پرش به محتوا

شیطان: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح نویسه‌های عربی
(اصلاح نویسه‌های عربی)
 
خط ۵: خط ۵:
واژه شیطان و شیاطین ۸۸ باردر [[قرآن]] به کار رفته که در بسیاری از موارد، مراد از آن ابلیس است. طبق آیات، شیطان از انجام فرمان الهی درباره [[سجده بر آدم]] سرباز زد و از جایگاهی که در آن قرار داشت رانده شد؛ پس از آن، از خداوند خواست که او را تا روز [[قیامت]] مهلت دهد و خداوند نیز تا روزی معین به او مهلت داد. خداوند در آیات متعددی انسان را متوجه خطر بزرگ شیطان کرده و از او می‌خواهد تا وسوسه‌های شیطان، او را از راه بندگی و [[عبادت|عبودیت]] بیرون نبرد.
واژه شیطان و شیاطین ۸۸ باردر [[قرآن]] به کار رفته که در بسیاری از موارد، مراد از آن ابلیس است. طبق آیات، شیطان از انجام فرمان الهی درباره [[سجده بر آدم]] سرباز زد و از جایگاهی که در آن قرار داشت رانده شد؛ پس از آن، از خداوند خواست که او را تا روز [[قیامت]] مهلت دهد و خداوند نیز تا روزی معین به او مهلت داد. خداوند در آیات متعددی انسان را متوجه خطر بزرگ شیطان کرده و از او می‌خواهد تا وسوسه‌های شیطان، او را از راه بندگی و [[عبادت|عبودیت]] بیرون نبرد.


در [[روایات]] به موضوعات مختلفی از جمله ماجرای شیطان با برخی [[انبیا]] و [[ائمه]]، راه‌های دوری از شیطان و اوصاف و ویژگی‎‌های شیطان پرداخته شده است. بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان فقط می‌تواند انسان را [[وسوسه]] کرده و به [[گناه]] تشویق کند و بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد و نمی‌تواند انسان را وادار به [[گناه]] کند. سرانجام شیطان و پیروانش [[جهنم|دوزخ]] خواهد بود.
در [[روایات]] به موضوعات مختلفی از جمله ماجرای شیطان با برخی [[انبیا]] و [[ائمه]]، راه‌های دوری از شیطان و اوصاف و ویژگی‌های شیطان پرداخته شده است. بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان فقط می‌تواند انسان را [[وسوسه]] کرده و به [[گناه]] تشویق کند و بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد و نمی‌تواند انسان را وادار به [[گناه]] کند. سرانجام شیطان و پیروانش [[جهنم|دوزخ]] خواهد بود.


==جایگاه و اهمیت==
==جایگاه و اهمیت==
خط ۱۱: خط ۱۱:


{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[عبدالله جوادی آملی| حضرت آیت الله جوادی آملی]] حکیم الاهی‌دان:{{سخ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[عبدالله جوادی آملی| حضرت آیت الله جوادی آملی]] حکیم الاهی‌دان:{{سخ}}
ما یک دشمنی  به نام شیطان داریم كه صلح‌پذیر نیست و تا ما را برده خود نكند رها نمی‌كند، در جنگ، گاهی انسان پیروز می‌شود، گاهی شكست می‌خورد، گاهی اسیر می‌شود، بزرگان [[اخلاق]] گفته‌اند در جنگ درون هم همین‌طور است؛ گاهی انسان در مجاهدت نفس [[شهید]] می‌شود یعنی این شخص تا آخرین لحظه عمر ارادتش را نسبت به [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] علیهم‌السلام كم نمی‌کند برای همین براساس [[حدیث|روایات]] اگر كسی در رختخواب خود با محبت اهل بیت بمیرد  شهید از دنیا رفته است زیرا در میدان [[جهاد نفس| جهاد اکبر]] مُرد و تسلیم نشد. گاهی انسان در میدانِ جهاد اکبر اسیر می‌گیرد و شیطان را به بند می‌کشد، گاهی نیز خدای ناكرده اسیر می‌شود.| منبع = *'''منبع''': https://javadi.esra.ir/fa/w/دعای-آیت-الله-العظمی-جوادی-آملی-برای-زائرین-اربعی| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
ما یک دشمنی  به نام شیطان داریم که صلح‌پذیر نیست و تا ما را برده خود نکند رها نمی‌کند، در جنگ، گاهی انسان پیروز می‌شود، گاهی شکست می‌خورد، گاهی اسیر می‌شود، بزرگان [[اخلاق]] گفته‌اند در جنگ درون هم همین‌طور است؛ گاهی انسان در مجاهدت نفس [[شهید]] می‌شود یعنی این شخص تا آخرین لحظه عمر ارادتش را نسبت به [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت]] علیهم‌السلام کم نمی‌کند برای همین براساس [[حدیث|روایات]] اگر کسی در رختخواب خود با محبت اهل بیت بمیرد  شهید از دنیا رفته است زیرا در میدان [[جهاد نفس| جهاد اکبر]] مُرد و تسلیم نشد. گاهی انسان در میدانِ جهاد اکبر اسیر می‌گیرد و شیطان را به بند می‌کشد، گاهی نیز خدای ناکرده اسیر می‌شود.| منبع = *'''منبع''': https://javadi.esra.ir/fa/w/دعای-آیت-الله-العظمی-جوادی-آملی-برای-زائرین-اربعی| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref>
خط ۱۸: خط ۱۸:
کلمه شیطان برای [[ابلیس]] نیز به‌کار رفته است که در ماجرای خلقت آدم بر او [[سجده بر آدم|سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> واژه  شیطان در مواردی از جمله در آیه ۳۶ سوره بقره، مشخصا برای ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در آیه ۱۲۱ سوره انعام، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0">عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> به گفته طباطبائی از بررسی موارد کاربرد واژه شیطان در قرآن و گفته [[مفسر|مفسّران]] برمی‌آید که در اغلب موارد، مقصود از شیطان یا دست‌کم، مصداق بارز آن، همان ابلیس است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۷، ص۳۲۱.</ref> برخی تصریح کرده‌اند که شیطان اغلب به معنای ابلیس به‌کار<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۰۲.</ref> رفته و به علت استعمال فراوان به عنوان اسم عَلَم برای ابلیس شناخته شده است.<ref>شبستری، اعلام القرآن، ۱۳۷۹ش، ص۸۳.</ref>
کلمه شیطان برای [[ابلیس]] نیز به‌کار رفته است که در ماجرای خلقت آدم بر او [[سجده بر آدم|سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> واژه  شیطان در مواردی از جمله در آیه ۳۶ سوره بقره، مشخصا برای ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در آیه ۱۲۱ سوره انعام، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0">عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> به گفته طباطبائی از بررسی موارد کاربرد واژه شیطان در قرآن و گفته [[مفسر|مفسّران]] برمی‌آید که در اغلب موارد، مقصود از شیطان یا دست‌کم، مصداق بارز آن، همان ابلیس است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۷، ص۳۲۱.</ref> برخی تصریح کرده‌اند که شیطان اغلب به معنای ابلیس به‌کار<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۰۲.</ref> رفته و به علت استعمال فراوان به عنوان اسم عَلَم برای ابلیس شناخته شده است.<ref>شبستری، اعلام القرآن، ۱۳۷۹ش، ص۸۳.</ref>
===شیاطین جنی و انسانی===
===شیاطین جنی و انسانی===
در متون اسلامی اعم از قرآن و حدیث شیطان ماهیت خاصی ندارد. شیطان یه معنای موجود گمراه‌کننده هم از جنس جن می‌تواند باشد چنان که ابلیس و ذریه او چنین هستند هم انسان‌ها می‌توانند چنین ویژگی‌ای داشته باشند.  [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در تفسیر« مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ» می‌گوید: این جمله  برای تبیین «خناس» است و اشاره به این دارد که برخی از مردمان (انسان‌ها) ملحق به شیاطین هستند و در زمره آنان‌اند. (و فيه إشارة إلى أن من الناس من هو ملحق بالشياطين وفي زمرتهم) چنان‌چه در آیه ۱۲ سوره انعام  فرمود« شَياطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ ». <ref>طباطبایی، المیزان،الناشر
در متون اسلامی اعم از قرآن و حدیث شیطان ماهیت خاصی ندارد. شیطان یه معنای موجود گمراه‌کننده هم از جنس جن می‌تواند باشد چنان که ابلیس و ذریه او چنین هستند هم انسان‌ها می‌توانند چنین ویژگی‌ای داشته باشند.  [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در تفسیر« مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ» می‌گوید: این جمله  برای تبیین «خناس» است و اشاره به این دارد که برخی از مردمان (انسان‌ها) ملحق به شیاطین هستند و در زمره آنان‌اند. (و فیه إشارة إلی أن من الناس من هو ملحق بالشیاطین وفی زمرتهم) چنان‌چه در آیه ۱۲ سوره انعام  فرمود« شَیاطِینَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ ». <ref>طباطبایی، المیزان،الناشر
منشورات اسماعيليان، ج۲۰، ص۳۹۷.</ref>
منشورات اسماعیلیان، ج۲۰، ص۳۹۷.</ref>


== ویژگی‌ها ==
== ویژگی‌ها ==
در آیات متعددی از [[قرآن]] شیطان دشمن و دشمن آشکار انسان توصیف شده است<ref>سوره یس، آیه ۶۰؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره فاطر، آیه ۶؛ سوره بقره، آیه ۲۰۸ و ۱۶۸؛ سوره انعام، آیه ۱۴۲؛ سوره یوسف، آیه ۵.</ref> به روشنی انسان را گمراه می‌کند (مُضِلٌ مُبین)<ref>سوره قصص، آیه ۱۵؛ سوره ص، آیه ۸۲.</ref> و او را در هنگام نیاز رها می‌کند (خَذول)<ref>سوره فرقان، آیه ۲۹.</ref> به انسان‌ها وعده‌های دروغ می‌دهد و آرزوهای آن‌ها را برمی‌انگیزد،<ref>سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref> و آن‌ها را به [[جهنم]] دعوت می‌کند.<ref>سوره لقمان، آیه ۲۱.</ref> هم‌چنین در قرآن شیطان و شیاطین  کفور(ناسپاس)،<ref>[[سوره اسراء]]، آیه ۲۷.</ref> عَصیّ(عصیان‌گر)،<ref>سوره مریم، آیه ۴۴.</ref> مارد و مَرید(سرکش)،<ref>سوره صافات، آیه ۷؛ سوره نساء، آیه ۱۱۷.</ref> رجیم(رانده‌شده)<ref>سوره تکویر، آیه ۲۵؛ سوره نحل، آیه ۹۸.</ref> همدمی بد<ref>سوره نساء، آیه ۳۸.</ref> و فتنه‌گر و فریب‌کار<ref>سوره اعراف، آیه ۷ و ۲۲ و ۲۷؛ سوره طه، آیه ۲۰ و ۱۲۰.</ref> هستند و جایگاه نهایی ابلیس و پیروان او، یعنی همه شیاطین، [[جهنم|دوزخ]] و گرفتار شدن در خشم الهی خواهد بود.<ref>سوره ص، آیه ۸۴ و ۸۵؛ سوره اسراء، آیه ۶۳.</ref>
در آیات متعددی از [[قرآن]] شیطان دشمن و دشمن آشکار انسان توصیف شده است<ref>سوره یس، آیه ۶۰؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره فاطر، آیه ۶؛ سوره بقره، آیه ۲۰۸ و ۱۶۸؛ سوره انعام، آیه ۱۴۲؛ سوره یوسف، آیه ۵.</ref> به روشنی انسان را گمراه می‌کند (مُضِلٌ مُبین)<ref>سوره قصص، آیه ۱۵؛ سوره ص، آیه ۸۲.</ref> و او را در هنگام نیاز رها می‌کند (خَذول)<ref>سوره فرقان، آیه ۲۹.</ref> به انسان‌ها وعده‌های دروغ می‌دهد و آرزوهای آن‌ها را برمی‌انگیزد،<ref>سوره نساء، آیه ۱۲۰.</ref> و آن‌ها را به [[جهنم]] دعوت می‌کند.<ref>سوره لقمان، آیه ۲۱.</ref> هم‌چنین در قرآن شیطان و شیاطین  کفور(ناسپاس)،<ref>[[سوره اسراء]]، آیه ۲۷.</ref> عَصیّ(عصیان‌گر)،<ref>سوره مریم، آیه ۴۴.</ref> مارد و مَرید(سرکش)،<ref>سوره صافات، آیه ۷؛ سوره نساء، آیه ۱۱۷.</ref> رجیم(رانده‌شده)<ref>سوره تکویر، آیه ۲۵؛ سوره نحل، آیه ۹۸.</ref> همدمی بد<ref>سوره نساء، آیه ۳۸.</ref> و فتنه‌گر و فریب‌کار<ref>سوره اعراف، آیه ۷ و ۲۲ و ۲۷؛ سوره طه، آیه ۲۰ و ۱۲۰.</ref> هستند و جایگاه نهایی ابلیس و پیروان او، یعنی همه شیاطین، [[جهنم|دوزخ]] و گرفتار شدن در خشم الهی خواهد بود.<ref>سوره ص، آیه ۸۴ و ۸۵؛ سوره اسراء، آیه ۶۳.</ref>
===روش‌های فریب و نفوذ شیطان===
===روش‌های فریب و نفوذ شیطان===
در قرآن کریم، شیوه‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌ها بیان شده است؛ از جمله: ایجاد دشمنی،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن یوقِعَ بَینَکم العَدَ وةَ والبَغضَاءَ فِی الخَمرِ والمَیسرِ و یصدَّکُم عَن ذکرِاللهِ و عَن الصَّلوَةِ فَهل أَنتم مُنتهونَ (سوره مائده، آیه ۹۱).</ref> بازداشتن از یاد خدا به‌ویژه [[نماز]]،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن... یصدَّکُم عَن ذکرِ اللهِ و عَن الصَّلَوةِ (سوره مائده، آیه ۹۱)؛ استَحوذَ عَلیهِمُ الشَّیطَانُ فأَنسَهُم ذِکرَاللهِ أُولَلِکَ حِزبُ الشَّیطَانِ أَلا إِنَّ حِزبَ الشَّیطَانِ همُ الخَسِرونَ (سوره مجادله، آیه ۱۹)؛ مَا أَنسَنِیهُ إلاَّ الشَّیطَانُ (سوره کهف، آیه ۶۳)؛ سوره یوسف، آیه ۴۲.</ref> و ترساندن از فقر و سایر ناملایمات دنیوی.<ref>الشَّیطَنُ یعدِکُم الفَقَر (سوره بقره، آیه ۲۶۸).</ref> آراستن [[گناه]] و زیبانمایی افکار و اعمال باطل،<ref>قَالَ ربِّ بِما أَغویتَنِی لاَُزَیننَّ لَهم فِی الأَرضِ (سوره حجر، آیه ۳۹).</ref> آراستن نعمت‌های دنیایی و محبوب نمایاندنِ زنان، فرزندان و اموال،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۴. </ref> برانگیختن آرزوهای دور و دراز،<ref>ولاَُضِلَّنَّهم ولاَُمنِّینَّهم (سوره نساء، آیه ۱۱۹)؛ فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۱ق، ج۱۱، ص۳۸-۳۹؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۸۱.</ref> گسترش فساد و [[اشاعه فحشاء|ترویج فحشا]] و منکر،<ref>و مَن یتَّبِع خُطُوتِ الشَّیطَانِ فإِنّهُ یأمرُ بِالفَحشاءِ والمُنکَرِ (سوره نور، آیه ۲۱).</ref> از دیگر روش‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌هاست که در قرآن کریم آمده است.
در قرآن کریم، شیوه‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌ها بیان شده است؛ از جمله: ایجاد دشمنی،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن یوقِعَ بَینَکم العَدَ وةَ والبَغضَاءَ فِی الخَمرِ والمَیسرِ و یصدَّکُم عَن ذکرِاللهِ و عَن الصَّلوَةِ فَهل أَنتم مُنتهونَ ([[آیه ۹۱ سوره مائده]]).</ref> بازداشتن از یاد خدا به‌ویژه [[نماز]]،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن... یصدَّکُم عَن ذکرِ اللهِ و عَن الصَّلَوةِ (آیه ۹۱ سوره مائده)؛ استَحوذَ عَلیهِمُ الشَّیطَانُ فأَنسَهُم ذِکرَاللهِ أُولَلِکَ حِزبُ الشَّیطَانِ أَلا إِنَّ حِزبَ الشَّیطَانِ همُ الخَسِرونَ (سوره مجادله، آیه ۱۹)؛ مَا أَنسَنِیهُ إلاَّ الشَّیطَانُ (سوره کهف، آیه ۶۳)؛ سوره یوسف، آیه ۴۲.</ref> و ترساندن از فقر و سایر ناملایمات دنیوی.<ref>الشَّیطَنُ یعدِکُم الفَقَر (سوره بقره، آیه ۲۶۸).</ref> آراستن [[گناه]] و زیبانمایی افکار و اعمال باطل،<ref>قَالَ ربِّ بِما أَغویتَنِی لاَُزَیننَّ لَهم فِی الأَرضِ (سوره حجر، آیه ۳۹).</ref> آراستن نعمت‌های دنیایی و محبوب نمایاندنِ زنان، فرزندان و اموال،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۴. </ref> برانگیختن آرزوهای دور و دراز،<ref>ولاَُضِلَّنَّهم ولاَُمنِّینَّهم (سوره نساء، آیه ۱۱۹)؛ فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۱ق، ج۱۱، ص۳۸-۳۹؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۸۱.</ref> گسترش فساد و [[اشاعه فحشاء|ترویج فحشا]] و منکر،<ref>و مَن یتَّبِع خُطُوتِ الشَّیطَانِ فإِنّهُ یأمرُ بِالفَحشاءِ والمُنکَرِ (سوره نور، آیه ۲۱).</ref> از دیگر روش‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌هاست که در قرآن کریم آمده است.


در [[آیه|آیاتی]] از قرآن کریم، تأثیر شیطان، محدود و ضعیف توصیف شده است؛<ref>إِنَّ کَیدَ الشَّیطَنِ کانَ ضَعیفاً (سوره نساء، آیه ۷۶).</ref> آن‌ها نمی‌توانند بر [[عالم غیب|عوالم غیب]] و امور پنهانی آگاهی یابند و در کسب اخبار آسمانی ناتوانند.<ref>و حَفظنها مِن کلِّ شیطن رجیم إِلاَّ مَنِ استَرقَ السَّمعَ فَأَتبَعَهُ شِهابٌ مُبِینٌ (سوره حجر، آیه ۱۷ و ۱۸)؛ سوره صافات، آیه ۶-۱۰؛ سوره ملک، آیه ۵.</ref> اگر کسی در مسیر بندگی خدا باشد شیاطین هیچ سلطه‌ای بر او ندارند؛ و تنها تسلط آن‌ها بر کسانی است که از شیاطین پیروی کنند.<ref>إِنَّ عِبادِی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعکَ مِن الغَاوینَ (سوره حجر، آیه ۴۲)؛‌إِنَّ عِبادی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ و کَفَی بِربِّکَ وَکِیلا (سوره اسراء، آیه ۶۵)؛ سوره نحل، آیه ۹۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، بر این باورند که شیطان می‌تواند به هر شکل و صورتی جز صورت [[پیامبران|انبیا]] و [[وصی|اوصیا]] درآید.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۶۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۲۰۲.</ref>
در [[آیه|آیاتی]] از قرآن کریم، تأثیر شیطان، محدود و ضعیف توصیف شده است؛<ref>إِنَّ کَیدَ الشَّیطَنِ کانَ ضَعیفاً (سوره نساء، آیه ۷۶).</ref> آن‌ها نمی‌توانند بر [[عالم غیب|عوالم غیب]] و امور پنهانی آگاهی یابند و در کسب اخبار آسمانی ناتوانند.<ref>و حَفظنها مِن کلِّ شیطن رجیم إِلاَّ مَنِ استَرقَ السَّمعَ فَأَتبَعَهُ شِهابٌ مُبِینٌ (سوره حجر، آیه ۱۷ و ۱۸)؛ سوره صافات، آیه ۶-۱۰؛ سوره ملک، آیه ۵.</ref> اگر کسی در مسیر بندگی خدا باشد شیاطین هیچ سلطه‌ای بر او ندارند؛ و تنها تسلط آن‌ها بر کسانی است که از شیاطین پیروی کنند.<ref>إِنَّ عِبادِی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعکَ مِن الغَاوینَ (سوره حجر، آیه ۴۲)؛إِنَّ عِبادی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ و کَفَی بِربِّکَ وَکِیلا (سوره اسراء، آیه ۶۵)؛ سوره نحل، آیه ۹۹.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] و [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، بر این باورند که شیطان می‌تواند به هر شکل و صورتی جز صورت [[پیامبران|انبیا]] و [[وصی|اوصیا]] درآید.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۶۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۷، ص۲۰۲.</ref>
===روش‌های مقابله با شیطان===
===روش‌های مقابله با شیطان===
بر اساس احادیثی که [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الاَنوار]]، از [[چهارده معصوم|معصومان]] نقل کرده است، ذکر [[خدا]] و گفتن [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسم الله]] در ابتدای کارهایی مثل غذاخوردن،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۵ و۲۶.</ref> سفر و خروج از خانه،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱-۲۰۲، ح۲۱.</ref> [[وضو]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۷.</ref> [[نماز]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۲، ح۲۴.</ref> و [[آمیزش|نزدیکی با همسر]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱، ح۱۹؛ ص۲۰۲، ح۲۳؛ ص۲۰۷، ح۴۲.</ref> مایه دوری شیطان است.
بر اساس احادیثی که [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الاَنوار]]، از [[چهارده معصوم|معصومان]] نقل کرده است، ذکر [[خدا]] و گفتن [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسم الله]] در ابتدای کارهایی مثل غذاخوردن،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۵ و۲۶.</ref> سفر و خروج از خانه،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱-۲۰۲، ح۲۱.</ref> [[وضو]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۷.</ref> [[نماز]]،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۲، ح۲۴.</ref> و [[آمیزش|نزدیکی با همسر]]<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱، ح۱۹؛ ص۲۰۲، ح۲۳؛ ص۲۰۷، ح۴۲.</ref> مایه دوری شیطان است.
خط ۳۶: خط ۳۶:


===وسیله امتحان انسان===
===وسیله امتحان انسان===
بر اساس [[قرآن]]، آفرینش ابلیس ‌برای امتحان بندگان است.<ref>و مَا کَانَ لهُ عَلیهم مِن سُلطَن إِلاَّ لِنعلمَ مَن یؤمنُ بِالأَخرةِ مِمّن هُوَ مِنها فِی شَکّ (سوره سبأ، آیه ۲۱).</ref> خداوند همچنین القائات شیطان را برای بیماردلان و سنگ‌دلان، مایه آزمایش قرار داده است.<ref>لِیجعَلَ مَا یلقِی الشَّیطَنُ فِتنةً لِلَّذینَ فِی قلوبِهم مَرضٌ والقَاسِیةِ قُلوبُهم (سوره حج، آیه ۵۳).</ref>
بر اساس [[قرآن]]، آفرینش ابلیس برای امتحان بندگان است.<ref>و مَا کَانَ لهُ عَلیهم مِن سُلطَن إِلاَّ لِنعلمَ مَن یؤمنُ بِالأَخرةِ مِمّن هُوَ مِنها فِی شَکّ (سوره سبأ، آیه ۲۱).</ref> خداوند همچنین القائات شیطان را برای بیماردلان و سنگ‌دلان، مایه آزمایش قرار داده است.<ref>لِیجعَلَ مَا یلقِی الشَّیطَنُ فِتنةً لِلَّذینَ فِی قلوبِهم مَرضٌ والقَاسِیةِ قُلوبُهم (سوره حج، آیه ۵۳).</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
خط ۵۸: خط ۵۸:
* حلاج حسین بن منصور، طواسین، بکوشش محمود بهفروزی، چاپ اول، انتشارات علم، ۱۳۸۴ش.
* حلاج حسین بن منصور، طواسین، بکوشش محمود بهفروزی، چاپ اول، انتشارات علم، ۱۳۸۴ش.
* [[شیخ طوسی]]، محمد بن حسن، [[التبیان فی تفسیر القرآن]]، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا.
* [[شیخ طوسی]]، محمد بن حسن، [[التبیان فی تفسیر القرآن]]، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا.
* طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آي القرآن، به کوشش جمیل العطار صدقی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
* طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، به کوشش جمیل العطار صدقی، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
* عسگری، انسیه، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، در مجله قبسات، ش۶۴، زمستان ۱۳۸۹ش.
* عسگری، انسیه، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، در مجله قبسات، ش۶۴، زمستان ۱۳۸۹ش.
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش.
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۴ش.
confirmed، protected، templateeditor
۳٬۸۸۲

ویرایش