پرش به محتوا

تعصب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۸۱ بایت اضافه‌شده ،  ۹ اوت
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
== ریشه‌ها ==
== ریشه‌ها ==
تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینه‌ها و عوامل در وجود انسان ریشه می‌دواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیت‌زدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانسته‌اند.
تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینه‌ها و عوامل در وجود انسان ریشه می‌دواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیت‌زدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانسته‌اند.
* '''[[تکبر]] و خودبزرگ‌بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار می‌ورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار می‌ورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم می‌دیدید، بیان می‌کند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''[[تکبر]] و خودبزرگ‌بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار می‌ورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار می‌ورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم می‌دیدید، بیان می‌کند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>{{یاد|فافتَخَرَ عَلى آدَمَ بِخَلقِهِ ، و تَعَصَّبَ عَلَيهِ لأِصلِهِ ، فعَدُوُّ اللّه ِ إمامُ المُتَعَصِّبينَ ، و سَلَفُ المُستَكبِرينَ ، الّذي وَضَعَ أساسَ العَصَبِيَّةِ ، و نازَعَ اللّه َ رِداءَ الجَـبريَّـةِ ، و ادَّرَعَ لِباسَ التَّعَزُّزِ ، و خَلَعَ قِناعَ التَّذَلُّلِ. ترجمه: به سبب آفرينش خود [از آتش ]بر آدم فخر فروخت و به خاطر اصل و گوهرش عليه او عصبيّت ورزيد. پس، اين دشمن خدا پيشواى متعصّبان و سر سلسله مستكبران و خود بزرگ بينان است و همو عصبيّت را پايه گذارى كرد و بر سر رداى جبروتى و كبريا با خدا به كشمكش برخاست و جامه عزّت و نخوت [كه خاص خداوند است ]پوشيد و نقاب فروتنى را به دور افكند.}}
* '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینه‌های شکل‌گیری تعصب‌ورزی و حَمیَّت در وجود انسان‌ها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مُرَفَّهین امت‌های گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کرده‌اند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینه‌های شکل‌گیری تعصب‌ورزی و حَمیَّت در وجود انسان‌ها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مُرَفَّهین امت‌های گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کرده‌اند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref>
* '''جهل و نادانی:''' [[مفسران]] با استناد به آیه ۱۱۳ [[سوره بقره]] یکی از ریشه‌های تعصب‌ورزی را جهل و نادانی معرفی کرده‌اند؛ چرا که افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن را قبول ندارند و به آئینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس باشد سخت دل می‌بندند، و غیر آن را منکر می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۳۵۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در آیه ۲۶ [[سوره فتح]] نیز حمیت را به جاهلیت اضافه کرده است که نشان دهنده ارتباط بین تعصب و جهل است.(إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ)  
* '''جهل و نادانی:''' [[مفسران]] با استناد به آیه ۱۱۳ [[سوره بقره]] یکی از ریشه‌های تعصب‌ورزی را جهل و نادانی معرفی کرده‌اند؛ چرا که افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن را قبول ندارند و به آئینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس باشد سخت دل می‌بندند، و غیر آن را منکر می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۳۵۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۰۷.</ref> در آیه ۲۶ [[سوره فتح]] نیز حمیت را به جاهلیت اضافه کرده است که نشان دهنده ارتباط بین تعصب و جهل است.(إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ)  
۱۶٬۹۲۱

ویرایش