پرش به محتوا

اوس و خزرج: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۹: خط ۲۹:
| عالمان        =
| عالمان        =
}}
}}
[[پرونده:مدینه.jpg|بندانگشتی|280px|شبه جزیره حجاز]]
[[پرونده:مدینه.jpg|بندانگشتی|307x307px|شبه جزیره حجاز]]
'''اُوس‌ْ وَ خَزْرَج‌'''، دو [[تیره]] مهم‌ از [[عرب|اعراب]]‌ [[یمن|یمانی]] که‌ از مدتها پیش‌ از ظهور [[اسلام]]، در شهر [[یثرب]] ([[مدینه]]‌) ساکن‌ شدند و پس‌ از [[هجرت]]، آنها را «[[انصار]]» خواندند. نقش این دو قبیله در تاریخ اسلام مخصوصا در جریان [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] وجنگ‌های مختلف برجسته است. عده‌ای از مورخان گفته‌اند بعضی آیات [[قرآن]] در شأن [[انصار]] نازل شده است.
'''اُوس‌ْ وَ خَزْرَج‌'''، دو [[تیره]] مهم‌ از [[عرب|اعراب]]‌ [[یمن|یمانی]] که‌ از مدتها پیش‌ از ظهور [[اسلام]]، در شهر [[یثرب]] ([[مدینه]]‌) ساکن‌ شدند و پس‌ از [[هجرت]]، آنها را «[[انصار]]» خواندند. نقش این دو قبیله در تاریخ اسلام مخصوصا در جریان [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] وجنگ‌های مختلف برجسته است. عده‌ای از مورخان گفته‌اند بعضی آیات [[قرآن]] در شأن [[انصار]] نازل شده است.


خط ۴۴: خط ۴۴:


شایع‌ترین‌ روایات‌ در مآخذ کهن‌ حاکی‌ از آن‌ است‌ که‌ مهاجرت‌ِ گروهی‌ِ «ازدیان» از یمن‌، به‌ سبب‌ ویرانی‌ [[سدّ مأرب]]‌ بر اثر سیل‌ بوده‌ است‌،<ref>ابن‌ رسته‌، الاعلاق‌ النفیسه، ج۷، صص۶۲ -۶۳؛ یعقوبی‌، تاریخ‌ الیعقوبی، نشر دار صادر، ج۱، ص۲۰۳.</ref> اما درباره سبب‌ اصلی‌ مهاجرت‌ ایشان‌ و تاریخ‌ وقوع‌ آن‌ میان‌ محققان‌ معاصر، اتفاق‌ نظری‌ وجود ندارد.<ref>مثلاً نک: مهران‌، تاریخ‌ العرب‌ القدیم‌، صص۴۵۵- ۴۵۸؛ شریف‌، مکه و المدینه فی‌ الجاهلیه و عهد الرسول‌، صص۳۱۳-۳۱۶؛ ولفنسون‌، تاریخ‌ الیهود فی‌ بلاد العرب‌، ص۶۳</ref> از بعضی‌ روایت‌های دیگر چنین‌ برمی‌آید که‌ اوس‌ و خزرج‌، پیش‌ از ویرانی‌ سد به‌ یثرب‌ مهاجرت‌ کردند.<ref> اصفهانی، الآغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص۳۴۳؛ ولفنسون‌، تاریخ‌ الیهود فی‌ بلاد العرب‌، ص۵۲</ref>
شایع‌ترین‌ روایات‌ در مآخذ کهن‌ حاکی‌ از آن‌ است‌ که‌ مهاجرت‌ِ گروهی‌ِ «ازدیان» از یمن‌، به‌ سبب‌ ویرانی‌ [[سدّ مأرب]]‌ بر اثر سیل‌ بوده‌ است‌،<ref>ابن‌ رسته‌، الاعلاق‌ النفیسه، ج۷، صص۶۲ -۶۳؛ یعقوبی‌، تاریخ‌ الیعقوبی، نشر دار صادر، ج۱، ص۲۰۳.</ref> اما درباره سبب‌ اصلی‌ مهاجرت‌ ایشان‌ و تاریخ‌ وقوع‌ آن‌ میان‌ محققان‌ معاصر، اتفاق‌ نظری‌ وجود ندارد.<ref>مثلاً نک: مهران‌، تاریخ‌ العرب‌ القدیم‌، صص۴۵۵- ۴۵۸؛ شریف‌، مکه و المدینه فی‌ الجاهلیه و عهد الرسول‌، صص۳۱۳-۳۱۶؛ ولفنسون‌، تاریخ‌ الیهود فی‌ بلاد العرب‌، ص۶۳</ref> از بعضی‌ روایت‌های دیگر چنین‌ برمی‌آید که‌ اوس‌ و خزرج‌، پیش‌ از ویرانی‌ سد به‌ یثرب‌ مهاجرت‌ کردند.<ref> اصفهانی، الآغانی، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص۳۴۳؛ ولفنسون‌، تاریخ‌ الیهود فی‌ بلاد العرب‌، ص۵۲</ref>
[[پرونده:مارب.jpg|بندانگشتی|مأرب]]
[[پرونده:مارب.jpg|بندانگشتی|مأرب|345x345پیکسل]]


محققان‌ گفته‌اند، هجرت‌ِ ازدیان‌ از یمن‌ یکباره‌ اتفاق‌ نیفتاد.<ref>شریف‌، مکه و المدینه فی‌ الجاهلیه و عهد الرسول‌، ص۳۱۵</ref> بعدها، دسته‌هایی‌ از این‌ مهاجران‌ در شمال‌ [[جزیرة‌العرب]]‌ و در جوار سرزمین‌ [[شام]]‌ دولت‌ کوچک‌ [[غسانی]]‌، و دسته‌هایی‌ دیگر در بخش‌هایی از [[عراق]] فعلی‌ ([[حیره]]‌) دولت‌ [[آل‌ منذر]] یا [[لخمیان]]‌ را تشکیل‌ دادند و هر یک‌، دست‌ نشانده یکی‌ از دو دولت‌ بزرگ‌ وقت‌، یعنی‌[[ایران]]‌ و [[روم‌]] بودند.
محققان‌ گفته‌اند، هجرت‌ِ ازدیان‌ از یمن‌ یکباره‌ اتفاق‌ نیفتاد.<ref>شریف‌، مکه و المدینه فی‌ الجاهلیه و عهد الرسول‌، ص۳۱۵</ref> بعدها، دسته‌هایی‌ از این‌ مهاجران‌ در شمال‌ [[جزیرة‌العرب]]‌ و در جوار سرزمین‌ [[شام]]‌ دولت‌ کوچک‌ [[غسانی]]‌، و دسته‌هایی‌ دیگر در بخش‌هایی از [[عراق]] فعلی‌ ([[حیره]]‌) دولت‌ [[آل‌ منذر]] یا [[لخمیان]]‌ را تشکیل‌ دادند و هر یک‌، دست‌ نشانده یکی‌ از دو دولت‌ بزرگ‌ وقت‌، یعنی‌[[ایران]]‌ و [[روم‌]] بودند.
خط ۹۰: خط ۹۰:
از میان‌ مؤلفان‌ و مورخان‌ قدیم‌، کسانی‌ چون‌ ابوعبیده‌ معمر بن‌ مثنی‌، واقدی‌ (درگذشته: ۲۰۷ق‌) و عَلاّن‌ شُعوبی‌ (درگذشته: اواخر قرن‌ ۲ق‌)، آثاری‌ درباره اوس‌ و خزرج‌ و اَنساب‌ و جنگ‌ها و مثالب‌(معایب) ایشان‌ داشته‌اند.<ref>نک: ابن‌ ندیم‌،الفهرست‌، صص۶۰، ۱۱۱، ۱۱۸.</ref>
از میان‌ مؤلفان‌ و مورخان‌ قدیم‌، کسانی‌ چون‌ ابوعبیده‌ معمر بن‌ مثنی‌، واقدی‌ (درگذشته: ۲۰۷ق‌) و عَلاّن‌ شُعوبی‌ (درگذشته: اواخر قرن‌ ۲ق‌)، آثاری‌ درباره اوس‌ و خزرج‌ و اَنساب‌ و جنگ‌ها و مثالب‌(معایب) ایشان‌ داشته‌اند.<ref>نک: ابن‌ ندیم‌،الفهرست‌، صص۶۰، ۱۱۱، ۱۱۸.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
==یادداشت==
==یادداشت==
خط ۱۳۷: خط ۱۳۷:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله : [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225910/%D8%A7%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
*منبع مقاله : [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225910/%D8%A7%D9%88%D8%B3-%D9%88-%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D8%AC دائرة المعارف بزرگ اسلامی]
{{خاندان‌های شیعه}}
{{خاندان‌های شیعه}}
{{جزیرة‌العرب}}
{{جزیرة‌العرب}}