خدا: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
اسامی ( نامها و صفات) خدا که به صراحت در قرآن آمده به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: | اسامی ( نامها و صفات) خدا که به صراحت در قرآن آمده به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: | ||
* «اللّه»، «الاله»، «الاحد»، «الاوّل»، «الآخر»، «الاعلی»، «الاکرم»، «الاعلم»، «ارحم الراحمین»، «احکم الحاکمین»، «احسن الخالقین»، «اسرع الحاسبین»، «اهل التقوی»، «اهل المغفرة»، «الاقرب»، «الابقی». | *«اللّه»، «الاله»، «الاحد»، «الاوّل»، «الآخر»، «الاعلی»، «الاکرم»، «الاعلم»، «ارحم الراحمین»، «احکم الحاکمین»، «احسن الخالقین»، «اسرع الحاسبین»، «اهل التقوی»، «اهل المغفرة»، «الاقرب»، «الابقی». | ||
* «الباری»، «الباطن»، «البدیع»، «البَرّ»، «البصیر». | *«الباری»، «الباطن»، «البدیع»، «البَرّ»، «البصیر». | ||
* «التوّاب». | *«التوّاب». | ||
* «الجبار» و «الجامع». | *«الجبار» و «الجامع». | ||
* «الحکیم»، «الحلیم»، «الحی»، «الحقّ»، «الحمید»، «الحسیب»، «الحفیظ»، «الحفی». | *«الحکیم»، «الحلیم»، «الحی»، «الحقّ»، «الحمید»، «الحسیب»، «الحفیظ»، «الحفی». | ||
* «الخبیر»، «الخیر»، «الخالق»، «خلاّق»، «خیر الماکرین»، «خیرالرازقین»، «خیرالفاصلین»، «خیرالحاکمین»، «خیرالفاتحین»، «خیرالغافرین»، «خیرالوارثین»، «خیرالراحمین»، «خیرالناصرین»، «خیرالمنزلین». | *«الخبیر»، «الخیر»، «الخالق»، «خلاّق»، «خیر الماکرین»، «خیرالرازقین»، «خیرالفاصلین»، «خیرالحاکمین»، «خیرالفاتحین»، «خیرالغافرین»، «خیرالوارثین»، «خیرالراحمین»، «خیرالناصرین»، «خیرالمنزلین». | ||
* «ذوالعرش»، «ذوالطَّول»، «ذوالانتقام»، «ذوالفَضْل العظیم»، «ذوالرحمة»، «ذوالقوَّة المتین»، «ذوالجلال و الاکرام»، «ذوالمَعارج». | *«ذوالعرش»، «ذوالطَّول»، «ذوالانتقام»، «ذوالفَضْل العظیم»، «ذوالرحمة»، «ذوالقوَّة المتین»، «ذوالجلال و الاکرام»، «ذوالمَعارج». | ||
* «الرحمن»، «الرحیم»، «الرَّئوف»، «الرّب»، «ربّ العرش»، «رفیع الدَّرَجات»، «الرزّاق»، «الرقیب». | *«الرحمن»، «الرحیم»، «الرَّئوف»، «الرّب»، «ربّ العرش»، «رفیع الدَّرَجات»، «الرزّاق»، «الرقیب». | ||
* «السمیع»، «السلام»، «سریع الحساب» و «سریع العقاب». | *«السمیع»، «السلام»، «سریع الحساب» و «سریع العقاب». | ||
* «الشهید»، «الشاکر»، «الشکور»، «شدید العذاب»، «شدیدالعقاب» و «شدید المِحال». | *«الشهید»، «الشاکر»، «الشکور»، «شدید العذاب»، «شدیدالعقاب» و «شدید المِحال». | ||
* «الصّمَد». | *«الصّمَد». | ||
* «الظاهر». | *«الظاهر». | ||
* «العلیم»، «العزیز»، «العَفُوّ»، «العَلیّ»، «العظیم»، «عَلّام الغیوب» و «عالم الغیب و الشهادة». | *«العلیم»، «العزیز»، «العَفُوّ»، «العَلیّ»، «العظیم»، «عَلّام الغیوب» و «عالم الغیب و الشهادة». | ||
* «الغنی»، «الغفور»، «الغالب»، «غافر الذنب» و «الغفّار». | *«الغنی»، «الغفور»، «الغالب»، «غافر الذنب» و «الغفّار». | ||
* «فالق الاِصباح»، «فالق الحَبّ والنَّوی»، «الفاطِر» و «الفَتّاح». | *«فالق الاِصباح»، «فالق الحَبّ والنَّوی»، «الفاطِر» و «الفَتّاح». | ||
* «القوی»، «القدّوس»، «القیوم»، «القاهر»، «القهّار»، «القریب»، «القادر»، «القدیر»، «قابل التَّوب»، «قائم علی کل نفس بما کسبت» و «القائم». | *«القوی»، «القدّوس»، «القیوم»، «القاهر»، «القهّار»، «القریب»، «القادر»، «القدیر»، «قابل التَّوب»، «قائم علی کل نفس بما کسبت» و «القائم». | ||
* «الکبیر»، «الکریم»، «الکافی». | *«الکبیر»، «الکریم»، «الکافی». | ||
* «اللطیف». | *«اللطیف». | ||
* «المَلِک»، «المُؤمِن»، «المُهَیمِن»، «المتکبّر»، «المُِصَوِّر»، «المجید»، «المجیب»، «المبین»، «[[ولایت|المولی]]»، «المحیط»، «المُقیت»، «المُتَعال»، «المحیی»، «المتین»، «المقتدر»، «المُستعان»، «المُبدِئ»، «مالک المُلک» و «المُعید». | *«المَلِک»، «المُؤمِن»، «المُهَیمِن»، «المتکبّر»، «المُِصَوِّر»، «المجید»، «المجیب»، «المبین»، «[[ولایت|المولی]]»، «المحیط»، «المُقیت»، «المُتَعال»، «المحیی»، «المتین»، «المقتدر»، «المُستعان»، «المُبدِئ»، «مالک المُلک» و «المُعید». | ||
* «النصیر» و «النور». | *«النصیر» و «النور». | ||
* «الوَهّاب»، «الواحد»، «[[ولایت|الولی]]»، «الوالی»، «الواسِع»، «الوکیل» و «الودود». | *«الوَهّاب»، «الواحد»، «[[ولایت|الولی]]»، «الوالی»، «الواسِع»، «الوکیل» و «الودود». | ||
* «الهادی». | *«الهادی». | ||
افزون بر موارد پیشگفته، برخی آیات مانند آیات ۸ [[سوره طه]]، ۲۴ [[سوره حشر]]، ۱۸۰ [[سوره اعراف]] و ۱۱۰ [[سوره اسراء]] به صورت کلی تصریح میکنند که خداوند دارای اسمای حُسناست(زیباترین ونیکوترین نا م ها): «ولِلّهِ الاَسماءُالحُسنی» | افزون بر موارد پیشگفته، برخی آیات مانند آیات ۸ [[سوره طه]]، ۲۴ [[سوره حشر]]، ۱۸۰ [[سوره اعراف]] و ۱۱۰ [[سوره اسراء]] به صورت کلی تصریح میکنند که خداوند دارای اسمای حُسناست(زیباترین ونیکوترین نا م ها): «ولِلّهِ الاَسماءُالحُسنی» | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
*از دیدگاه [[فلسفه مشاء|فیلسوفان مشاء]]، معرفت حصولی به خدا، یعنی معرفت به خدا بهواسطه تصورات ذهنی، ممکن و دستیافتنی است اما چون معرفت حضوری (معرفت بیواسطه) منحصر به معرفت موجود مجرد به خودش است، محال است ما به خداوند معرفت حضوری داشته باشیم.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۷۲-۲۷۳.</ref> | *از دیدگاه [[فلسفه مشاء|فیلسوفان مشاء]]، معرفت حصولی به خدا، یعنی معرفت به خدا بهواسطه تصورات ذهنی، ممکن و دستیافتنی است اما چون معرفت حضوری (معرفت بیواسطه) منحصر به معرفت موجود مجرد به خودش است، محال است ما به خداوند معرفت حضوری داشته باشیم.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۷۲-۲۷۳.</ref> | ||
*[[ملاصدرا|صدرالمتالهین]] بر این باور است که حکیمان و عارفان اتفاقنظر دارند که معرفت حصولی به خدا محال است و تنها راه معرفت به خدا، معرفت حضوری و شهودی است.<ref>صدرالدین شیرازی، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ۱۹۸۱م، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> گروهی از طرفداران [[حکمت متعالیه]] نیز همین دیدگاه را برگزیده و استدلالهایی به سودش اقامه کردهاند.<ref>جوادی آملی، رحیق مختوم، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۸۲-۱۸۳ و ص۲۳۲؛ طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۴۰ و ج۶، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref> | *[[ملاصدرا|صدرالمتالهین]] بر این باور است که حکیمان و عارفان اتفاقنظر دارند که معرفت حصولی به خدا محال است و تنها راه معرفت به خدا، معرفت حضوری و شهودی است.<ref>صدرالدین شیرازی، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ۱۹۸۱م، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> گروهی از طرفداران [[حکمت متعالیه]] نیز همین دیدگاه را برگزیده و استدلالهایی به سودش اقامه کردهاند.<ref>جوادی آملی، رحیق مختوم، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۸۲-۱۸۳ و ص۲۳۲؛ طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۴۰ و ج۶، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref> | ||
* برخی از محققان معاصر، با نقد دو دیدگاه سابق، هم از امکان معرفت حصولی به خدا دفاع میکنند، هم از امکان معرفت حضوری و شهودی به خدا. این گروه از محققان، معرفت ما به کُنه ذات و [[صفات الهی|صفات خدا]] را محال میدانند اما از امکان معرفت اجمالی -حصولی یا حضوری- به خداوند دفاع میکنند.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۸۵.</ref>ملا صدرا همچنان در تفسیر قرآنش تصریح دارد که هرکس در راه معرفت الهی سیر کند از لذات معنویاش لذت میبرد و لقاء الهی را دوست میدارد و درپی مشاهده ذات حق با بصیرت عقلی و خواهان مرگ است که از این رهگذر به کامل کردن بیشتر معرفت نائل گردد چرا که دریای معرفت الهی ساحل ندارد و هیچ کس هم نباید طمع به معرفت کُنه جلال و عظمت الهی و احاطه به آن داشته باشد. <ref>الملا صدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۷، ص ۳۹۹</ref>{{یاد| و كلّ من انتهى حاله إلى إدراك المعرفة الإلهيّة فلا بدّ أن يلتذّ بالمعرفة و يحبّ لقاء اللّه و مشاهدة ذاته بالبصيرة العقليّة، فيحبّ الموت و لا يكرهه البتّة، إلّا من حيث ينتظر زيادة استكمال فيها، لأنّ بحر المعرفة لا ساحل لها، و الإحاطة بكنه جلال اللّه و عظمته ممّا لا مطمع فيها.}} | *برخی از محققان معاصر، با نقد دو دیدگاه سابق، هم از امکان معرفت حصولی به خدا دفاع میکنند، هم از امکان معرفت حضوری و شهودی به خدا. این گروه از محققان، معرفت ما به کُنه ذات و [[صفات الهی|صفات خدا]] را محال میدانند اما از امکان معرفت اجمالی -حصولی یا حضوری- به خداوند دفاع میکنند.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۸۵.</ref>ملا صدرا همچنان در تفسیر قرآنش تصریح دارد که هرکس در راه معرفت الهی سیر کند از لذات معنویاش لذت میبرد و لقاء الهی را دوست میدارد و درپی مشاهده ذات حق با بصیرت عقلی و خواهان مرگ است که از این رهگذر به کامل کردن بیشتر معرفت نائل گردد چرا که دریای معرفت الهی ساحل ندارد و هیچ کس هم نباید طمع به معرفت کُنه جلال و عظمت الهی و احاطه به آن داشته باشد. <ref>الملا صدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۷، ص ۳۹۹</ref>{{یاد| و كلّ من انتهى حاله إلى إدراك المعرفة الإلهيّة فلا بدّ أن يلتذّ بالمعرفة و يحبّ لقاء اللّه و مشاهدة ذاته بالبصيرة العقليّة، فيحبّ الموت و لا يكرهه البتّة، إلّا من حيث ينتظر زيادة استكمال فيها، لأنّ بحر المعرفة لا ساحل لها، و الإحاطة بكنه جلال اللّه و عظمته ممّا لا مطمع فيها.}} | ||
==شیوههای مختلف خداشناسی== | ==شیوههای مختلف خداشناسی== | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
بر مبنای این نگرش هرچند همه آدمیان به نحوی خداپرستند و فطرتی آمیخته با عشق الهی دارند، باید این جنبه از وجود خود را احیا کنند و از شناخت سطحی از خدا (که منظور از شناخت سطحی در نظر اهل عرفان ممکن است شناخت کلامی و فلسفی نیز باشد) به مرتبهای بالاتر برسند. | بر مبنای این نگرش هرچند همه آدمیان به نحوی خداپرستند و فطرتی آمیخته با عشق الهی دارند، باید این جنبه از وجود خود را احیا کنند و از شناخت سطحی از خدا (که منظور از شناخت سطحی در نظر اهل عرفان ممکن است شناخت کلامی و فلسفی نیز باشد) به مرتبهای بالاتر برسند. | ||
البته همین نگرش عرفانی ناگزیرگاه جنبه استدلالی هم گرفته، چنانکه مثلا از عشق و محبت حادث و قدیم بحث شده است یا از وحدت شهود و وحدت وجود. اوج چنین نگرشی در عرفان نظری ابن عربی است که در آن مباحث پیشین با بیان نوافلاطونی پیوند خورده و در آن نظریه صدور یا فیض مورد بحث قرار گرفته و از علم الهی و فرایند خلقت و مفاهیم اعیان ثابته و فیض اقدس و فیض مقدس و وحدت وجود سخن گفته شده است <ref>رجوع کنید به ابن عربی، ج۱، ص۴۸ـ۵۶</ref>. | البته همین نگرش عرفانی ناگزیرگاه جنبه استدلالی هم گرفته، چنانکه مثلا از عشق و محبت حادث و قدیم بحث شده است یا از وحدت شهود و [[وحدت وجود]]. اوج چنین نگرشی در عرفان نظری ابن عربی است که در آن مباحث پیشین با بیان نوافلاطونی پیوند خورده و در آن نظریه صدور یا فیض مورد بحث قرار گرفته و از علم الهی و فرایند خلقت و مفاهیم اعیان ثابته و فیض اقدس و فیض مقدس و وحدت وجود سخن گفته شده است <ref>رجوع کنید به ابن عربی، ج۱، ص۴۸ـ۵۶</ref>. | ||
==خدا در یهودیت و مسیحیت== | ==خدا در یهودیت و مسیحیت== | ||
خط ۱۷۲: | خط ۱۷۲: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! نویسنده!! انتشارات!! توضیحات | !نام کتاب!!نویسنده!!انتشارات!!توضیحات | ||
|- | |- | ||
| نوجوان و توحید || مرتضی بذر افشان || مرکز پژوهشهای اسلامی || دو بخش جهانبینی و شناخت (اصول عقاید، خداشناسی، اسما و صفات الهی) و خداشناسی و شناخت (توحید، توحید در ادیان و شرک) | |نوجوان و توحید||مرتضی بذر افشان||مرکز پژوهشهای اسلامی||دو بخش جهانبینی و شناخت (اصول عقاید، خداشناسی، اسما و صفات الهی) و خداشناسی و شناخت (توحید، توحید در ادیان و شرک) | ||
|- | |- | ||
| خداشناسی قرآنی کودکان || حیدری ابهری || انتشارات جمال || پاسخ به چهل پرسش کودکان و نوجوانان درباره خدا | |خداشناسی قرآنی کودکان||حیدری ابهری||انتشارات جمال||پاسخ به چهل پرسش کودکان و نوجوانان درباره خدا | ||
|- | |- | ||
| -- || -- || -- || -- | | --||--||--||-- | ||
|} | |} | ||
خط ۱۸۵: | خط ۱۸۵: | ||
{| class="wikitable " | {| class="wikitable " | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! نویسنده!! انتشارات!! توضیحات | !نام کتاب!!نویسنده!!انتشارات!!توضیحات | ||
|- | |- | ||
| عقاید استدلالی|| علی ربانی گلپایگانی || نصایح || بررسی استدلالی اصول دین | |عقاید استدلالی||علی ربانی گلپایگانی||نصایح||بررسی استدلالی اصول دین | ||
|- | |- | ||
| آموزش کلام اسلامی|| محمد سعیدی مهر || نشر طه || اثبات خدا و بررسی صفات او | |آموزش کلام اسلامی||محمد سعیدی مهر||نشر طه||اثبات خدا و بررسی صفات او | ||
|- | |- | ||
|- | |- | ||
| اثبات وجود خدا || گروهی از دانشمندان معاصر || انتشارات علمی و فرهنگی || | |اثبات وجود خدا||گروهی از دانشمندان معاصر||انتشارات علمی و فرهنگی|| | ||
|- | |- | ||
| پیام قرآن جلد۲ || [[آیت الله مکارم شیرازی]] || دارالکتب الاسلامیه || خداجویی و خداشناسی در قرآن | |پیام قرآن جلد۲||[[آیت الله مکارم شیرازی]]||دارالکتب الاسلامیه||خداجویی و خداشناسی در قرآن | ||
|- | |- | ||
| معارف قرآن ج۱|| [[مصباح یزدی |مصباح یزدی]] || [[مؤسسه امام خمینی]]|| | |معارف قرآن ج۱||[[مصباح یزدی |مصباح یزدی]]||[[مؤسسه امام خمینی]]|| | ||
|} | |} | ||
خط ۲۰۵: | خط ۲۰۵: | ||
|- | |- | ||
! نام کتاب!! نویسنده!! انتشارات!! توضیحات | !نام کتاب!!نویسنده!!انتشارات!!توضیحات | ||
|- | |- | ||
| تبیین براهین اثبات خدا|| [[آیت الله جوادی آملی]] || نشر اسراء ||تثبیت و تحکیم براهین عقلی و فلسفی اثبات وجود خدای متعال و رفع شبهاتی که در خصوص ادلّه وجود داشته و پاسخ به اشکالات و ایرادات فیلسوفان غربی به براهين عقلی مذکور مطرح شده و ثالث نقد وبررسی براهینی که دانشمندان غربی در جهت اثبات مبدأ اقامه کرده اند. | |تبیین براهین اثبات خدا||[[آیت الله جوادی آملی]]||نشر اسراء||تثبیت و تحکیم براهین عقلی و فلسفی اثبات وجود خدای متعال و رفع شبهاتی که در خصوص ادلّه وجود داشته و پاسخ به اشکالات و ایرادات فیلسوفان غربی به براهين عقلی مذکور مطرح شده و ثالث نقد وبررسی براهینی که دانشمندان غربی در جهت اثبات مبدأ اقامه کرده اند. | ||
|- | |- | ||
| توحید در قرآن|| [[آیت الله جوادی آملی]] || نشر اسراء || مباحث کلی توحید، در سه بخش و چندین فصل مباحث: قرآن و راه های شناخت خدا (راه آفاقی، انفسی و سیر در حقیقت هستی)، مراتب توحید (توحید ذات، توحید اسما و صفات، توحید افعالی، توحید عملی و موحدان در قرآن)، نفی شرک (انواع شرک، گروه های مشرک، ریشه های شرک، پیامدهای شرک و برائت همگانی از شرک) و... را مورد مداقّه قرار می دهد. | |توحید در قرآن||[[آیت الله جوادی آملی]]||نشر اسراء||مباحث کلی توحید، در سه بخش و چندین فصل مباحث: قرآن و راه های شناخت خدا (راه آفاقی، انفسی و سیر در حقیقت هستی)، مراتب توحید (توحید ذات، توحید اسما و صفات، توحید افعالی، توحید عملی و موحدان در قرآن)، نفی شرک (انواع شرک، گروه های مشرک، ریشه های شرک، پیامدهای شرک و برائت همگانی از شرک) و... را مورد مداقّه قرار می دهد. | ||
|- | |- | ||
| --الله شناسی || -[[سید محمدحسین حسینی تهرانی]]|| --علامه طباطبایی || -- دوره ای سه جلدی در تفسیر آیه مباركه «اللَهُ نُورُ السَّمَـاواتِ وَ الاْرض. بر محوریت مباحث توحید ذاتی و اسمائی و افعالی ذات مقدّس حضرت حقّ و كیفیت پیدایش عالم آفرینش و ربط حادث به قدیم و نزول نور وجود در مظاهر امكان و حقیقت ولایت و ربط موجودات به ذات باریتعالَی و لقاء الله و وصول به ذات مقدّس او به فَناء و اندكاك هستی مجازی عاریهای در وجود مطلق و هستی اصیل و حقیقی. | | --الله شناسی||-[[سید محمدحسین حسینی تهرانی]]||--علامه طباطبایی||-- دوره ای سه جلدی در تفسیر آیه مباركه «اللَهُ نُورُ السَّمَـاواتِ وَ الاْرض. بر محوریت مباحث توحید ذاتی و اسمائی و افعالی ذات مقدّس حضرت حقّ و كیفیت پیدایش عالم آفرینش و ربط حادث به قدیم و نزول نور وجود در مظاهر امكان و حقیقت ولایت و ربط موجودات به ذات باریتعالَی و لقاء الله و وصول به ذات مقدّس او به فَناء و اندكاك هستی مجازی عاریهای در وجود مطلق و هستی اصیل و حقیقی. | ||
|- | |- | ||
| --خدا از دیدگاه قرآن|| - [[سید محمد حسینی بهشتی]]- || - نشر بقعه- || - پایاننامه دکتری آیتالله شهید سید محمد حسینی بهشتی است که طی آن از منظر آیات قرآن، صفات خداوند شرح و تبیین میشود - | | --خدا از دیدگاه قرآن||- [[سید محمد حسینی بهشتی]]-||- نشر بقعه-||- پایاننامه دکتری آیتالله شهید سید محمد حسینی بهشتی است که طی آن از منظر آیات قرآن، صفات خداوند شرح و تبیین میشود - | ||
|} | |} | ||
خط ۲۲۱: | خط ۲۲۱: | ||
{| class="wikitable" ; | {| class="wikitable" ; | ||
|- | |- | ||
! نام سایت!! توضیحات | !نام سایت!!توضیحات | ||
|- | |- | ||
| --|| --http://khodajo.ir/ | | --||--http://khodajo.ir/ | ||
|- | |- | ||
| -- || -- | | --||-- | ||
|} | |} | ||
</center> | </center> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
خط ۲۵۸: | خط ۲۵۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40745 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | *[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/40745 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=8456&&searchText دانشنامه جهان اسلام] | *[http://rch.ac.ir/article/Details?id=8456&&searchText دانشنامه جهان اسلام] | ||
{{خداشناسی}} | {{خداشناسی}} | ||