|
|
خط ۵۰: |
خط ۵۰: |
| بلخ از ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسکونی بوده است. اسکندر این شهر را در ۳۰۰ پیش از میلاد فتح کرد. بلخ پس از آن مرکز ساتراپی (حکومت) باکتریان یونانی شد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Balkh دانشنامه بریتانیکا، «Balkh AFGHANISTAN»]</ref> این شهر، دستکم از زمان اسکندر، با بارویی عظیم حراست میشد.<ref>[http://database-aryana-encyclopaedia.blogspot.com/2009/09/blog-post_4394.html دانشنامه آریانا]</ref> بلخ سپس مرکز حکومت کوشانی و هفتالی (هپتالی) شد. این شهر قبل از اسلام یکی از مراکز بوداییان بود و معبد مشهور نویهار یا نوبهار در آن قرار داشت.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> [[برمکیان]] از مشهورترین خاندان بلخ بود.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> بلخ در آیین [[زرتشت|زرتشتی]] هم دارای اهمیت بود و تا قبل از ظهور اسلام پنج آتشکده داشت. برخی مستشرقان مانند انکتیل دوپرون ( Anquetil-Duperron زادهٔ ۷ دسامبر۱۷۳۱ - درگذشتهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۱۸۰۵م. خاورشناس فرانسوی)، عقیده دارند که بلخ زادگاه زردتشت بوده است.<ref>معین، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، ۱۳۲۶ش، ص۶۴.</ref> در کتاب حدودالعالم، بلخ به عنوان مرکز تجارت [[هند |هندوستان]] توصیف شده است.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> | | بلخ از ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسکونی بوده است. اسکندر این شهر را در ۳۰۰ پیش از میلاد فتح کرد. بلخ پس از آن مرکز ساتراپی (حکومت) باکتریان یونانی شد.<ref>[https://www.britannica.com/place/Balkh دانشنامه بریتانیکا، «Balkh AFGHANISTAN»]</ref> این شهر، دستکم از زمان اسکندر، با بارویی عظیم حراست میشد.<ref>[http://database-aryana-encyclopaedia.blogspot.com/2009/09/blog-post_4394.html دانشنامه آریانا]</ref> بلخ سپس مرکز حکومت کوشانی و هفتالی (هپتالی) شد. این شهر قبل از اسلام یکی از مراکز بوداییان بود و معبد مشهور نویهار یا نوبهار در آن قرار داشت.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> [[برمکیان]] از مشهورترین خاندان بلخ بود.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> بلخ در آیین [[زرتشت|زرتشتی]] هم دارای اهمیت بود و تا قبل از ظهور اسلام پنج آتشکده داشت. برخی مستشرقان مانند انکتیل دوپرون ( Anquetil-Duperron زادهٔ ۷ دسامبر۱۷۳۱ - درگذشتهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۱۸۰۵م. خاورشناس فرانسوی)، عقیده دارند که بلخ زادگاه زردتشت بوده است.<ref>معین، مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی، ۱۳۲۶ش، ص۶۴.</ref> در کتاب حدودالعالم، بلخ به عنوان مرکز تجارت [[هند |هندوستان]] توصیف شده است.<ref>مدخل «بلخ» در دانشنامه جهان اسلام، ج۴، ص۱۱-۳.</ref> |
|
| |
|
| حدود و قلمرو تاریخی بلخ در طول زمان بزرگتر از اندازه فعلی آن بوده است. بلخ یکی از مراکز اصلی فرهنگ و تمدن فارسی بوده است. موقعیت جغرافیایی بلخ به این اهمیت افزوده است.<ref>عنایتالله، «مدخل بلخ»، ص۴۵۷.</ref> راههای بازرگانی مانند جاده ابریشم و جاده تجاری هند در بلخ بهم میرسیدند.<ref>عنایتالله، «مدخل بلخ»، ص۴۵۷.</ref> بخشی از شاهنامه [[فردوسی]]، مربوط به بلخ است: | | حدود و قلمرو تاریخی بلخ در طول زمان بزرگتر از اندازه فعلی آن بوده است. بلخ یکی از مراکز اصلی فرهنگ و تمدن فارسی بوده است. موقعیت جغرافیایی بلخ به این اهمیت افزوده است.<ref>عنایتالله، «مدخل بلخ»، ص۴۵۷.</ref> راههای بازرگانی مانند جاده ابریشم و جاده تجاری هند در بلخ بهم میرسیدند.<ref>عنایتالله، «مدخل بلخ»، ص۴۵۷.</ref> بخشی از شاهنامه [[فردوسی]]، مربوط به بلخ است:{{شعر جدید |
| {{شعر}} | | | جداکننده = \\ |
| {{ب|چو گَشتاسپ را داد لُهراسپ تخت|فرود آمد از تخت و بربست رخت}}
| | | متن = چو گَشتاسپ را داد لُهراسپ تخت\\فرود آمد از تخت و بربست رخت |
| {{ب|به بلخ گزین شد بر آن نوبهار|که یزدان پرستان بدان روزگار}}
| | به بلخ گزین شد بر آن نوبهار\\که یزدان پرستان بدان روزگار |
| {{ب|مر آن جای را داشتندی چنان|که مر مکه را تازیان این زمان}}
| | مر آن جای را داشتندی چنان\\که مر مکه را تازیان این زمان}} |
| {{پایان شعر}}
| |
|
| |
|
| ==پس از ورود اسلام== | | ==پس از ورود اسلام== |