بخت‌آزمایی: تفاوت میان نسخه‌ها

بخت‌آزمایی عملی است که در آن با نام‌نویسی و یا خرید بلیت برای به‌دست‌آوردن مال، شخص یا اشخاصی به‌وسیله قرعه‌کشی انتخاب می‌شوند.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۴۹.</ref> پدیده بخت‌آزمایی در بسیاری از کشورهای جهان با عنوان لاتاری در حال انجام است.<ref>خبرگزاری مشرق، «صنعت «بخت آزمایی» چگونه فقیرترین افراد جامعه را دست به جیب می‌کند؟».</ref> به گفته برخی خبرگزاری‌ها بخت‌آزمایی از زمان قبل میلاد مسیح در کشور چین وجود داشته است.<ref>خبرگزاری مشرق، «صنعت «بخت آزمایی» چگونه فقیرترین افراد جامعه را دست به جیب می‌کند؟».</ref> [[حسین حلی]] فقیه شیعی در کتاب بحوث فقهی از روی دادن بخت‌آزمایی در [[ولایتعهدی امام رضا(ع)|ماجرای ولایتعهدی امام رضا(ع)]] در قرن دوم هجری و در [[حکومت فاطمیان مصر|حکومت فاطمیان مصر]] در قرن ششم خبر داده است.‌<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۱.</ref> به گفته او بخت‌آزمایی به دو صورت غیر مُعَوَّض و مُعَوَّض اجرا می‌شود. بخت آزمایی غیر معوض آن است که در برخی مراسمات به نام افراد قرعه‌کشی انجام می‌شود و اسم هرکس خارج شد جایزه‌ای به او تعلق می‌گیرد.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۱.</ref> و بخت آزمایی معوض با خرید بلیت بخت‌آزمایی است.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲.</ref>

به گفته پژوهشگران آنچه سبب توجه و اهمیت مسئله بخت‌آزمایی برای فقیهان است مبنابودن شانس و احتمال در کسب مال یا به تعبیر دیگر احتمال قماری‌بودن این فعالیت است.<ref>نظری علوم، اسفندیارپور، «نسبت‌سنجی فقهی حقوقی بخت‌آزمایی با قمار»، ص۱۴۸.</ref> همچنین برخی روشنفکران چون [[جلال آل‌احمد]] این بلیت‌ها را تقلیدی از فرهنگ غرب دانسته و مخالف آن بوده‌اند.<ref>سادات‌بیدگلی، بهشتی‌سرشت، برزن، «بلیت‌های بخت‌آزمایی در دوره پهلوی و واکنش مخالفین آنها»، ص۲۴۴و۲۴۷.</ref>

فقیهان مسئله بلیت‌های بخت‌آزمایی را از [[مسائل مستحدثه|مسائل مستحدثه فقهی]]<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲.</ref> و نوعی از دادوستد دانسته‌اند.<ref>جمعی از مولفان، فرهنگ فقه مطابق مذاهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج‌۲، ص۶۹‌.</ref> به گفته حسین حلی این بلیت‌ها اوراقی است که به مبلغی مشخص توسط مردم خریداری می‌شود و شرکت یا موسسه فروشنده متعهد به برگزاری قرعه‌کشی و دادن جایزه‌ای طبق قرار گذاشته شده معادل قیمت تمام بلیت‌ها به فرد منتخب یا هرکسی است که نامش از قرعه خارج می‌شود.<ref>حلی، بحوث فقهیة، ۱۴۱۵ق، ص۵۱-۵۲.</ref> صورت‌های دیگری نیز در مورد عرضه بلیت‌های بخت‌آزمایی شمرده شده که برخی از آنها چنین است:

#عرضۀ برگه‌ها به عنوان جمع‌آورى اعانه و كمك به امور خيريه مانند ساختن بيمارستان و دادن جايزه به گيرندگان اوراق به‌طور رايگان به منظور تشويق در مشاركت مردمى. حسین حلی عناوینی چون [[صدقه]] و یا [[امانت مالکی|امانت]] را برای پرداخت پول در قبال این بلیت‌ها صادق میداند.<ref>مردانی‌پور، «فقه و پدیده بخت آزمایی»، ص۲۰.</ref>

#پول پرداختى از سوى شركت‌كنندگان، عنوان [[رهن]] و گروگذارى را در ميان آنان دارد با اين انگيزه كه فرد برنده با قرعه‌كشى مالك پول گردد.<ref>مردانی‌پور، «فقه و پدیده بخت آزمایی»، ص۲۰.</ref>

===دیدگاه موافقان بخت‌آزمایی===

</ref>