پرش به محتوا

خطبه متقین: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۵: خط ۲۵:


== دلیل ایراد خطبه ==
== دلیل ایراد خطبه ==
{| class="wikitable" style="float:left"
{{جدول واکنش‌گرا/شروع}}
{| class="{{جدول واکنش‌گرا/کلاس پیشفرض}}"
|-
|-
! نام نسخه !! شماره خطبه<ref>محمدی، دشتی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، جدول اختلاف نسخ انتهای کتاب، ۱۳۶۹ش، ص ۲۳۵.</ref>
! '''نام نسخه''' !! '''شمارهٔ خطبه'''<ref>محمدی، دشتی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، جدول اختلاف نسخ انتهای کتاب، ۱۳۶۹ش، ص ۲۳۵.</ref>
|-
|-
| المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه و صبحی صالح|| ۱۹۳
| المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه و صبحی صالح|| ۱۹۳
خط ۴۱: خط ۴۲:
| فی ظلال نهج البلاغه/ [[محمدجواد مغنیه]]|| ۱۹۱
| فی ظلال نهج البلاغه/ [[محمدجواد مغنیه]]|| ۱۹۱
|}
|}
{{جدول واکنش‌گرا/پایان}}
یکی از دوستان و شیعیان عابد [[امیرمؤمنان]](ع) به نام هَمَّام، از وی توصیف پرهیزگاران را خواست.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۰، ص ۱۳۳.</ref> او از [[امیرالمؤمنین(ع)]] در خواست کرد که پرهیزگاران را آنگونه توصیف کند که او بتواند تصور دقیق و صحیحی از آنها داشته باشد. امام که در مرحله اول نمی‌خواست چنین توصیفی داشته باشد به همام فرمود؛ ای همّام از خدا بترس و نیکوکار باش همانطور که در قرآن کریم آمده است «همانا خدا با کسانی است که پرهیزگار و نیکوکارند». <ref> سوره نحل، ۱۲۸.</ref> اما همام از این پاسخ قانع نشد و به امام اصرار کرد و او را [[سوگند]] داد که پرهیزگاران را برایش توصیف کند. امام که اصرار همام را دید این خطبه را ایراد کرد. <ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۷ش، ص ۲۲۴.</ref>{{یاد|درخواست همام از امام علی (ع) برای توصیف پرهیزکاران این بود که به نحوی برایش توصیف کند گویا آنان را می‌بیند «صِفْ لِيَ الْمُتَّقِينَ حَتَّى كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِمْ» نهج البلاغه،خطبه همام}}
یکی از دوستان و شیعیان عابد [[امیرمؤمنان]](ع) به نام هَمَّام، از وی توصیف پرهیزگاران را خواست.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۰، ص ۱۳۳.</ref> او از [[امیرالمؤمنین(ع)]] در خواست کرد که پرهیزگاران را آنگونه توصیف کند که او بتواند تصور دقیق و صحیحی از آنها داشته باشد. امام که در مرحله اول نمی‌خواست چنین توصیفی داشته باشد به همام فرمود؛ ای همّام از خدا بترس و نیکوکار باش همانطور که در قرآن کریم آمده است «همانا خدا با کسانی است که پرهیزگار و نیکوکارند». <ref> سوره نحل، ۱۲۸.</ref> اما همام از این پاسخ قانع نشد و به امام اصرار کرد و او را [[سوگند]] داد که پرهیزگاران را برایش توصیف کند. امام که اصرار همام را دید این خطبه را ایراد کرد. <ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۷ش، ص ۲۲۴.</ref>{{یاد|درخواست همام از امام علی (ع) برای توصیف پرهیزکاران این بود که به نحوی برایش توصیف کند گویا آنان را می‌بیند «صِفْ لِيَ الْمُتَّقِينَ حَتَّى كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِمْ» نهج البلاغه،خطبه همام}}


برخی عنوان کرده‌اند که امام در این خطبه حدود ۱۰۵ صفت از پرهیزگاران را بیان کرد.<ref> مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ۱۳۷۲ش، ج۱۶، ص۳۶۰؛</ref> ولی با شمارش اوصاف عنوان شده در متن خطبه به تعداد بیشتری می توان دست یافت.اما همام از شنیدن این اوصاف تاب نیاورد و سخن امام تا به انتها رسید ناله‌ای زد و بیهوش شد و در همان بیهوشی از دنیا رفت. [[امیرالمؤمنین(ع)]] فرمود به همین دلیل نمی‌خواستم پرهیزگاران را برای او توصیف کنم چرا که پندهای رسا برای کسانی که قلب و جانشان آماده پذیرش چنین سخنانی است، همین کار را می‌کند. در این میان مردی به امام علی(ع) گفت؛ این سخنان چرا با تو چنین نکرد؟ امام فرمود: وای بر تو، برای هر کس زمان مرگ مشخص شده یا [[اجل|اجلی]] وجود دارد که تا زمان آن نرسد اجل و مرگ کسی محقق نمی‌شود. آرام باش و دیگر این‌طور سخن نگو چرا که این سخنان [[شیطان]] است که بر زبان تو جاری می‌شود.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۷ش، ص ۲۲۷.</ref>
برخی عنوان کرده‌اند که امام در این خطبه حدود ۱۰۵ صفت از پرهیزگاران را بیان کرد.<ref> مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ۱۳۷۲ش، ج۱۶، ص۳۶۰؛</ref> ولی با شمارش اوصاف عنوان شده در متن خطبه به تعداد بیشتری می توان دست یافت.اما همام از شنیدن این اوصاف تاب نیاورد و سخن امام تا به انتها رسید ناله‌ای زد و بیهوش شد و در همان بیهوشی از دنیا رفت. [[امیرالمؤمنین(ع)]] فرمود به همین دلیل نمی‌خواستم پرهیزگاران را برای او توصیف کنم چرا که پندهای رسا برای کسانی که قلب و جانشان آماده پذیرش چنین سخنانی است، همین کار را می‌کند. در این میان مردی به امام علی(ع) گفت؛ این سخنان چرا با تو چنین نکرد؟ امام فرمود: وای بر تو، برای هر کس زمان مرگ مشخص شده یا [[اجل|اجلی]] وجود دارد که تا زمان آن نرسد اجل و مرگ کسی محقق نمی‌شود. آرام باش و دیگر این‌طور سخن نگو چرا که این سخنان [[شیطان]] است که بر زبان تو جاری می‌شود.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۷ش، ص ۲۲۷.</ref>
*[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] نویسنده و از مترجمان و شارحان نهج البلاغه در پاسخ به این شبهه که چرا همّام به چنین سرنوشتى دچار شد و برای امام که گوینده این سخنان است، چنین حادثه‌اى رخ نداد؟ می‌گوید که همام هر چند مردی عابد و زاهد و قلبش مملوّ از حکمت و روحش سرشار از زیرکى و ذکاوت بود ولى هر قدر روح او وسیع باشد در برابر روح امیرمؤمنان على(علیه السلام)که چون اقیانوس ناپیدا کرانه اى است، قابل مقایسه نیست. به همین دلیل قلب همّام تاب تحمل فشار آن همه معلومات را نداشت، زیرا اقیانوس را نمى توان در استخر کوچکى ریخت. <ref>پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم؛http://www.makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61846&lid=0&mid=15277&catid=6504
*[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] نویسنده و از مترجمان و شارحان نهج البلاغه در پاسخ به این شبهه که چرا همّام به چنین سرنوشتى دچار شد و برای امام که گوینده این سخنان است، چنین حادثه‌اى رخ نداد؟ می‌گوید که همام هر چند مردی عابد و زاهد و قلبش مملوّ از حکمت و روحش سرشار از زیرکى و ذکاوت بود ولى هر قدر روح او وسیع باشد در برابر روح امیرمؤمنان على(علیه السلام)که چون اقیانوس ناپیدا کرانه اى است، قابل مقایسه نیست. به همین دلیل قلب همّام تاب تحمل فشار آن همه معلومات را نداشت، زیرا اقیانوس را نمى توان در استخر کوچکى ریخت. <ref>[http://www.makarem.ir/main.aspx?reader=1&pid=61846&lid=0&mid=15277&catid=6504 پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم؛]
</ref>
</ref>