۵٬۳۴۱
ویرایش
Ali.jafari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
==اصطلاحشناسی== | ==اصطلاحشناسی== | ||
بیشتر لغت شناسان نام بُراق را ـ که هم به صورت مذکر و هم به صورت مؤنث به کار رفته است ـ از ریشه «بَرَق» دانستهاند که به لحاظ سرعتِ فزون از حد یا سفیدی و درخشش فوق العاده رنگ بر این حیوان نهاده شده است. <ref>ابن اثیر، النهایه، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۱۲۰؛ ابن منظور، ذیل «برق »؛ دمیری ، ج ۱، ص۱۶۵؛ حلبی ، ص۳۶۸.</ref> شاهدی بر کاربرد این کلمه در ادب عرب پیش از [[اسلام]] در دست نیست، و احتمالاً نخستین بار از زبان [[حضرت محمد(ص)]] شنیده شده و از آن پس در ادبیات عرب و فارسی کاربرد وسیعی یافته است. نظریه بلوشه، (به فرانسوی: Gabriel-Joseph Edgard | بیشتر لغت شناسان نام بُراق را ـ که هم به صورت مذکر و هم به صورت مؤنث به کار رفته است ـ از ریشه «بَرَق» دانستهاند که به لحاظ سرعتِ فزون از حد یا سفیدی و درخشش فوق العاده رنگ بر این حیوان نهاده شده است. <ref>ابن اثیر، النهایه، ۱۳۹۹ق، ج۱، ص۱۲۰؛ ابن منظور، ذیل «برق »؛ دمیری ، ج ۱، ص۱۶۵؛ حلبی ، ص۳۶۸.</ref> شاهدی بر کاربرد این کلمه در ادب عرب پیش از [[اسلام]] در دست نیست، و احتمالاً نخستین بار از زبان [[حضرت محمد(ص)]] شنیده شده و از آن پس در ادبیات عرب و فارسی کاربرد وسیعی یافته است. نظریه بلوشه، (به فرانسوی: Gabriel-Joseph Edgard Blochet گابریل ژوزف ادگار ۱۸۷۰ - ۱۹۳۷ م. مستشرق فرانسوی.) مبنی بر اشتقاق این کلمه از کلمه «بارَگ» (به معنای [[اسب]] در فارسی میانه) پذیرفته نشده است <ref>د.اسلام، ذیل واژه</ref> و نشانههای مُعَرَّب بودن نیز در آن وجود ندارد. <ref>سیوطی، المزهر، ج ۱، ص۲۷۰.</ref> | ||
===براق در ادبیات فارسی=== | ===براق در ادبیات فارسی=== | ||
خط ۱۲: | خط ۹: | ||
همچنین گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» ـ همچنانکه درباره [[معراج]] ـ و [[تفسیر]] آن به عنوان تمثیلی از مفاهیم غیرمادی، در نوشتههای فلسفی و عرفانی دیده میشود<ref>ابن سینا، ص۱۰۳ـ۱۰۴</ref>؛ هرچند ناقلان و شارحان احادیث (و حتی برخی از حکما) این روش را نپذیرفتهاند. | همچنین گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» ـ همچنانکه درباره [[معراج]] ـ و [[تفسیر]] آن به عنوان تمثیلی از مفاهیم غیرمادی، در نوشتههای فلسفی و عرفانی دیده میشود<ref>ابن سینا، ص۱۰۳ـ۱۰۴</ref>؛ هرچند ناقلان و شارحان احادیث (و حتی برخی از حکما) این روش را نپذیرفتهاند. | ||
{{شعر جدید | {{شعر جدید | ||
| جداکننده = \\| متن = در شب معراج همراهت نبودی [[جبرئیل|جبرییل]]\\گر براق او نبودی همت والای تو | |شاعر = [[سنائی غزنوی|سنایی]] | ||
| جداکننده = \\| متن = در شب معراج همراهت نبودی [[جبرئیل|جبرییل]]\\گر براق او نبودی همت والای تو<ref>[https://ganjoor.net/sanaee/divans/ghaside-sanaee/sh163 سنایی، قصیده ۱۶۳.]</ref> | |||
}} | |||
{{شعر جدید | {{شعر جدید | ||
|شاعر = [[مولوی]] | |||
| جداکننده = \\| متن =نگر به احمد مرسل که مکه را بگذاشت\\کشید لشکر و بر [[مکه]] گشت او والا}}<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh214 غزل شمارهٔ ۲۱۴.]</ref> | | جداکننده = \\| متن =نگر به احمد مرسل که مکه را بگذاشت\\کشید لشکر و بر [[مکه]] گشت او والا}}<ref>[https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh214 غزل شمارهٔ ۲۱۴.]</ref> | ||
چو بر براق سفر کرد در شب [[معراج]]\\بیافت مرتبه قابِ قوس اَو اَدْنی | چو بر براق سفر کرد در شب [[معراج]]\\بیافت مرتبه قابِ قوس اَو اَدْنی | ||
<ref>https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh214</ref> | <ref>https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh214</ref>}} | ||
{{شعر جدید | {{شعر جدید | ||
| جداکننده = \\ | | جداکننده = \\ | ||
| متن = بی براق عشق و سعیِ [[جبرئیل]]\\چون محمد در منازل کی رسی | | متن = بی براق عشق و سعیِ [[جبرئیل]]\\چون محمد در منازل کی رسی<ref>https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh2894</ref>}} | ||
{{شعر جدید | {{شعر جدید | ||
| شاعر = [[جامی]] | |||
| جداکننده = \\ | | جداکننده = \\ | ||
| متن = آن شب که به سیر آسمانی\\رفتی ز سرای [[امهانی دختر ابوطالب|ام هانی]] | | متن = آن شب که به سیر آسمانی\\رفتی ز سرای [[امهانی دختر ابوطالب|ام هانی]] |