|
|
خط ۶۳: |
خط ۶۳: |
| ===مولوی و تشکیک در عزاداری بر امام حسین(ع)=== | | ===مولوی و تشکیک در عزاداری بر امام حسین(ع)=== |
| مولوی شعری در مورد عزاداری [[شیعه|شیعیان]] شهر [[حلب|حَلَب]] در [[روز عاشورا]] سروده است. در این شعر، شاعری، عزاداریِ [[سوگواری محرم|عزاداران بر امام حسین(ع)]] را دیده و از علت میپرسد. شاعر پس از اطلاع و مذمت عزاداران، پیشنهاد میدهد که باید بر خود عزاداری کنند. خسرو دین ([[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]) به وصال الهی رسید و به همین جهت باید در این روز شادی کرد. | | مولوی شعری در مورد عزاداری [[شیعه|شیعیان]] شهر [[حلب|حَلَب]] در [[روز عاشورا]] سروده است. در این شعر، شاعری، عزاداریِ [[سوگواری محرم|عزاداران بر امام حسین(ع)]] را دیده و از علت میپرسد. شاعر پس از اطلاع و مذمت عزاداران، پیشنهاد میدهد که باید بر خود عزاداری کنند. خسرو دین ([[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]) به وصال الهی رسید و به همین جهت باید در این روز شادی کرد. |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |گفت آری لیک کو دور یزید | | | جداکننده = \\ |
| |کی بدست این غم چه دیر اینجا رسید
| | | متن = گفت آری لیک کو دور یزید\\کی بدست این غم چه دیر اینجا رسید |
| |خفته بودستید تا اکنون شما
| | خفته بودستید تا اکنون شما\\که کنون جامه دریدیت از عزا |
| |که کنون جامه دریدیت از عزا
| | پس عزا بر خود کنید ای خفتگان\\زانک بد مرگیست این خواب گران |
| |پس عزا بر خود کنید ای خفتگان
| | روح سلطانی ز زندانی بجست\\جامه چون دریم ، چون خاییم دست |
| |زانک بد مرگیست این خواب گران
| | چونک ایشان خسرو دین بودهاند\\وقت شادی شد چو بشکستند بند |
| |روح سلطانی ز زندانی بجست
| | بر دل و دین خرابت نوحه کن\\که نمیبیند جز این خاک کهن<ref>مولانا، مثنوی معنوی، دفتر ششم، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar6/sh24 بخش ۲۴: «نکته گفتن آن شاعر جهت طعن شیعه حلب»]، سایت گنجور.</ref>}} |
| |جامه چون دریم ، چون خاییم دست
| |
| |چونک ایشان خسرو دین بودهاند
| |
| |وقت شادی شد چو بشکستند بند
| |
| |بر دل و دین خرابت نوحه کن
| |
| |که نمیبیند جز این خاک کهن<ref>مولانا، مثنوی معنوی، دفتر ششم، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar6/sh24 بخش ۲۴: «نکته گفتن آن شاعر جهت طعن شیعه حلب»]، سایت گنجور.</ref>}}
| |
| [[سید هاشم حداد]] از عارفان [[شیعه]] در قرن چهارده قمری نیز بر همین مسلک بوده است. این رویکرد مورد انتقاد بسیار قرار گرفته است<ref>«[https://ebnearabi.com/742/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D9%85%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%B9-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.html نگاه عجیب مولوی و شمس به عزاداری امام حسین و واقعه کربلا]»، پژوهشی درباره ابنعربی.</ref> و آنرا در مقابل روایات مختلف و سیره اهلبیت(ع) دانستهاند که در [[روز عاشورا]] عزاداری کرده و بر این امر سفارش میکردند.<ref>«[https://ebnearabi.com/3072/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%AD%D8%B2%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88.html شادی و مسرت و عدم حزن سید هاشم حداد در روز عاشورا]»، سایت پژوهشی درباره ابنعربی.</ref> البته برخی محققان در پی توجیه این ابیات برآمده و معتقدند مقصود مولوی، رد کلی [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین(ع) نبوده است.<ref> «[http://erfanvahekmat.com/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7 کربلا و عزاداری امام حسین علیهالسلام از نگاه مولانا]»، سایت عرفان و حکمت.</ref> | | [[سید هاشم حداد]] از عارفان [[شیعه]] در قرن چهارده قمری نیز بر همین مسلک بوده است. این رویکرد مورد انتقاد بسیار قرار گرفته است<ref>«[https://ebnearabi.com/742/%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D9%85%D9%88%D9%84%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%B9-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.html نگاه عجیب مولوی و شمس به عزاداری امام حسین و واقعه کربلا]»، پژوهشی درباره ابنعربی.</ref> و آنرا در مقابل روایات مختلف و سیره اهلبیت(ع) دانستهاند که در [[روز عاشورا]] عزاداری کرده و بر این امر سفارش میکردند.<ref>«[https://ebnearabi.com/3072/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B3%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%B9%D8%AF%D9%85-%D8%AD%D8%B2%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88.html شادی و مسرت و عدم حزن سید هاشم حداد در روز عاشورا]»، سایت پژوهشی درباره ابنعربی.</ref> البته برخی محققان در پی توجیه این ابیات برآمده و معتقدند مقصود مولوی، رد کلی [[سوگواری|عزاداری]] بر امام حسین(ع) نبوده است.<ref> «[http://erfanvahekmat.com/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7_%D9%88_%D8%B9%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7 کربلا و عزاداری امام حسین علیهالسلام از نگاه مولانا]»، سایت عرفان و حکمت.</ref> |
|
| |
|
خط ۸۳: |
خط ۷۸: |
| ===در مثنوی معنوی=== | | ===در مثنوی معنوی=== |
| '''غدیر از نگاه مولوی''' | | '''غدیر از نگاه مولوی''' |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول= | | | جداکننده = \\ |
| |زین سبب پیغامبر با اجتهاد | | | متن = زین سبب پیغامبر با اجتهاد\\نام خود وانِ علی مولا نهاد |
| |نام خود وانِ علی مولا نهاد
| | گفت هر کو را منم مولا و دوست\\ابن عمّ مَن علی مولای اوست |
| |گفت هر کو را منم مولا و دوست
| | کیست مولا آنک آزادت کند\\بند رِقّیت ز پایت بر کند<ref>مولوی، مثنوی معنوی، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar6/sh129/ «دفتر ششم، بخش ۱۲۹»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} |
| |ابن عمّ مَن علی مولای اوست
| |
| |کیست مولا آنک آزادت کند
| |
| |بند رِقّیت ز پایت بر کند<ref>مولوی، مثنوی معنوی، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar6/sh129/ «دفتر ششم، بخش ۱۲۹»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}}
| |
|
| |
|
| '''از علی آموز اخلاص عمل''' | | '''از علی آموز اخلاص عمل''' |
|
| |
|
| این شعر درباره ماجرای مبارزه امام علی(ع) و [[عمرو بن عبدود]] در [[غزوه خندق |جنگ خندق(احزاب)]] است که چند بیت از آن در پی میآید: | | این شعر درباره ماجرای مبارزه امام علی(ع) و [[عمرو بن عبدود]] در [[غزوه خندق |جنگ خندق(احزاب)]] است که چند بیت از آن در پی میآید: |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول= | | | جداکننده = \\ |
| |از علی آموز اخلاص عمل | | | متن = |
| |شیر حق را دان مطهر از دغل
| | از علی آموز اخلاص عمل\\شیر حق را دان مطهر از دغل |
| |در غزا بر پهلوانی دست یافت
| | در غزا بر پهلوانی دست یافت\\زود شمشیری بر آورد و شتافت |
| |زود شمشیری بر آورد و شتافت
| | او خدو انداخت در روی علی\\افتخار هر نبی و هر وَلی |
| |او خدو انداخت در روی علی
| | آن خدو زد بر رخی که روی ماه\\سجده آرد پیش او در سجدهگاه |
| |افتخار هر نبی و هر وَلی
| |
| |آن خدو زد بر رخی که روی ماه
| |
| |سجده آرد پیش او در سجدهگاه
| |
| <ref>مولوی، مثنوی معنوی، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh164/ «دفتر اول، بخش ۱۶۴»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} | | <ref>مولوی، مثنوی معنوی، [https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh164/ «دفتر اول، بخش ۱۶۴»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
خط ۱۱۱: |
خط ۱۰۰: |
| ===در دیوان شمس=== | | ===در دیوان شمس=== |
| '''اى رهنماى مؤمنان اللّه مولانا على''' | | '''اى رهنماى مؤمنان اللّه مولانا على''' |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول= | | | جداکننده = \\ |
| |اى رهنماى مؤمنان اللّه مولانا على | | | متن = اى رهنماى مؤمنان اللّه مولانا على\\اى سرپوش غیبدان اللّه مولانا على |
| |اى سرپوش غیبدان اللّه مولانا على
| | تو چشم و جان را مىدهى كون و مكان را مىدهى\\چشم و عیان را مىدهى اللّه مولانا على |
| |تو چشم و جان را مىدهى كون و مكان را مىدهى
| | دانندۀ راز همه انجام و آغاز همه\\اى قدر و اعزاز همه اللّه مولانا على |
| |چشم و عیان را مىدهى اللّه مولانا على
| | هم حى و هم باقى توئى هم كوثر و ساقى توئى\\قسام و رزاقى توئى اللّه مولانا على<ref>مولوی، کلیات شمس تبریزی، ۱۳۷۶ش، غزلیات، شماره ۳۲۱۳، ص۱۱۸۹.</ref>}} |
| |دانندۀ راز همه انجام و آغاز همه
| |
| |اى قدر و اعزاز همه اللّه مولانا على
| |
| |هم حى و هم باقى توئى هم كوثر و ساقى توئى
| |
| |قسام و رزاقى توئى اللّه مولانا على
| |
| <ref>مولوی، کلیات شمس تبریزی، ۱۳۷۶ش، غزلیات، شماره ۳۲۱۳، ص۱۱۸۹.</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} | |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
خط ۱۲۷: |
خط ۱۱۱: |
|
| |
|
| این شعر اشاره به [[شهدای کربلا]] دارد که چند بیت از آن چنین است: | | این شعر اشاره به [[شهدای کربلا]] دارد که چند بیت از آن چنین است: |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول= | | | جداکننده = \\ |
| |کجایید ای شهیدان خدایی | | | متن = کجایید ای شهیدان خدایی\\بلاجویان دشت کربلایی |
| |بلاجویان دشت کربلایی
| | کجایید ای سبک روحان عاشق\\پرندهتر ز مرغان هوایی |
| |کجایید ای سبک روحان عاشق
| | کجایید ای شَهانِ آسمانی\\بدانسته فلک را درگشایی |
| |پرندهتر ز مرغان هوایی
| | کجایید ای ز جان و جا رهیده\\کسی مَر عقل را گوید کجایی |
| |کجایید ای شَهانِ آسمانی
| | <ref>مولوی، دیوان شمس، غزلیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh2707/ «غزل شماره ۲۷۰۷»].</ref>}} |
| |بدانسته فلک را درگشایی
| |
| |کجایید ای ز جان و جا رهیده
| |
| |کسی مَر عقل را گوید کجایی
| |
| <ref>مولوی، دیوان شمس، غزلیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/ghazalsh/sh2707/ «غزل شماره ۲۷۰۷»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} | |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| ===در رباعیات دیوان شمس === | | ===در رباعیات دیوان شمس === |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول=دایم ز ولایت علی خواهم گفت | | |عنوان=دایم ز ولایت علی خواهم گفت |
| |دایم ز [[ولایت]] علی خواهم گفت | | | جداکننده = \\ |
| |چون روح قدس ناد علی خواهم گفت
| | | متن = |
| |تا روح شود غمی که بر جان منست
| | دایم ز [[ولایت]] علی خواهم گفت\\چون روح قدس ناد علی خواهم گفت |
| |کل هم و غم سَیَنْجَلی خواهم گفت
| | تا روح شود غمی که بر جان منست\\کل هم و غم سَیَنْجَلی خواهم گفت<ref>مولوی، دیوان شمس، رباعیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/robaeesh/sh299/ «رباعی شماره ۲۹۹»].</ref>}} |
| <ref>مولوی، دیوان شمس، رباعیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/robaeesh/sh299/ «رباعی شماره ۲۹۹»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} | |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|
|
| |
|
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |خط اول=در دایره وجود موجود علیست | | |عنوان=در دایره وجود موجود علیست |
| |در دایره وجود موجود علیست | | | جداکننده = \\ |
| |اندر دو جهان مقصد و مقصود علیست
| | | متن = در دایره وجود موجود علیست\\اندر دو جهان مقصد و مقصود علیست |
| |گر خانه اعتقاد ویران نشدی
| | گر خانه اعتقاد ویران نشدی\\من فاش بگفتمی که معبود علیست<ref>مولوی، دیوان شمس، رباعیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/robaeesh/sh303/ «رباعی شماره ۳۰۳»].</ref>}} |
| |من فاش بگفتمی که معبود علیست
| |
| <ref>مولوی، دیوان شمس، رباعیات، [https://ganjoor.net/moulavi/shams/robaeesh/sh303/ «رباعی شماره ۳۰۳»].</ref>}}{{وسط چین}}{{پایان}} | |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
|