پرش به محتوا

سوره نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

 
خط ۲۵: خط ۲۵:
{{سوره نبأ}}
{{سوره نبأ}}


==شأن نزول ==
==شأن نزول==
[[شیخ طوسی]] در [[تفسیر تبیان]] می‌نویسد: درباره [[سبب نزول]] این سوره گفته‌اند [[رسول خدا(ص)]] با [[قریش]] سخن می‌گفت و اخبار امت‌های گذشته را برایشان بازگو می‌کرد و آنان را پند می‌داد؛ اما آنان حضرت را [[تمسخر|مسخره]] می‌کردند. پس [[خداوند]] پیامبر(ص) را از سخن گفتن با آنان نهی کرد. [روزی] رسول خدا(ص) با اصحابش سخن می‌گفت که یکی از [[مشرک|مشرکان]] جلو آمد و حضرت سکوت کرد. پس مشرکان جمع شدند و گفتند ای محمد! سخن تو عجیب است و ما دوست داریم سخن تو را بشنویم. اما پیامبر(ص) فرمود خداوند مرا از سخن گفتن با شما نهی کرده است. پس خداوند «عَمَّ يَتَساءَلُونَ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ» را نازل کرد.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث، ج۱۰، ص۲۳۸.</ref>
[[شیخ طوسی]] در [[تفسیر تبیان]] می‌نویسد: درباره [[سبب نزول]] این سوره گفته‌اند [[رسول خدا(ص)]] با [[قریش]] سخن می‌گفت و اخبار امت‌های گذشته را برایشان بازگو می‌کرد و آنان را پند می‌داد؛ اما آنان حضرت را [[تمسخر|مسخره]] می‌کردند. پس [[خداوند]] پیامبر(ص) را از سخن گفتن با آنان نهی کرد. [روزی] رسول خدا(ص) با اصحابش سخن می‌گفت که یکی از [[مشرک|مشرکان]] جلو آمد و حضرت سکوت کرد. پس مشرکان جمع شدند و گفتند ای محمد! سخن تو عجیب است و ما دوست داریم سخن تو را بشنویم. اما پیامبر(ص) فرمود خداوند مرا از سخن گفتن با شما نهی کرده است. پس خداوند «عَمَّ يَتَساءَلُونَ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ» را نازل کرد.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث، ج۱۰، ص۲۳۸.</ref>


خط ۳۴: خط ۳۴:


==آیات مشهور==
==آیات مشهور==
* '''«إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿٣١﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا...»'''
*'''«إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا ﴿٣١﴾ حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا...»'''
آیات ۳۱ تا ۴۰ سوره نبأ از آیات مشهور این سوره است. [[تلاوت مجلسی قرآن|تلاوت مجلسی]] این آیات با صدای عبدالباسط (قاری مشهور [[مصر]]ی) در میان [[ایرانیان]] شناخته شده است. در این [[آیه|آیات]] [[خداوند]] عاقبت [[تقوا|پرهیزکاران]] را در [[قیامت]] بیان می‌کند.<ref>[http://telavat.ir/fa/content/47707/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%B7-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D8%A3#tab-latest تلاوت مجلسی ده آیه آخر سوره نبأ]</ref>
آیات ۳۱ تا ۴۰ سوره نبأ از آیات مشهور این سوره است. [[تلاوت مجلسی قرآن|تلاوت مجلسی]] این آیات با صدای عبدالباسط (قاری مشهور [[مصر]]ی) در میان [[ایرانیان]] شناخته شده است. در این [[آیه|آیات]] [[خداوند]] عاقبت [[تقوا|پرهیزکاران]] را در [[قیامت]] بیان می‌کند.<ref>[http://telavat.ir/fa/content/47707/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%B7-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D8%A3#tab-latest تلاوت مجلسی ده آیه آخر سوره نبأ]</ref>


خط ۴۴: خط ۴۴:
ترجمه: روزی که «روح» و «ملائکه» در یک صف می‌ایستند و هیچ یک، جز به اذن خداوند رحمان، سخن نمی‌گویند، و (آنگاه که می‌گویند) درست می‌گویند!
ترجمه: روزی که «روح» و «ملائکه» در یک صف می‌ایستند و هیچ یک، جز به اذن خداوند رحمان، سخن نمی‌گویند، و (آنگاه که می‌گویند) درست می‌گویند!
[[علامه طباطبایی]] این آیه را یکی از آیات [[شفاعت]] در قیامت دانسته که به اذن الهی برخی از [[فرشته|فرشتگان]] و انسان ها و [[جن|جنیان]] حاضر در محشر حق شفاعت دارند و مضمونش همان است که در آیه ۸۶ [[سوره زخرف]] آمده است وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ترجمه: و کسانی را که به جای خدا می پرستند، اختیار شفاعت ندارند، اختیار شفاعت فقط با کسانی است که [از روی بصیرت] شهادت به حق داده اند و آنان [حقیقت حال کسانی را که می خواهند برای آنان شفاعت کنند] می‌دانند.
[[علامه طباطبایی]] این آیه را یکی از آیات [[شفاعت]] در قیامت دانسته که به اذن الهی برخی از [[فرشته|فرشتگان]] و انسان ها و [[جن|جنیان]] حاضر در محشر حق شفاعت دارند و مضمونش همان است که در آیه ۸۶ [[سوره زخرف]] آمده است وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ترجمه: و کسانی را که به جای خدا می پرستند، اختیار شفاعت ندارند، اختیار شفاعت فقط با کسانی است که [از روی بصیرت] شهادت به حق داده اند و آنان [حقیقت حال کسانی را که می خواهند برای آنان شفاعت کنند] می‌دانند.
* '''نکته  تفسیری'''
*'''نکته  تفسیری'''


علامه طباطبائی در تفسیر آخرین آیه يَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا براین باور است که کافر درقیامت از شدت وسختی آن روز آروز می کند که کاش خاک فاقد اراده و  شعوری بود که نه کاری کرده بود و نه کیفری می‌دید. <ref>طباطبائی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۲۰، ص۱۷۶.</ref>{{یاد| أي يتمنى من شدة اليوم أن لو كان ترابا فاقدا للشعور والإرادة فلم يعمل ولم يُجْز.}} نویسنده [[تفسیر نور (کتاب)|تفسیر نور]]  از آیه استفاده کرده که اظهار پشيمانى، دليل بر اختيار انسان است. «يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً»  وافزوده است که، خاک یک دانه مى‌گیرد، یک خوشه مى‌دهد، ولى کفّار صدها دلیل و برهان مى‌شنوند ولى یکی را نمى‌پذيرند. پس خاک بر كافر برترى دارد.  <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱۰، ص۳۷۰.
علامه طباطبائی در تفسیر آخرین آیه يَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا براین باور است که کافر درقیامت از شدت وسختی آن روز آروز می کند که کاش خاک فاقد اراده و  شعوری بود که نه کاری کرده بود و نه کیفری می‌دید. <ref>طباطبائی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۲۰، ص۱۷۶.</ref>{{یاد| أي يتمنى من شدة اليوم أن لو كان ترابا فاقدا للشعور والإرادة فلم يعمل ولم يُجْز.}} نویسنده [[تفسیر نور (کتاب)|تفسیر نور]]  از آیه استفاده کرده که اظهار پشيمانى، دليل بر اختيار انسان است. «يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً»  وافزوده است که، خاک یک دانه مى‌گیرد، یک خوشه مى‌دهد، ولى کفّار صدها دلیل و برهان مى‌شنوند ولى یکی را نمى‌پذيرند. پس خاک بر كافر برترى دارد.  <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱۰، ص۳۷۰.
خط ۵۷: خط ۵۷:
در [[حديث|حديثی]] ديگر از [[رسول خدا(ص)]] آمده است هر کس آن را بخواند و حفظ کند، حساب او در قیامت [چنان سریع انجام می‌شود که] به مقدار خواندن یک نماز خواهد بود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴.</ref> همچنین در روایات آمده است پیامبر(ص) سوره نبأ را جزو سوره‌هایی خوانده که موی آن حضرت را سپید کردند.{{یاد|از ابن عباس روایت شده گفت: [روزی] ابوبکر به رسول خدا(ص) عرضه داشت یا رسول الله چقدر زود مویت سپید شد؟ فرمود: موی مرا سوره هود و واقعه  و مرسلات و عم یتسائلون سپید کرد. <small>(طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۱۵۰).</small>}}
در [[حديث|حديثی]] ديگر از [[رسول خدا(ص)]] آمده است هر کس آن را بخواند و حفظ کند، حساب او در قیامت [چنان سریع انجام می‌شود که] به مقدار خواندن یک نماز خواهد بود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴.</ref> همچنین در روایات آمده است پیامبر(ص) سوره نبأ را جزو سوره‌هایی خوانده که موی آن حضرت را سپید کردند.{{یاد|از ابن عباس روایت شده گفت: [روزی] ابوبکر به رسول خدا(ص) عرضه داشت یا رسول الله چقدر زود مویت سپید شد؟ فرمود: موی مرا سوره هود و واقعه  و مرسلات و عم یتسائلون سپید کرد. <small>(طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۱۵۰).</small>}}


==متن و ترجمه==  
== متن و ترجمه سوره نبأ ==  
{{سوره ۰۷۸ با ترجمه|شماره=۷۸}}
{{سوره ۰۷۸ با ترجمه|شماره=۷۸}}
{{سوره‌های قرآن|۷۸|[[سوره مرسلات]]|[[سوره نازعات]]}}
{{سوره‌های قرآن|۷۸|[[سوره مرسلات]]|[[سوره نازعات]]}}
خط ۶۳: خط ۶۳:
==تک‌نگاری‌ها==
==تک‌نگاری‌ها==
کتاب‌های که به صورت مستقل به تفسیر سوره نبأ پرداخته‌اند:
کتاب‌های که به صورت مستقل به تفسیر سوره نبأ پرداخته‌اند:
* محمدرضا کمیلی، '''جلوه‌ای از قرآن: تفسیر سوره نبأ'''، [بی‌جا]، [بی‌نا]، ۱۳۶۱ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1660521&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>
*محمدرضا کمیلی، '''جلوه‌ای از قرآن: تفسیر سوره نبأ'''، [بی‌جا]، [بی‌نا]، ۱۳۶۱ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1660521&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>
* عباس سیدکریمی (حسینی)، '''خبر بسیار مهم: تفسیر سوره نبأ به همراه بحثی پیرامون اختلاف قرائات'''، قم، سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه، ۱۳۸۴ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=766997&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>
*عباس سیدکریمی (حسینی)، '''خبر بسیار مهم: تفسیر سوره نبأ به همراه بحثی پیرامون اختلاف قرائات'''، قم، سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه، ۱۳۸۴ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=766997&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>
* محمد بیستونی، '''خبر مهم''' (Important new)، قم، بیان جوان، ۱۳۸۶ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1133490&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>
*محمد بیستونی، '''خبر مهم''' (Important new)، قم، بیان جوان، ۱۳۸۶ش.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1133490&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author سایت کتابخانه ملی.]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


== یادداشت ==
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
{{یادداشت‌ها}}


==منابع==
==منابع==
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
*قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
*بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالعلم الشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
*راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق، دارالعلم الشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
*دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
* شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازحاق الباطل، با مقدمه و تعلیقات آیت الله مرعشی نجفی، ۲۳ج، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
*شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق و ازحاق الباطل، با مقدمه و تعلیقات آیت الله مرعشی نجفی، ۲۳ج، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه آقابزرگ تهرانی و تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، [بی‌تا].
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه آقابزرگ تهرانی و تحقیق احمد قصیر عاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، [بی‌تا].
* طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،  مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
*طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،  مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* قرائتی، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران، چاپ یازدهم،۱۳۸۳ش.
*قرائتی، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، تهران، چاپ یازدهم،۱۳۸۳ش.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق و تصحیح: طیب موسوی جزائری، ناشر: دار الكتاب‌، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
*قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق و تصحیح: طیب موسوی جزائری، ناشر: دار الكتاب‌، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
*معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
*مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* [http://tanzil.ir/#78:1 قرائت سوره نبأ]
*[http://tanzil.ir/#78:1 قرائت سوره نبأ]
{{قرآن کریم}}
{{قرآن کریم}}
{{سوره‌های مفصلات}}
{{سوره‌های مفصلات}}
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۵۰۹

ویرایش