صاحب سر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''صاحب سِرّ''' عنوان برخی از یاران [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[امام علی(ع)]] که مورد اطمینان آنان بوده و برخی از اخبار غیبی و یا معارف الهی را در سطحی بالاتر از دیگران از ایشان دریافت کرده‌اند. از [[حذیفه بن یمان|حذیفه]] به عنوان صاحب سر [[پیامبر(ص)]] و از افرادی چون [[کمیل بن زیاد]] و [[رشید هجری]] به عنوان اصحاب سر [[امیرمؤمنان(ع)]] یاد شده است. این اصطلاح در مورد [[معلی بن خنیس]] از [[اصحاب امام صادق(ع)]] و مسافر خادم [[امام رضا(ع)]] نیز به کار رفته است. | '''صاحب سِرّ''' عنوان برخی از یاران [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[امام علی(ع)]] و دیگر امامان که مورد اطمینان آنان بوده و برخی از اخبار غیبی و یا معارف الهی را در سطحی بالاتر از دیگران از ایشان دریافت کرده‌اند. از [[حذیفه بن یمان|حذیفه]] به عنوان صاحب سر [[پیامبر(ص)]] و از افرادی چون [[کمیل بن زیاد]] و [[رشید هجری]] به عنوان اصحاب سر [[امیرمؤمنان(ع)]] یاد شده است. این اصطلاح در مورد [[معلی بن خنیس]] از [[اصحاب امام صادق(ع)]] و مسافر خادم [[امام رضا(ع)]] نیز به کار رفته است. | ||
==معنا و ارزش رجالی اصطلاح== | ==معنا و ارزش رجالی اصطلاح== | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
== صاحب سر پیامبر == | == صاحب سر پیامبر == | ||
پیامبر(ص)، صاحب | پیامبر(ص)، صاحب سرِّ خود را [[حضرت علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref> مهریزی و خوئی، میراث حدیث شیعه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۲۲۲.</ref> | ||
در منابع رجالی از [[حذیفه بن یمان]] به عنوان صاحب سر پیامبر(ص) یاد شده است؛ زیرا پیامبر به او اطمینان داشت و اخباری از حوادث آینده را با او در میان گذاشته بود. همچنین از | در منابع رجالی از [[حذیفه بن یمان]] به عنوان صاحب سر پیامبر(ص) یاد شده است؛ زیرا پیامبر به او اطمینان داشت و اخباری از حوادث آینده را با او در میان گذاشته بود. همچنین از باطنِ برخی افراد به او خبر داده و برخی [[منافق|منافقان]] را به او شناسانده بود.<ref>رجوع کنید به ابن‌سعد، الطبقات‌الکبری، ۱۹۷۷م، ج۲، ص۳۴۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۲۸۶ق، ج۱، ص۴۶۸.</ref> به ویژه رسول خدا(ص) به هنگام بازگشت از [[غزوه تبوک]]، نام منافقانی را که قصد [[ترور]] وی را داشتند، به او گفت.<ref> رجوع کنید به واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۳، ص۱۰۴۲-۱۰۴۴</ref> به همین دلیل شرح‌حال‌نگاران از وی با عنوان «صاحب سرّ» (رازدار) رسول خدا(ص) یاد کرده‌اند.<ref> برای نمونه رجوع کنید به ابن‌عبدالبرّ، الاستیعاب، ۱۳۸۰ق، قسم ۱، ص۳۳۵؛ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۴۰؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۲۸۶ق، ج۱، ص۴۶۸.</ref> در برخی منابع از [[عبدالله بن مسعود]] نیز به عنوان صاحب سر پیامبر یاد شده است.<ref>استرآبادی، رجال الکشی(مع تعلیقات میرداماد الاسترآبادی)، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۱۷۷.</ref> | ||
==اصحاب سر ائمه(ع)== | ==اصحاب سر ائمه(ع)== | ||
=== اصحاب سر حضرت علی(ع)=== | === اصحاب سر حضرت علی(ع)=== | ||
صاحب سر در مورد برخی از [[اصحاب حضرت علی(ع)]] به کار رفته است. امام علی(ع)، [[کمیل بن زیاد]] را صاحب سر خود دانسته‌اند.<ref> مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۱.</ref> تراجم‌نویسان، افراد دیگری را هم به عنوان صاحب سر امام نام برده‌اند. [[رشید هجری]]<ref>قمی، منتهی‌الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۷۳.</ref> در این شمار است. درباره میثم تمار نیز گفته شده است که حضرت علی او را از «أسرار | صاحب سر در مورد برخی از [[اصحاب حضرت علی(ع)]] به کار رفته است. امام علی(ع)، [[کمیل بن زیاد]] را صاحب سر خود دانسته‌اند.<ref> مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۸۱.</ref> تراجم‌نویسان، افراد دیگری را هم به عنوان صاحب سر امام نام برده‌اند. [[رشید هجری]]<ref>قمی، منتهی‌الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۷۳.</ref> در این شمار است. درباره [[میثم تمار]] نیز گفته شده است که حضرت علی او را از «أسرار خَفیَّة من أسرار الوصیة» آگاه کرده بود.<ref> ثقفی، الغارات، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۷۹۷.</ref> | ||
اگر صاحب سر به معنای کسانی باشد که امام آنان را از برخی امور غیبی باخبر کرده باشد، می‌توان افرادی چون [[میثم تمار]] و [[حبیب بن مظاهر]] را نیز صاحب سر علی(ع) دانست، هر چند در منابع به صاحب سر بودن آن‌ها تصریح نشده باشد. [[شیخ عباس قمی]] از این سه تن به عنوان کسانی یاد می‌کند که اخبار غیبی را برای یکدیگر بیان می‌کردند و از نحوه [[شهادت]] یکدیگر خبر می‌دادند.<ref>قمی، منتهی‌الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۷۳</ref> | اگر صاحب سر به معنای کسانی باشد که امام آنان را از برخی امور غیبی باخبر کرده باشد، می‌توان افرادی چون [[میثم تمار]] و [[حبیب بن مظاهر]] را نیز صاحب سر علی(ع) دانست، هر چند در منابع به صاحب سر بودن آن‌ها تصریح نشده باشد. [[شیخ عباس قمی]] از این سه تن به عنوان کسانی یاد می‌کند که اخبار غیبی را برای یکدیگر بیان می‌کردند و از نحوه [[شهادت]] یکدیگر خبر می‌دادند.<ref>قمی، منتهی‌الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۷۳</ref> | ||
===اصحاب سر دیگر امامان=== | ===اصحاب سر دیگر امامان=== | ||
این اصطلاح در مورد [[معلی بن خنیس]]<ref>کاظمی، تکملة الرجال، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از [[اصحاب امام صادق(ع)]] و مسافر خادم [[امام رضا(ع)]]<ref>نمازی شاهرودی، مستطرفات | این اصطلاح در مورد [[معلی بن خنیس]]<ref>کاظمی، تکملة الرجال، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از [[اصحاب امام صادق(ع)]] و مسافر خادم [[امام رضا(ع)]]<ref>نمازی شاهرودی، مستطرفات المعالی، ۱۴۲۲ق، ص۳۲۱.</ref> به کار رفته است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||