۵٬۹۴۱
ویرایش
تکبیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←در حج) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
====تکبیر واجب==== | ====تکبیر واجب==== | ||
{{اصلی|تکبیرة الاحرام}} | {{اصلی|تکبیرة الاحرام}} | ||
[[پرونده:الله اکبر خط فضائلی.jpg|بندانگشتی|الله اکبر به خط [[حبیب‌الله فضائلی]]]] | [[پرونده:الله اکبر خط فضائلی.jpg|بندانگشتی|الله اکبر به خط [[حبیب‌الله فضائلی]]|338x338پیکسل]] | ||
[[تکبیره الاحرام|تکبیرة الإحرام]] ـ که به آن تکبیر افتتاح نیز گفته می‌شود ـ از اجزاء، بلکه ارکان [[نماز]] است و بدون آن نماز صحیح نخواهد بود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۹، ص۲۰۱.</ref> گفتن پنج تکبیر در [[نماز میت|نماز بر میت]] مؤمن، واجب است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۲، ص۳۱.</ref> در [[نماز عید|نماز]] [[عیدین]] (فطر و قربان) علاوه بر تکبیرة الإحرام، برای [[قنوت]] نُه تکبیر دیگر (پنج تکبیر در رکعت اوّل و چهار تکبیر در رکعت دوم) گفته می‌شود. برخی، آنها را واجب دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۱۱، ص۳۹۵.</ref> | [[تکبیره الاحرام|تکبیرة الإحرام]] ـ که به آن تکبیر افتتاح نیز گفته می‌شود ـ از اجزاء، بلکه ارکان [[نماز]] است و بدون آن نماز صحیح نخواهد بود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۹، ص۲۰۱.</ref> گفتن پنج تکبیر در [[نماز میت|نماز بر میت]] مؤمن، واجب است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۲، ص۳۱.</ref> در [[نماز عید|نماز]] [[عیدین]] (فطر و قربان) علاوه بر تکبیرة الإحرام، برای [[قنوت]] نُه تکبیر دیگر (پنج تکبیر در رکعت اوّل و چهار تکبیر در رکعت دوم) گفته می‌شود. برخی، آنها را واجب دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۱۱، ص۳۹۵.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
البتّه در منابع فقهی تکبیرات با عبارات مختلف آمده است، از جمله: | البتّه در منابع فقهی تکبیرات با عبارات مختلف آمده است، از جمله: | ||
# افزایش جمله{وَ لِلّهِ الحَمْد }قبل از{الحَمْدُ لِلّه }. | #افزایش جمله{وَ لِلّهِ الحَمْد }قبل از{الحَمْدُ لِلّه }. | ||
# {وَ اللّهُ أَکبَر، اللّهُ أَکبَرُ وَ لِلّهِ الحَمْد} پس از تهلیل. | #{وَ اللّهُ أَکبَر، اللّهُ أَکبَرُ وَ لِلّهِ الحَمْد} پس از تهلیل. | ||
# {وَ اللّهُ أَکبَر، اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أَوْلانا} پس از تهلیل. | #{وَ اللّهُ أَکبَر، اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أَوْلانا} پس از تهلیل. | ||
# سه تکبیر در آغاز، سپس تهلیل، پس از آن تکبیر و در پایان: {لِلّهِ الحَمْد، اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا}. | #سه تکبیر در آغاز، سپس تهلیل، پس از آن تکبیر و در پایان: {لِلّهِ الحَمْد، اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا}. | ||
# دو تکبیر، یک تهلیل، یک تکبیر، سپس {وَ لِلّهِ الحَمْدُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکرُ عَلی ما اَوْلانا}. | #دو تکبیر، یک تهلیل، یک تکبیر، سپس {وَ لِلّهِ الحَمْدُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکرُ عَلی ما اَوْلانا}. | ||
# دو تکبیر، سپس یک تهلیل، و پس از آن {وَ اللّهُ أَکبَر، وَ اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الحَمْدُ عَلی ما أَوْلانا}.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۱، ص۳۸۶ ـ ۳۸۸.</ref> | #دو تکبیر، سپس یک تهلیل، و پس از آن {وَ اللّهُ أَکبَر، وَ اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الحَمْدُ عَلی ما أَوْلانا}.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۱، ص۳۸۶ ـ ۳۸۸.</ref> | ||
صورت آخر به اشهر؛ بلکه مشهور نسبت داده شده است. در عید قربان از برخی، سه بار تکبیر در آغاز نقل شده؛ لیکن مشهور دو تکبیر است. در بعضی کلمات جمله {لِلّهِ الحَمْد} قبل از {الحَمْدُ لِلّهِ} و در بعض دیگر، جایگزینی {وَ لِلّهِ الحَمْد} به جای {الحَمْدُ لِلّه } و در پاره‌ای دیگر، ابدال {الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکرُ عَلی ما أَوْلانا } به {اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما اَوْلانا} و غیر آن، آمده است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۱، ص۳۸۸ ـ ۳۹۰.</ref> | صورت آخر به اشهر؛ بلکه مشهور نسبت داده شده است. در عید قربان از برخی، سه بار تکبیر در آغاز نقل شده؛ لیکن مشهور دو تکبیر است. در بعضی کلمات جمله {لِلّهِ الحَمْد} قبل از {الحَمْدُ لِلّهِ} و در بعض دیگر، جایگزینی {وَ لِلّهِ الحَمْد} به جای {الحَمْدُ لِلّه } و در پاره‌ای دیگر، ابدال {الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما هَدانا وَ لَهُ الشُّکرُ عَلی ما أَوْلانا } به {اللّهُ أَکبَرُ عَلی ما هَدانا وَ الحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما اَوْلانا} و غیر آن، آمده است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج ۱۱، ص۳۸۸ ـ ۳۹۰.</ref> | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
==تکبیر در تاریخ== | ==تکبیر در تاریخ== | ||
[[پرونده:تکبیر 2.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:تکبیر 2.jpg|بندانگشتی|346x346پیکسل]] | ||
در تاریخ و آداب رسوم جوامع اسلامی، تکبیر (الله اکبر گفتن) پیشینه‌ای طولانی و جایگاهی مهم دارد. | در تاریخ و آداب رسوم جوامع اسلامی، تکبیر (الله اکبر گفتن) پیشینه‌ای طولانی و جایگاهی مهم دارد. | ||
* بنا بر منابع حدیثی، سنّت تکبیر به پیش از [[اسلام]] باز می‌گردد؛ چنانکه در برخی روایات از تکبیر [[حضرت آدم(ع)|آدم علیه‌السلام]]، در مقابل [[حجرالاسود]]، سخن به میان آمده است.<ref>مجلسی، ج ۲۶، ص۲۷۰</ref> عبدالمطلب نیز به هنگام بازسازی [[چاه زمزم]] تکبیر گفت و [[قریش]] با وی هم نوا شدند.<ref>کلینی، ج ۴، ص۲۲۰</ref> | *بنا بر منابع حدیثی، سنّت تکبیر به پیش از [[اسلام]] باز می‌گردد؛ چنانکه در برخی روایات از تکبیر [[حضرت آدم(ع)|آدم علیه‌السلام]]، در مقابل [[حجرالاسود]]، سخن به میان آمده است.<ref>مجلسی، ج ۲۶، ص۲۷۰</ref> عبدالمطلب نیز به هنگام بازسازی [[چاه زمزم]] تکبیر گفت و [[قریش]] با وی هم نوا شدند.<ref>کلینی، ج ۴، ص۲۲۰</ref> | ||
* در تاریخ صدر اسلام، به جزدر موارد فقهی پیشین، تکبیر از همان آغاز به سنّت دینی و اجتماعی بدل شد؛ چنانکه [[رسول اکرم]](ص) پس از انقطاع نزول [[وحی]] تکبیر گفت.<ref>ابن کثیر، ج ۱، ص۴۱۳</ref> همچنین ایشان در [[جنگ خندق]] (احزاب) در موارد متعددی به مسلمانان فرمود تا به صورت جمعی تکبیر گویند<ref>طبری، ج ۲، ص۲۳۵ـ۲۳۶؛ مجلسی، ج ۱۷، ص۱۷۰، ج ۲۰، ص۱۸۹</ref> و در نبرد با یهودیان [[بنی نضیر|بنی نَضیر]]<ref>قمی، ج ۲، ص۳۵۹</ref> و [[خیبر]]<ref>مجلسی، ج ۲۱، ص۴۰</ref> تکبیر گفت. | *در تاریخ صدر اسلام، به جزدر موارد فقهی پیشین، تکبیر از همان آغاز به سنّت دینی و اجتماعی بدل شد؛ چنانکه [[رسول اکرم]](ص) پس از انقطاع نزول [[وحی]] تکبیر گفت.<ref>ابن کثیر، ج ۱، ص۴۱۳</ref> همچنین ایشان در [[جنگ خندق]] (احزاب) در موارد متعددی به مسلمانان فرمود تا به صورت جمعی تکبیر گویند<ref>طبری، ج ۲، ص۲۳۵ـ۲۳۶؛ مجلسی، ج ۱۷، ص۱۷۰، ج ۲۰، ص۱۸۹</ref> و در نبرد با یهودیان [[بنی نضیر|بنی نَضیر]]<ref>قمی، ج ۲، ص۳۵۹</ref> و [[خیبر]]<ref>مجلسی، ج ۲۱، ص۴۰</ref> تکبیر گفت. | ||
* همچنین نقل است که پیامبر(ص) در شب [[ازدواج]] [[حضرت علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] تکبیر گفت و از آن پس گفتن تکبیر در اینگونه مجالس رایج شد.<ref>حرّعاملی، ج ۱۴، ص۶۳</ref> | *همچنین نقل است که پیامبر(ص) در شب [[ازدواج]] [[حضرت علی(ع)]] و [[فاطمه(س)]] تکبیر گفت و از آن پس گفتن تکبیر در اینگونه مجالس رایج شد.<ref>حرّعاملی، ج ۱۴، ص۶۳</ref> | ||
* پیامبر به هنگام شنیدن خبر فوت [[نجاشی (پادشاه حبشه)|نجاشی]] چهار مرتبه تکبیر گفت.<ref>بخاری جعفی، ج ۲، ص۷۱</ref> روایت شده است که آن حضرت در [[تشییع جنازه|تشییع جنازه ها]]، چهار یا پنج مرتبه تکبیر می‌گفت<ref>ابن حنبل، ج ۴، ص۳۶۷، ۳۷۲؛ مسلم بن حجاج، ج ۱، ص۶۵۷</ref> و از همان زمان تکبیرهای چهارگانه در [[نماز میت]] سنّت شد. | *پیامبر به هنگام شنیدن خبر فوت [[نجاشی (پادشاه حبشه)|نجاشی]] چهار مرتبه تکبیر گفت.<ref>بخاری جعفی، ج ۲، ص۷۱</ref> روایت شده است که آن حضرت در [[تشییع جنازه|تشییع جنازه ها]]، چهار یا پنج مرتبه تکبیر می‌گفت<ref>ابن حنبل، ج ۴، ص۳۶۷، ۳۷۲؛ مسلم بن حجاج، ج ۱، ص۶۵۷</ref> و از همان زمان تکبیرهای چهارگانه در [[نماز میت]] سنّت شد. | ||
* [[امام علی(ع)]] در رزم غالباً [[تهلیل]] و تکبیر می‌گفت و مردم با وی هم صدا می‌شدند.<ref>مجلسی، ج ۳۲، ص۵۰۸</ref> علاوه بر این نقل است که از همان روزگار تاکنون تکبیر در جنگ‌ها و اجتماعات مسلمانان، به شعاری رایج بدل شد.<ref>رجوع کنید به جبرتی، ج ۱، ص۷۸</ref> | *[[امام علی(ع)]] در رزم غالباً [[تهلیل]] و تکبیر می‌گفت و مردم با وی هم صدا می‌شدند.<ref>مجلسی، ج ۳۲، ص۵۰۸</ref> علاوه بر این نقل است که از همان روزگار تاکنون تکبیر در جنگ‌ها و اجتماعات مسلمانان، به شعاری رایج بدل شد.<ref>رجوع کنید به جبرتی، ج ۱، ص۷۸</ref> | ||
* پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] (۱۳۵۷ش) نیز حاضران غالباً برای تأیید سخنان خطیب و پس از قرائت هر بندی از بیانیه یا قطعنامه، مشت‌ها را گره کرده با صدای بلند، تکبیر می‌گویند. همچنین پس از [[نماز جماعت]] در برخی [[مسجد|مساجد]] با اعلام تکبیر از سوی مکبر سه مرتبه الله اکبر و شعارهایی توسط نمازگزاران گفته می‌شود. | *پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] (۱۳۵۷ش) نیز حاضران غالباً برای تأیید سخنان خطیب و پس از قرائت هر بندی از بیانیه یا قطعنامه، مشت‌ها را گره کرده با صدای بلند، تکبیر می‌گویند. همچنین پس از [[نماز جماعت]] در برخی [[مسجد|مساجد]] با اعلام تکبیر از سوی مکبر سه مرتبه الله اکبر و شعارهایی توسط نمازگزاران گفته می‌شود. | ||
== جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
{{ستون-شروع|4}} | {{ستون-شروع|4}} | ||
* [[تحمید]] | * [[تحمید]] | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
* [[تسبیح (سبحه)]] | * [[تسبیح (سبحه)]] | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
| خط ۱۲۸: | خط ۱۲۸: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details?id=10382&&searchText= دانشنامه جهان اسلام] و [http://lib.eshia.ir/23017/2/591 فرهنگ فقه فارسی] | *منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details?id=10382&&searchText= دانشنامه جهان اسلام] و [http://lib.eshia.ir/23017/2/591 فرهنگ فقه فارسی] | ||
{{اصطلاحات قرآنی}} | {{اصطلاحات قرآنی}} | ||
{{نمازها}} | {{نمازها}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||