Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۸۹۶
ویرایش
الصلاة خیر من النوم: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح نویسه‌های عربی
(اصلاح نویسه‌های عربی) |
|||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
در این که جمله الصلاة خیر من النوم چه زمانی و توسط چه کسی به اذان افزوده شده، نقل‌های مختلفی در منابع روایی اهل‌سنت وارد شده است. در برخی نقل‌ها آمده است که [[بلال حبشی|بلال]] آن را به اذان صبح افزود و از سوی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] پذیرفته شد. در برخی دیگر گفته شده پیامبر(ص) آن را به [[اوس بن معیر بن لوذان جمحی|ابومَحْذوره]] تعلیم داده است. همچنین گفته‌اند نخستین‌بار [[سعد بن عائذ]]، مؤذن [[مسجد قبا]] در عصر پیامبر، در دوره [[خلافت]]، [[عمر بن خطاب]] آن را [[بدعت]] گذاشت. بنا به روایتی که [[مالک بن انس]] در [[الموطأ (کتاب)|الموطأ]] نقل کرده است، این جمله در دوره خلافت عمر بن خطاب و به تأیید او به اذان اضافه گردیده است. | در این که جمله الصلاة خیر من النوم چه زمانی و توسط چه کسی به اذان افزوده شده، نقل‌های مختلفی در منابع روایی اهل‌سنت وارد شده است. در برخی نقل‌ها آمده است که [[بلال حبشی|بلال]] آن را به اذان صبح افزود و از سوی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] پذیرفته شد. در برخی دیگر گفته شده پیامبر(ص) آن را به [[اوس بن معیر بن لوذان جمحی|ابومَحْذوره]] تعلیم داده است. همچنین گفته‌اند نخستین‌بار [[سعد بن عائذ]]، مؤذن [[مسجد قبا]] در عصر پیامبر، در دوره [[خلافت]]، [[عمر بن خطاب]] آن را [[بدعت]] گذاشت. بنا به روایتی که [[مالک بن انس]] در [[الموطأ (کتاب)|الموطأ]] نقل کرده است، این جمله در دوره خلافت عمر بن خطاب و به تأیید او به اذان اضافه گردیده است. | ||
به‌گفتن الصلاة خیر من النوم در اذان، تثویب نیز گفته می‌شود. تثویب در لغت به‌معنای بازگشت و در اصطلاح فقها بدین معنا است که وقتی مؤذن با گفتن حی علی الصلاة؛ بشتابید به‌سوی نماز»، مردم را به‌سوی [[نماز]] فرا می‌خواند، پس از تکرار یک فراز دیگر با گفتن «الصلاة خیر من النوم»، دوباره به فراخواندن برای نماز بازگشت می‌کند. البته گفته می‌شود تثویب معنای عام‌تری دارد و برخی به گفتن جمله الصلاةَ، رَحِمَکُمُ اللهُ، الصلاةَ، بین اذان و اقامه و یا به گفتن [[ | به‌گفتن الصلاة خیر من النوم در اذان، تثویب نیز گفته می‌شود. تثویب در لغت به‌معنای بازگشت و در اصطلاح فقها بدین معنا است که وقتی مؤذن با گفتن حی علی الصلاة؛ بشتابید به‌سوی نماز»، مردم را به‌سوی [[نماز]] فرا می‌خواند، پس از تکرار یک فراز دیگر با گفتن «الصلاة خیر من النوم»، دوباره به فراخواندن برای نماز بازگشت می‌کند. البته گفته می‌شود تثویب معنای عام‌تری دارد و برخی به گفتن جمله الصلاةَ، رَحِمَکُمُ اللهُ، الصلاةَ، بین اذان و اقامه و یا به گفتن [[حی علی الصلاة|حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ]] و حَیَّ عَلَی الفَلاح بین اذان و اقامه نماز صبح نیز تصویب گفته‌اند. | ||
==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ==مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ||
الصَّلاَةُ خَیْرٌ مِنَ النَّوْمِ، به‌معنای «نماز بهتر از خواب است»، جمله‌ای است که [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] آن را دو مرتبه در اذان نماز صبح، پس از «حی علی الفلاح»، می‌گویند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۰ و ج۱۱، ص۱۷۶؛ سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰.</ref> به‌گفتن این جمله در اذان نماز صبح، تثویب نیز گفته می‌شود.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۰.</ref> تثویب در لغت به‌معنای بازگشت و در اصطلاح دعوت دوباره برای نماز است؛ بدین بیان که وقتی مؤذن با گفتن «حی علی الصلاة؛ بشتابید به‌سوی نماز»، مردم را به‌سوی نماز فرا می‌خواند، پس از تکرار یک فراز دیگر با گفتن «الصلاة خیر من النوم»، دوباره به فراخواندن برای نماز بازگشت می‌کند.<ref>زبیدی، تاج العروس، ذیل واژه «تثویب».</ref> | الصَّلاَةُ خَیْرٌ مِنَ النَّوْمِ، به‌معنای «نماز بهتر از خواب است»، جمله‌ای است که [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] آن را دو مرتبه در اذان نماز صبح، پس از «حی علی الفلاح»، می‌گویند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۰ و ج۱۱، ص۱۷۶؛ سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰.</ref> به‌گفتن این جمله در اذان نماز صبح، تثویب نیز گفته می‌شود.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۰.</ref> تثویب در لغت به‌معنای بازگشت و در اصطلاح دعوت دوباره برای نماز است؛ بدین بیان که وقتی مؤذن با گفتن «حی علی الصلاة؛ بشتابید به‌سوی نماز»، مردم را به‌سوی نماز فرا می‌خواند، پس از تکرار یک فراز دیگر با گفتن «الصلاة خیر من النوم»، دوباره به فراخواندن برای نماز بازگشت می‌کند.<ref>زبیدی، تاج العروس، ذیل واژه «تثویب».</ref> | ||
برخی گفتن جمله «الصلاةَ، رَحِمَکُمُ اللهُ، الصلاةَ» بین اذان و اقامه را که به نوعی دعوت دوباره برای نماز است را از مصادیق تثویب برشمرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه «تثویب».</ref> همچنین گفته می‌شود برخی عالمان حنفی کوفه، گفتن دو مرتبه | برخی گفتن جمله «الصلاةَ، رَحِمَکُمُ اللهُ، الصلاةَ» بین اذان و اقامه را که به نوعی دعوت دوباره برای نماز است را از مصادیق تثویب برشمرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌منظور، لسان العرب، ذیل واژه «تثویب».</ref> همچنین گفته می‌شود برخی عالمان حنفی کوفه، گفتن دو مرتبه «حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ» و «حَیَّ عَلَی الفَلاح» بین اذان و اقامه نماز صبح را نوعی دیگر از تثویب دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
از این عنوان در کتاب‌های فقهی در باب نماز بحث شده<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۸۹؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۷، ص۴۱۸.</ref> و به مباحث کلامی بین شیعه و سنی نیز راه یافته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۱.</ref> | از این عنوان در کتاب‌های فقهی در باب نماز بحث شده<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۸۹؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۷، ص۴۱۸.</ref> و به مباحث کلامی بین شیعه و سنی نیز راه یافته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ۱۹۸۲م، ص۳۵۱.</ref> | ||
==بدعت‌آمیز بودن الصلاة خیر النوم از دیدگاه امامیه== | ==بدعت‌آمیز بودن الصلاة خیر النوم از دیدگاه امامیه== | ||
فقهای امامیه [[اجماع]] دارند بر این که گفتن «الصلاة خیر من النوم» در اذان، جایز نیست و گفتن آن به قصد [[تشریع]]، [[بدعت]] و [[حرام]] است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۲۸۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۹، ص۱۱۳.</ref> آنها بر این باورند که هیچ دلیل شرعی برای اثبات مشروعیت آن وجود ندارد.<ref>سید مرتضی، مسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۸۴؛ شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۲۸۷.</ref> البته روایاتی از امامان معصوم در برخی منابع روایی امامیه نقل شده است که از آنها جواز تثویب در اذان برداشت می‌شود،<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۲۷.</ref> اما از آنجا که این روایات [[شاذ]] هستند<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹۰.</ref> و با دسته‌ای دیگر از روایات که به صراحت، جواز تثویب در اذان را رد کرده‌اند،<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۲۶.</ref> تعارض دارند؛ لذا فقیهان از | فقهای امامیه [[اجماع]] دارند بر این که گفتن «الصلاة خیر من النوم» در اذان، جایز نیست و گفتن آن به قصد [[تشریع]]، [[بدعت]] و [[حرام]] است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۲۸۷؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۹، ص۱۱۳.</ref> آنها بر این باورند که هیچ دلیل شرعی برای اثبات مشروعیت آن وجود ندارد.<ref>سید مرتضی، مسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۸۴؛ شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۲۸۷.</ref> البته روایاتی از امامان معصوم در برخی منابع روایی امامیه نقل شده است که از آنها جواز تثویب در اذان برداشت می‌شود،<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۲۷.</ref> اما از آنجا که این روایات [[شاذ]] هستند<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹۰.</ref> و با دسته‌ای دیگر از روایات که به صراحت، جواز تثویب در اذان را رد کرده‌اند،<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۴۲۶.</ref> تعارض دارند؛ لذا فقیهان از آنها اعراض کرده و بر موارد [[تقیه]] حمل کرده‌اند.<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۹، ص۱۱۶؛ جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۳ق، ج۸، ص۱۱۱.</ref> | ||
گفته می‌شود نزد فقهای امامیه اختلافی در این نیست که اگر تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» به قصد تنبیه و یادآوری وقت نماز یا از روی [[تقیه]] باشد، جایز است؛<ref>بحرانی، حدائق الناضرة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۷، ص۴۲۱؛ جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۳ق، ج۸، ص۱۱۱.</ref> اما اگر نه به قصد تشریع و تنبیه و نه از روی تقیه گفته شود، در جواز یا عدم آن اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۳ق، ج۸، ص۱۱۱.</ref> فقیهانی همچون [[محمد بن حسن اصفهانی|فاضل هندی]]<ref>فاضل هندی، کشف اللثام، موسسة النشر السلامی، ج۳، ص۳۸۵.</ref> و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]]<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> به کراهت قائل شده‌اند و فقیهانی همچون [[محمدحسن نجفی|صاحب‌جواهر]]<ref> | گفته می‌شود نزد فقهای امامیه اختلافی در این نیست که اگر تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» به قصد تنبیه و یادآوری وقت نماز یا از روی [[تقیه]] باشد، جایز است؛<ref>بحرانی، حدائق الناضرة، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۷، ص۴۲۱؛ جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۳ق، ج۸، ص۱۱۱.</ref> اما اگر نه به قصد تشریع و تنبیه و نه از روی تقیه گفته شود، در جواز یا عدم آن اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، ۱۴۲۳ق، ج۸، ص۱۱۱.</ref> فقیهانی همچون [[محمد بن حسن اصفهانی|فاضل هندی]]<ref>فاضل هندی، کشف اللثام، موسسة النشر السلامی، ج۳، ص۳۸۵.</ref> و [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]]<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرایع، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> به کراهت قائل شده‌اند و فقیهانی همچون [[محمدحسن نجفی|صاحب‌جواهر]]<ref>نجفی،جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۹، ص۱۱۶.</ref> و [[کاشف‌الغطاء (ابهام‌زدایی)|کاشف الغطاء]]<ref> کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۴۶.</ref> آن را حرام دانسته‌اند. | ||
کاشف‌الغطاء، تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» در اذان را از اساس، بدعت‌آمیز و دارای حرمت ذاتی دانسته و معتقد است چیزی آن را جایز نمی‌کند.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۴۶.</ref> | کاشف‌الغطاء، تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» در اذان را از اساس، بدعت‌آمیز و دارای حرمت ذاتی دانسته و معتقد است چیزی آن را جایز نمی‌کند.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۴۶.</ref> | ||
==مشروعیت الصلاة خیر النوم از دیدگاه اهل‌سنت== | ==مشروعیت الصلاة خیر النوم از دیدگاه اهل‌سنت== | ||
بنا به دیدگاه مشهور نزد فقهای اهل‌سنت، گفتن «الصلاة خیر من النوم»، پس از «حی علی الفلاح»، در اذان صبح، مستحب است.<ref>ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۸۹.</ref> البته گفته می‌شود [[محمد بن ادریس شافعی]] در یک جا به [[استحباب]] آن قائل بوده و در جایی دیگر آن را [[مکروه]] دانسته است.<ref>شیخ طوسی، | بنا به دیدگاه مشهور نزد فقهای اهل‌سنت، گفتن «الصلاة خیر من النوم»، پس از «حی علی الفلاح»، در اذان صبح، مستحب است.<ref>ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۸۹.</ref> البته گفته می‌شود [[محمد بن ادریس شافعی]] در یک جا به [[استحباب]] آن قائل بوده و در جایی دیگر آن را [[مکروه]] دانسته است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۲۸۶.</ref> برخی از فقهای حنفی گفتن آن پس از اتمام اذان صبح را نیز جایز دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۰.</ref> | ||
بنا به دیدگاه مشهور فقهای اهل‌سنت، تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» فقط به اذان صبح اختصاص دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰؛ شوکانی، نیل الاوطار، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۶؛ شربینی، مغنی المحتاج، دار إحیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۳۶.</ref> درباره وجه اختصاص آن به اذان صبح، به روایاتی استناد شده که بر پایه این روایات گفتن آن فقط در اذان نماز صبح جایز است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.</ref> همچنین گفته‌اند که در هنگام اذان صبح، نمازگزار به سبب خوابیدن کسل شده و لذا گفتن این جمله در اذان صبح برای یادآوری و دعوت دوباره به نماز، مناسب است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شربینی، مغنی المحتاج، دار إحیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۳۶.</ref> البته برخی فقیهان حنفی و شافعی گفتن این جمله در اذان [[نماز عشاء]] را نیز جایز دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> سرخسی (درگذشت: ۴۹۰ق)، فقیه حنفی، در کتاب فقهی‌اش «المبسوط» گفته است: برخی فقیهان بر این نظرند از آنجا که مردم نسبت به عصر [[صحابه]] و پس از آن بیشتر نسبت به اوقات نمازها دچار غفلت شده‌اند، پس گفتن «الصلاة خیر من النوم» و یا تثویب بهتر است در اذان همه نمازها گفته شود.<ref>سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | بنا به دیدگاه مشهور فقهای اهل‌سنت، تثویب یا گفتن «الصلاة خیر من النوم» فقط به اذان صبح اختصاص دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰؛ شوکانی، نیل الاوطار، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۶؛ شربینی، مغنی المحتاج، دار إحیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۳۶.</ref> درباره وجه اختصاص آن به اذان صبح، به روایاتی استناد شده که بر پایه این روایات گفتن آن فقط در اذان نماز صبح جایز است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۰-۱۳۱.</ref> همچنین گفته‌اند که در هنگام اذان صبح، نمازگزار به سبب خوابیدن کسل شده و لذا گفتن این جمله در اذان صبح برای یادآوری و دعوت دوباره به نماز، مناسب است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شربینی، مغنی المحتاج، دار إحیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۳۶.</ref> البته برخی فقیهان حنفی و شافعی گفتن این جمله در اذان [[نماز عشاء]] را نیز جایز دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> سرخسی (درگذشت: ۴۹۰ق)، فقیه حنفی، در کتاب فقهی‌اش «المبسوط» گفته است: برخی فقیهان بر این نظرند از آنجا که مردم نسبت به عصر [[صحابه]] و پس از آن بیشتر نسبت به اوقات نمازها دچار غفلت شده‌اند، پس گفتن «الصلاة خیر من النوم» و یا تثویب بهتر است در اذان همه نمازها گفته شود.<ref>سرخسی، المبسوط، دار المعرفة، ج۱، ص۱۳۱.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
===اضافه شدن الصلاة خیر من النوم به اذان در زمان حیات پیامبر=== | ===اضافه شدن الصلاة خیر من النوم به اذان در زمان حیات پیامبر=== | ||
در اضافه شدن این جمله به اذان در زمان حیات پیامبر(ص)، نقل‌های مختلف و متعارضی در منابع روایی اهل سنت نقل شده است. در برخی از این روایات نقل شده که روزی [[بلال حبشی|بلال]] نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمد تا وی را برای [[نماز صبح]] خبر کند، دید که پیامبر(ص) خواب است، سپس بانگ برآورد: «الصلاة | در اضافه شدن این جمله به اذان در زمان حیات پیامبر(ص)، نقل‌های مختلف و متعارضی در منابع روایی اهل سنت نقل شده است. در برخی از این روایات نقل شده که روزی [[بلال حبشی|بلال]] نزد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] آمد تا وی را برای [[نماز صبح]] خبر کند، دید که پیامبر(ص) خواب است، سپس بانگ برآورد: «الصلاة خیر من النوم» و پس از آن گفتن این جمله در اذان صبح از سوی پیامبر(ص) نیز تأیید و پذیرفته شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۲۳۷؛ دارمی، سنن دارمی، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۷۶۲.</ref> در برخی روایات نیز آمده است که پیامبر(ص) آن را به [[اوس بن معیر بن لوذان جمحی|ابومَحْذوره]] تعلیم داده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به بیهقی، سنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۲.</ref> همچنین در بعضی نقل‌ها در منابع اهل‌سنت آمده است که همه اذان در عالم رؤیا به یکی از صحابه به نام [[عبدالله بن زید]] الهام شد و آن را به پیامبر(ص) گفت و پیامبر(ص) نیز پذیرفت و به بلال گفت به همان صورت که بر عبدالله بن زید الهام شده، اذان بگوید و بعداً بلال جمله «الصلاة خیر من النوم» را به اذان صبح افزود و پیامبر(ص) نیز آن را تأیید کرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، دار إحیاء الکتب العربیة، ج۱، ص۲۳۲-۲۳۳.</ref> | ||
به‌گفته [[جعفر سبحانی]]، روایاتی که چگونگی اضافه شدن «الصلاة خیر من النوم» به اذان را در منابع اهل‌سنت گزارش کرده‌اند، با هم متعارض‌اند و نمی‌توان به آنها تکیه کرد؛ چرا که در آن، امر دایر است بین [[مستحب|استحباب]] و [[بدعت]] که حرام است و لذا باید گفتن این جمله در اذان ترک شود، چون بر ترک آن به فرض اگر مستحب باشد عقابی نیست، اما اگر بدعت باشد گفتن آن عقاب دارد.<ref>سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۳۸۵.</ref> همچنین گفته‌اند که برخی از این روایات با مقام [[نبوت]] سازگار نیست؛ چرا که نماز و امور عبادی از جمله مسائل توقیفی است که باید از سوی خود پیامبر(ص) به عنوان [[شارع]]، تشریع شود و مانند اموری از قبیل جنگ و مسائل آن نیست که پیامبر(ص) گاهی با اصحاب خویش مشورت می‌نمود.<ref>مجمع جهانی اهل بیت، مسألة الصلاة خیر من النوم، ۱۴۲۶ق، ص۲۸-۲۹.</ref> | به‌گفته [[جعفر سبحانی]]، روایاتی که چگونگی اضافه شدن «الصلاة خیر من النوم» به اذان را در منابع اهل‌سنت گزارش کرده‌اند، با هم متعارض‌اند و نمی‌توان به آنها تکیه کرد؛ چرا که در آن، امر دایر است بین [[مستحب|استحباب]] و [[بدعت]] که حرام است و لذا باید گفتن این جمله در اذان ترک شود، چون بر ترک آن به فرض اگر مستحب باشد عقابی نیست، اما اگر بدعت باشد گفتن آن عقاب دارد.<ref>سبحانی، سیمای عقاید شیعه، ۱۳۸۶ش، ص۳۸۵.</ref> همچنین گفته‌اند که برخی از این روایات با مقام [[نبوت]] سازگار نیست؛ چرا که نماز و امور عبادی از جمله مسائل توقیفی است که باید از سوی خود پیامبر(ص) به عنوان [[شارع]]، تشریع شود و مانند اموری از قبیل جنگ و مسائل آن نیست که پیامبر(ص) گاهی با اصحاب خویش مشورت می‌نمود.<ref>مجمع جهانی اهل بیت، مسألة الصلاة خیر من النوم، ۱۴۲۶ق، ص۲۸-۲۹.</ref> | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
*ابن‌ماجه، أبو عبد الله محمد بن یزید، سنن ابن‌ماجه، بیروت، دار إحیاء الکتب العربیة، بی‌تا. | *ابن‌ماجه، أبو عبد الله محمد بن یزید، سنن ابن‌ماجه، بیروت، دار إحیاء الکتب العربیة، بی‌تا. | ||
*دارمی، عبد الله بن عبد الرحمن، سنن دارمی، عربستان سعودی، دار المغنی، ۱۴۱۲ق. | *دارمی، عبد الله بن عبد الرحمن، سنن دارمی، عربستان سعودی، دار المغنی، ۱۴۱۲ق. | ||
*بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، بیروت، دار | *بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۲۴ق. | ||
*عبدالرزاق، أبو | *عبدالرزاق، أبو بکر عبد الرزاق بن همام، المصنف، هند، المجلس العلمی، ۱۴۰۳ق. | ||
*سبحانی، جعفر، سیمای عقاید شیعه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش. | *سبحانی، جعفر، سیمای عقاید شیعه، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش. | ||
*خوارزمی، محمد بن محمود، جامع المسانید، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۹ق. | *خوارزمی، محمد بن محمود، جامع المسانید، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۹ق. | ||
*ابن‌حزم، علی بن احمد، | *ابن‌حزم، علی بن احمد، المحلی بالآثار، بیروت، دار الفکر، بی‌تا. | ||
*مالک بن انس، الموطأ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۶ق. | *مالک بن انس، الموطأ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۶ق. | ||
*نوری، حسین، | *نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، بی‌تا. | ||
*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش. | *نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش. | ||
*حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۱۶ق. | *حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۱۶ق. | ||
*شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | *شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الافهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | ||
*جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، قم، دایرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق. | *جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة، قم، دایرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۴۲۳ق. | ||
*فاضل هندی، محمد بن حسن، | *فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، قم، موسسة النشر السلامی، بی‌تا. | ||
*فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، مفاتیح الشرایع، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی، ۱۴۰۱ق. | *فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، مفاتیح الشرایع، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی، ۱۴۰۱ق. | ||
*کاشف الغطاء، شیخ جعفر، | *کاشف الغطاء، شیخ جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغرّاء، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۲۲ق. | ||
*شهرستانی، سیدعلی، الصلاة خیر من النوم فی الاذان، بغداد، منشورات الرافد، ۱۴۳۳ق. | *شهرستانی، سیدعلی، الصلاة خیر من النوم فی الاذان، بغداد، منشورات الرافد، ۱۴۳۳ق. | ||
*مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، مسألة، الصلاة خیر من النوم، قم، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | *مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، مسألة، الصلاة خیر من النوم، قم، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | ||
*یحیی ین حسین، | *یحیی ین حسین، الأحکام فی الحلال والحرام (فقه المذهب الزیدی)، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۰ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{عمر بن خطاب}} | {{عمر بن خطاب}} | ||
[[رده:اختلافات فقهی شیعه و سنی]] | [[رده:اختلافات فقهی شیعه و سنی]] | ||
[[رده: | [[رده:بدعتهای عمر بن خطاب]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||
[[رده:مقاله‌های جدید]] | [[رده:مقاله‌های جدید]] | ||