|
|
خط ۵۱: |
خط ۵۱: |
| [[پرونده:مقبره الشعراء.jpg|بندانگشتی|راست|[[مقبرة الشعرا]] محل [[دفن]] سید محمدحسین شهریار و بسیاری دیگر از مشاهیر [[ایران]]]] | | [[پرونده:مقبره الشعراء.jpg|بندانگشتی|راست|[[مقبرة الشعرا]] محل [[دفن]] سید محمدحسین شهریار و بسیاری دیگر از مشاهیر [[ایران]]]] |
| شهریار [[۲۷ شهریور]] سال ۱۳۶۷ش در [[تهران]] درگذشت<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۴۰.</ref> و جنازهاش به تبریز منتقل شد. وی آخرین شاعری بود که در [[مقبرة الشعرا]] [[دفن]] شد. به گفته برقعی در کتاب سخنوران نامی معاصر ایران، او در آخرین لحظات حیات، اشعار زیر را زمزمه میکرد:<ref> سخنوران نامی معاصر، ج۳، ص۲۱۰۸</ref> | | شهریار [[۲۷ شهریور]] سال ۱۳۶۷ش در [[تهران]] درگذشت<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۴۴۰.</ref> و جنازهاش به تبریز منتقل شد. وی آخرین شاعری بود که در [[مقبرة الشعرا]] [[دفن]] شد. به گفته برقعی در کتاب سخنوران نامی معاصر ایران، او در آخرین لحظات حیات، اشعار زیر را زمزمه میکرد:<ref> سخنوران نامی معاصر، ج۳، ص۲۱۰۸</ref> |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |عرض=۶۰ | | | جداکننده = \\ |
| |ای مظهر جمال و جلال [[خدا]] علی| یا مظهر العجائب و یا مرتضی علی | | | متن = |
| |از شهریار پیر زمینگیر دستگیر|ای دستگیر مردم بیدست و پا علی}}
| | ای مظهر جمال و جلال [[خدا]] علی\\ یا مظهر العجائب و یا مرتضی علی |
| | از شهریار پیر زمینگیر دستگیر\\ای دستگیر مردم بیدست و پا علی}} |
|
| |
|
| ==شعر== | | ==شعر== |
| وی در اوایل شاعری، «بهجت» تخلص میکرد و بعدا دو بار با فال حافظ، تخلص خواست که طبق دو بیت از دیوان حافظ، تخلصش را به «شهریار» تغییر داد:<ref>زاهدی، لطف الله، بیوگرافی استاد شهریار، در دیوان شهریار (۱)، ص۵۹.</ref> | | وی در اوایل شاعری، «بهجت» تخلص میکرد و بعدا دو بار با فال حافظ، تخلص خواست که طبق دو بیت از دیوان حافظ، تخلصش را به «شهریار» تغییر داد:<ref>زاهدی، لطف الله، بیوگرافی استاد شهریار، در دیوان شهریار (۱)، ص۵۹.</ref> |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |عرض=۴۰ | | | جداکننده = \\ |
| |غم غریبی و غربت چو بر نمیتابم|روم به شهر خود و شهریار خود باشم}} | | | متن = |
| | غم غریبی و غربت چو بر نمیتابم\\روم به شهر خود و شهریار خود باشم}} |
|
| |
|
| شهریار در انواع گونههای شعر فارسی مانند غزل، قصیده، قطعه، مثنوی، رباعی و نیمایی شعر سروده است.<ref>آرین پور، از نیما تا روزگار ما، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۵۱۳.</ref> از ویژگیهای شعر او استفاده از اصطلاحات عامیانه است. او در شعر از [[حافظ شیرازی|حافظ]] و نیما تأثیر پذیرفته است.<ref>آرین پور، از نیما تا روزگار ما، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۵۱۵-۵۱۴.</ref> | | شهریار در انواع گونههای شعر فارسی مانند غزل، قصیده، قطعه، مثنوی، رباعی و نیمایی شعر سروده است.<ref>آرین پور، از نیما تا روزگار ما، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۵۱۳.</ref> از ویژگیهای شعر او استفاده از اصطلاحات عامیانه است. او در شعر از [[حافظ شیرازی|حافظ]] و نیما تأثیر پذیرفته است.<ref>آرین پور، از نیما تا روزگار ما، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۵۱۵-۵۱۴.</ref> |
خط ۸۳: |
خط ۸۵: |
| گفته شده شهریار حدود هفتصد بیت درباره [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] شعر سروده است و بیش از دویست بیت آن در [[فضائل امام علی(ع)|مدح امام علی(ع)]] است. <ref>فتحیپور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۲.</ref> | | گفته شده شهریار حدود هفتصد بیت درباره [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] شعر سروده است و بیش از دویست بیت آن در [[فضائل امام علی(ع)|مدح امام علی(ع)]] است. <ref>فتحیپور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۲.</ref> |
|
| |
|
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |عرض=۵۰ | | | جداکننده = \\ |
| |علی آن شیر [[خدا]] شاه عرب|الفتی داشته با این دل شب | | | متن = |
| |شب ز اسرار علی آگاه است|دل شب محرم سرّالله است}}
| | علی آن شیر [[خدا]] شاه عرب\\الفتی داشته با این دل شب |
| | شب ز اسرار علی آگاه است\\دل شب محرم سرّالله است}} |
|
| |
|
| یکی از اشعار مشهور و زیبای شهریار شعری است در باره [[امیرالمؤمنین (ع)]] که تکرار «بابی انت و امی» بر فخامت شعر افزوده است. بیت هایی از این شعر شهریار این است {{شعر}}{{ب| یاعلی نام تو بردم نه غمی ماند و نه همّی|بابی انت و امّی}} | | یکی از اشعار مشهور و زیبای شهریار شعری است در باره [[امیرالمؤمنین (ع)]] که تکرار «بابی انت و امی» بر فخامت شعر افزوده است. بیت هایی از این شعر شهریار این است {{شعر جدید |
| | | | جداکننده = \\ |
| {{ب|گوییا هیچ نه همّی به دلم بوده، نه غمّی|بابی انت و امّی}}{{ب|حق اگر جلوه ی با وجه أتَمّ کرده در انسان| کان نه سهل است و نه آسان}}
| | | متن = |
| | | یاعلی نام تو بردم نه غمی ماند و نه همّی\\بابی انت و امّی |
| {{ب|به خود حق که تو آن جلوه ی با وجه أتَمّی| بابی انت و امّی}}{{ب|منکِر عید غدیر خم و آن خطبه و تنزیل| کر و کور است و عزازیل}}
| | گوییا هیچ نه همّی به دلم بوده، نه غمّی\\بابی انت و امّی |
| | | حق اگر جلوه ی با وجه أتَمّ کرده در انسان\\ کان نه سهل است و نه آسان |
| {{ب|با کر و کور چه عیدی و چه غدیریّ و چه خُمّی| بابی انت و امّی}}{{ب|در تولا هم اگر سهو ولایت!چه سفاهت| اُف بر این شَمّ فقاهت}}
| | به خود حق که تو آن جلوه ی با وجه أتَمّی\\ بابی انت و امّی |
| | | منکِر عید غدیر خم و آن خطبه و تنزیل\\ کر و کور است و عزازیل |
| {{ب|بی ولای علی و آل، چه فقهی و چه شَمّی! | بابی انت و امّی}}{{ب|عاشق توست که مستوجب مدح است و معظّم| منکرت مستحق ذَم}}
| | با کر و کور چه عیدی و چه غدیریّ و چه خُمّی\\ بابی انت و امّی |
| | | در تولا هم اگر سهو ولایت!چه سفاهت\\ اُف بر این شَمّ فقاهت |
| {{ب|وز تو بیگانه نیرزد نه به مدحی و نه ذمّی | بابی انت و امّی}}{{پایان شعر}}
| | بی ولای علی و آل، چه فقهی و چه شَمّی! \\ بابی انت و امّی |
| | عاشق توست که مستوجب مدح است و معظّم\\ منکرت مستحق ذَم |
| | وز تو بیگانه نیرزد نه به مدحی و نه ذمّی \\ بابی انت و امّی}} |
|
| |
|
| <ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/11812/ بابی انت و امّی | فیلم و متن شعرخوانی استاد «محمدحسین شهریار»]، موسسه فرهنگی ادبی شهرستان ادب</ref> | | <ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/11812/ بابی انت و امّی | فیلم و متن شعرخوانی استاد «محمدحسین شهریار»]، موسسه فرهنگی ادبی شهرستان ادب</ref> |
|
| |
|
| او همچنین حماسه حسینی و قصیده کاروان کربلا را در مرثیه [[امام حسین(ع)]] و اهل بیتش سروده است: | | او همچنین حماسه حسینی و قصیده کاروان کربلا را در مرثیه [[امام حسین(ع)]] و اهل بیتش سروده است: |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |عرض=۵۰ | | | جداکننده = \\ |
| |[[شیعیان]]! دیگر هوای [[نینوا]] دارد حسین|روح دل با کاروان [[کربلا]] دارد حسین}} | | | متن = |
| | [[شیعیان]]! دیگر هوای [[نینوا]] دارد حسین\\روح دل با کاروان [[کربلا]] دارد حسین}} |
|
| |
|
| ==شهریار و ایران== | | ==شهریار و ایران== |
| شهریار به عنوان یک شاعر ایرانی، اشعاری در وصف ایران و همبستگی ملتهای آن سروده است: | | شهریار به عنوان یک شاعر ایرانی، اشعاری در وصف ایران و همبستگی ملتهای آن سروده است: |
| {{شعر۲ | | {{شعر جدید |
| |روز جانبازیست ای بیچاره آذربایجان |سر تو باشی در میان، هر جا که آمد پای جان… | | | جداکننده = \\ |
| |ای که دور از دامن مهر تو نالد جان من |چون شکسته بال مرغی در هوای آشیان..
| | | متن = |
| |تو همایون مهد زرتشتی و فرزندان تو |پور ایرانند و پاک آیین نژاد آریان
| | روز جانبازیست ای بیچاره آذربایجان \\سر تو باشی در میان، هر جا که آمد پای جان… |
| |'''اختلاف لهجه، ملیت نزاید بهر کس''' |'''ملتی با یک زبان کمتر به یاد آرد زمان'''
| | ای که دور از دامن مهر تو نالد جان من \\چون شکسته بال مرغی در هوای آشیان.. |
| |گر بدین منطق تو را گفتند ایرانی نهای |صبح را خواندند شام و آسمان را ریسمان!
| | تو همایون مهد زرتشتی و فرزندان تو \\پور ایرانند و پاک آیین نژاد آریان |
| |بیکس است ایران، به حرف ناکسان از ره مرو |جان به قربان تو ای جانانه آذربایجان….<ref>شهریار، دیوان اشعار، ج۱، ص۳۵۲.</ref>}}
| | '''اختلاف لهجه، ملیت نزاید بهر کس''' \\'''ملتی با یک زبان کمتر به یاد آرد زمان''' |
| | گر بدین منطق تو را گفتند ایرانی نهای \\صبح را خواندند شام و آسمان را ریسمان! |
| | بیکس است ایران، به حرف ناکسان از ره مرو \\جان به قربان تو ای جانانه آذربایجان….<ref>شهریار، دیوان اشعار، ج۱، ص۳۵۲.</ref>}} |
|
| |
|
| ===شهریار و انقلاب اسلامی ایران=== | | ===شهریار و انقلاب اسلامی ایران=== |