ائمه، سنت امام (گفتار، کردار، [[تقریر معصوم|تقریر]]) در [[اصول فقه]] به عنوان یکی از منابع استنباط به رسمیت شناخته می‌شود؛ اما در صورتی که عصمت ائمه اثبات نشود، نمی‌توان از سنت آنان در استنباط احکام شرعی استفاده کرد.<ref>مبلغی، «مبانی کلامی اصول و بهره‌گیری از آن در نگاه و روش امام خمینی»، ص۱۴۹.</ref> همچنین گفته شده از نظر علمای شیعه معیار حجیت [[اجماع]] عصمت امام است؛ زیرا از نظر آنان، امام جانشین پیامبر(ص) و همانند او معصوم است و اجماع، از آن جهت که نمایانگر قول معصوم است، حجت است. در مقابل، اصولیانِ [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، عصمت امت را معیار حجیت اجماع دانسته‌اند.<ref>ضیائی‌فر، «تأثیر دیدگاه‌های کلامی بر اصول فقه»، ص۳۲۳.</ref>


عصمت امام و امامان(ع) در [[قرآن]] به صراحت نیامده است؛‌ اما علمای شیعه آیاتی همچون [[آیه اولی‌الامر]]،<ref>نگاه کنید به طوسی، التبیان، دار احیاء‌التراث العربی، ج۳،‌ص۲۳۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۱۰۰؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۱۱۳ و ۱۱۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴،‌ ص۳۹۱.</ref> [[آیه تطهیر]]،<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۳۴؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۶۴۶؛ سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۵.</ref> [[آیه ابتلای ابراهیم]]<ref>نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۳۹؛ طوسی، التبیان، دار احیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۴۴۹؛‌ فاضل مقداد، اللوامع الالهیه، ۱۴۲۲ق، ص۳۳۲ و ۳۳۳؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۲۰.</ref> را به عصمت امام یا امامان تفسیر کرده‌اند؛ اما در منابع روایی، [[حدیث|احادیث]] فراوانی درباره عصمت امامان نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۱۳۲ و ۱۳۳؛ خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۶-۱۹، ۲۹، ۳۶-۳۸، ۴۵، ۷۶، ۹۹ و ۱۰۰-۱۰۴؛‌ ابن‌عقده کوفی، فضائل امیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۵۴ و ۱۵۵؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۶۶۵-۶۷۵. </ref>
عصمت امام و امامان(ع) در [[قرآن]] به صراحت نیامده است؛‌ اما علمای شیعه آیاتی همچون [[آیه اولی‌الامر]]،<ref>نگاه کنید به طوسی، التبیان، دار احیاء‌التراث العربی، ج۳،‌ص۲۳۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۱۰۰؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۱۱۳ و ۱۱۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴،‌ ص۳۹۱.</ref> [[آیه تطهیر]]،<ref>سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۳۴؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۶۴۶؛ سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۵.</ref> [[آیه ابتلای ابراهیم]]<ref>نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۱۳۹؛ طوسی، التبیان، دار احیاء‌التراث العربی، ج۱، ص۴۴۹؛‌ فاضل مقداد، اللوامع الالهیه، ۱۴۲۲ق، ص۳۳۲ و ۳۳۳؛ مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۲۰.</ref> را به عصمت امام یا امامان تفسیر کرده‌اند؛ اما در منابع روایی، [[حدیث|احادیث]] فراوانی درباره عصمت امامان نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به صدوق، معانی الاخبار، ۱۴۰۳ق، ص۱۳۲ و ۱۳۳؛ خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۱۶-۱۹، ۲۹، ۳۶-۳۸، ۴۵، ۷۶، ۹۹ و ۱۰۰-۱۰۴؛‌ ابن‌عقده کوفی، فضائل امیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۵۴ و ۱۵۵؛ بحرانی، منار الهدی، ۱۴۰۵ق، ص۶۶۵-۶۷۵. </ref>
۱۸٬۴۱۲

ویرایش