کشف المحجة لثمرة المهجة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''کشفُ المَحَجّة لِثَمَرة المُهجَة''' کتابی در وصایا و موعظه‌های اخلاقی به زبان عربی، نوشته [[سید بن طاووس]](درگذشت ۶۶۴ق). این کتاب، حاوی مجموعه‌ای از وصایا و سفارش‌های رفتاری و اخلاقی ابن طاووس به فرزندانش محمد و علی است. کشف المحجه در ۱۵۹ فصل گردآوری شده است. فیض کاشانی، کتاب را تلخیص کرده و دو ترجمه فارسی نیز از آن عرضه شده است.

{{اصلی|سید بن طاووس}}

سید رضی الدین علی بن موسی بن جعفر بن طاووس مشهور به سید بن طاووس، (۵۸۹-۶۶۴ق) از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] از بزرگترین عالمان [[شیعه]] و نویسنده کتاب‌های بسیاری است. وی استاد بزرگانی همچون [[علامه حلی]] و پدر او (شیخ یوسف سدیدالدین) است. او به سبب اخلاق نیک و خصلت‌های اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و [[مراقبه]] فراوان، حالات [[عرفان|عرفانی]] و [[کرامت|کراماتش]] به '''جمال العارفین'''معروف و مشهور است.{{یاد| لقب جمال العارفین به دیگر افراد نیز داده شده مانند: محی الدین، شیخ عبدالرزاق کاشی،  ابن فارض مصری. شیخ بهایی، کشکول،ج۱، ص۴۷،۳۲۷، ج۳، ص۲۴۵ .}}<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۳.</ref>{{یاد| للسيّد النقيب الثقة الزّاهد جمال العارفين}}

مؤلف در فصل ۱۳ می‌گوید که نام کتاب را «''کشف المحجة لثمرة المهجة''» نام‌گذاری کردم. وی همچنین دو نام دیگر «''إسعاد ثمرة الفؤاد علی سعادة الدنیا و المعاد''» و «''کشف المحجة بأکف الحجة''» را برای این کتاب ذکر می‌کند.<ref>ابن طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۴۷.</ref>

[[سید بن طاووس]] در این کتاب که نگارش آن را در سال ۶۵۰ هجری آغاز کرده،<ref>کیخا، مباحث سیاسی در کشف المحجه سید بن طاووس، ۱۳۸۳ش.</ref> ابواب را در ۱۵۹ فصل تنظیم نموده که هر بخش شامل شرح و توصیه‌هایی با مضامین تربیتی و [[اخلاق|اخلاقی]] است. سید ابن طاووس با استفاده از آراء تربیتی‌اش که برگرفته از [[قرآن]]، [[نهج‌البلاغه]] و اسلاف صالحه‌اش است [[اصول عقاید]] و [[فروع دین]] را به فرزندان خود می‌آموزد.<ref>ابن طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۹ - ۱۱.</ref>

مؤلف در فصل اول به بیان شرف نسب خویش پرداخته و در فصول بعدی به بیان سال ولادت، تولد دو فرزندش محمد و علی و نیز سال تألیف این کتاب و نیز علت اختصاص این کتاب به فرزندش محمد و غیره مبادرت ورزیده است.<ref>ابن طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۴۱.</ref>{{سخ}}

از بخش ۱۴۳ تا ۱۵۰ را به فواید علم [[فقه]] و معرفی کتب بزرگان و خودش در ابواب مختلفی پرداخته و در مورد عبادات پنجگانه [[نماز]]، [[زکات]]، [[روزه]]، [[حج]] و [[جهاد]]، مطالب مفید و عمیقی بیان می‌کند.<ref>ابن طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۱۸۴ – ۲۱۲.</ref>

[[فیض کاشانی]] این کتاب را خلاصه نموده و بر بعضی از فقرات آن تعلیقاتی نگاشته است و این خلاصه را «''تسهیل السبیل بالحجة فی انتخاب کشف المحجة لثمرة المهجة''» نام نهاده است.<ref>ابن طاووس، کشف المحجة، ۱۴۱۲ق، ص۱۳.</ref>{{سخ}}

ترجمه فارسی این کتاب نیز از سوی چند تن از مترجمین از جمله اسدالله مبشری با عنوان «''کشف المحجة یا فانوس''» به چاپ رسیده است. ترجمه دیگر از محمدباقر شهیدی گلپایگانی با نام «''برنامه سعادت''» است. <ref>تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴ش.

</ref>

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

{{کتاب های اخلاقی شیعه}}