پرش به محتوا

سید محمدسعید حبوبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۶۷۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۶
جز
تصحیح لینک+ارجاعات
imported>Hasaninasab
جز (Hasaninasab صفحهٔ سید محمد سعید حبوبی را به سید محمدسعید حبوبی که تغییرمسیر بود منتقل کرد: حذف فاصله اضافه)
imported>Sama
جز (تصحیح لینک+ارجاعات)
خط ۵۶: خط ۵۶:


از مشهورترین استادان وی می‌توان [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[سید مرتضی رضوی كشمیری]]، را نام برد. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سید محسن حکیم]] از شاگردان او بوده‌اند. او همچنین در زمان اقامت [[سید جمال الدین اسد آبادی]] در [[نجف]]، با او هم‌فكری و ارتباط نزدیك داشت.
از مشهورترین استادان وی می‌توان [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[سید مرتضی رضوی كشمیری]]، را نام برد. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] و [[سید محسن حکیم]] از شاگردان او بوده‌اند. او همچنین در زمان اقامت [[سید جمال الدین اسد آبادی]] در [[نجف]]، با او هم‌فكری و ارتباط نزدیك داشت.
==ولادت، نسب==
==زندگینامه==
حبوبی در ۱۲۶۶ق در [[نجف]] به‌ دنیا آمد. نسب پدرش، سیدمحمود، به [[امام حسن]] (ع) می‌رسد.<ref>حبوبی، مقدمه جواهری، ص ۸.</ref> خاندان حبوبی در اصل، اهل [[حجاز]] و بیشترشان تاجر بودند.
حبوبی در ۱۲۶۶ق در [[نجف]] به‌ دنیا آمد. نسب پدرش، سیدمحمود، به [[امام حسن]] (ع) می‌رسد.<ref>حبوبی، مقدمه جواهری، ص ۸.</ref> خاندان حبوبی در اصل، اهل [[حجاز]] و بیشترشان تاجر بودند. وی تحصیلات را در نجف آغاز کرد. مدتی در حجاز تجارت کرد و سپس به نجف بازگشت. او از رهبران جهاد علیه اشغال عراق از سوی انگلستان بود. سید محمدسعید حبوبی به سبب فشارهای روحی ناشی از شكست در شعیبه، در [[ناصریه]] بیمار شد و در ۱۳۳۳ق درگذشت. جنازه او، پس از تشییع تا [[نجف]]، در صحن حرم [[امام علی]] (ع) دفن شد. حكومت [[عثمانی]] نیز در مراسمی از او تجلیل كرد.<ref>جبوری، النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۲۱۶.</ref> شیخ جواد شبیبی نجفی در رحلت وی قصیده‌ای با این مطلع سروده؛
{{شعر}}{{پایان شعر}}
 
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|لواءالدین لف فلا جهاد | و باب العلم سد فلا اجتهاد }}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small></small> | تراز = وسط| عرض = ۳۲۰px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه=| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
 


==تحصیلات علمی ـ ادبی==
==تحصیلات علمی ـ ادبی==
خط ۶۳: خط ۶۷:
محمدسعید علوم مقدماتی را در نجف خواند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم۲، ص ۸۱۴ـ ۸۱۵.</ref> ادبیات را نیز نزد شیخ‌[[جعفر شرقی]]/ شروقی و دایی خود شیخ [[عباس اعسم]] فراگرفت.
محمدسعید علوم مقدماتی را در نجف خواند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم۲، ص ۸۱۴ـ ۸۱۵.</ref> ادبیات را نیز نزد شیخ‌[[جعفر شرقی]]/ شروقی و دایی خود شیخ [[عباس اعسم]] فراگرفت.


حبوبی پس از آنكه مدتی در حجاز به تجارت پرداخت، به نجف بازگشت. وی با شركت فعال در انجمنهای ادبی، كه با حضور شاعران بزرگ نجف، مانند [[سید موسی طالقانی]] و [[سید جعفر حلی|سید جعفر حلّی]]، برگزار می‌شد، استعداد ادبی خود را نشان داد.<ref>حرزالدین، ج ۲، ص ۲۹۲؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم۲، ص ۸۱۵ ـ ۸۱۶؛ خاقانی، ج ۲، ص ۵۶.</ref>
حبوبی پس از آنكه مدتی در حجاز به تجارت پرداخت، به نجف بازگشت. وی با شركت فعال در انجمنهای ادبی، كه با حضور شاعران بزرگ نجف، مانند [[سید موسی طالقانی]] و [[سید جعفر حلی|سید جعفر حلّی]]، برگزار می‌شد، استعداد ادبی خود را نشان داد.<ref>حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء ج ۲، ص ۲۹۲؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم۲، ص ۸۱۵ ـ ۸۱۶؛ خاقانی، شعراء الغری، ج ۲، ص ۵۶.</ref>


==اساتید==
==اساتید==
 
محمدسعید حبوبی [[اخلاق]] و [[عرفان]] را نزد [[ملا حسینقلی همدانی]] آموخت و از او بسیار تأثیر پذیرفت. استادان وی در فقه واصول، [[حبیب الله رشتی|میرزا حبیب‌اللّه رشتی]]، [[محمدحسین كاظمی]]، [[شیخ‌ محمد شرابیانی]] و حاج‌آقا [[رضا همدانی]] بودند. او بیشتر تحصیلات فقهی خود را نزد شیخ [[محمد طه نجف]] گذراند و پس از فوت این استادش در ۱۳۲۳ق، در درس دیگری شركت نكرد و به تألیف و تدریس [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت. وی از محمد طه نجف، ملاحسینقلی همدانی و ''[[سید مرتضی رضوی كشمیری]]'' [[اجازه روایت]] گرفت و [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، از او اجازه روایت داشت.<ref>مرعشی‌ نجفی، الاجازه الكبیرة، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰.</ref>
محمدسعید حبوبی [[اخلاق]] و [[عرفان]] را نزد [[ملا حسینقلی همدانی]] آموخت و از او بسیار تأثیر پذیرفت.
 
استادان وی در فقه واصول، [[حبیب الله رشتی|میرزا حبیب‌اللّه رشتی]]، [[محمدحسین كاظمی]]، [[شیخ‌ محمد شرابیانی]] و حاج‌آقا [[رضا همدانی]] بودند.
 
او بیشتر تحصیلات فقهی خود را نزد شیخ [[محمد طه نجف]] گذراند و پس از فوت این استادش در ۱۳۲۳ق، در درس دیگری شركت نكرد و به تألیف و تدریس [[فقه]] و [[اصول]] پرداخت.
 
وی از محمد طه نجف، ملاحسینقلی همدانی و ''[[سید مرتضی رضوی كشمیری]]'' [[اجازه روایت]] گرفت و [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]]، از او اجازه روایت داشت.<ref>مرعشی‌ نجفی، ص ۱۸۹ ـ ۱۹۰.</ref>


==تدریس و شاگردان==
==تدریس و شاگردان==
 
شیوه تدریس او مشابه [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]] بود و عالمان بسیاری در درس وی شركت می‌كردند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم ۲، ص ۸۱۶ ـ ۸۱۸؛ خاقانی، شعراء الغری، ج ۹، ص ۱۴۸؛ حبوبی، ص ۱۰.</ref>
شیوه تدریس او مشابه [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]] بود و عالمان بسیاری در درس وی شركت می‌كردند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات، قسم ۲، ص ۸۱۶ ـ ۸۱۸؛ خاقانی، ج ۹، ص ۱۴۸؛ حبوبی، ص ۱۰.</ref>
برخی شاگردان حبوبی در ادبیات و علوم دیگر، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]، [[سید محمود حكیم]]، [[سید هاشم حكیم]]، [[عدنان غریفی]]، [[جواد شبیبی]] و [[صالح حریری]] بودند.<ref>امین، مستدركات اعیان الشیعة، ج ۴، ص ۲۸۳، ج ۹، ص ۵۶؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۹، قسم ۳، ص ۷۰۸ـ ۷۰۹؛ امینی، معجم رجال الفكر و الادب فی النجف خلال الف عام، ج ۱، ص ۴۰۸.</ref>
 
برخی شاگردان حبوبی در ادبیات و علوم دیگر، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]]، [[سید محمود حكیم]]، [[سید هاشم حكیم]]، [[عدنان غریفی]]، [[جواد شبیبی]] و [[صالح حریری]] بودند.<ref>امین، ج ۴، ص ۲۸۳، ج ۹، ص ۵۶؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۹، قسم ۳، ص ۷۰۸ـ ۷۰۹؛ امینی، ج ۱، ص ۴۰۸.</ref>


==رهبری جهاد==
==رهبری جهاد==
خط ۸۷: خط ۸۲:
حبوبی پس از اشغال [[لیبی]] از سوی ایتالیا در ۱۳۲۹ق، به‌همراه آخوند خراسانی و جمعی دیگر از فقها، با صدور فتوا، مسلمانان را به دفاع از اسلام و جنگ با دشمنان فراخواند.<ref>جهادیه، ص ۴۵ ـ۴۶؛ رسایل و فتاوای جهادی، ص ۲۳۸ ـ ۲۳۹.</ref>
حبوبی پس از اشغال [[لیبی]] از سوی ایتالیا در ۱۳۲۹ق، به‌همراه آخوند خراسانی و جمعی دیگر از فقها، با صدور فتوا، مسلمانان را به دفاع از اسلام و جنگ با دشمنان فراخواند.<ref>جهادیه، ص ۴۵ ـ۴۶؛ رسایل و فتاوای جهادی، ص ۲۳۸ ـ ۲۳۹.</ref>


وی همچنین نقش مهمی در قیام جهادی مردم [[عراق]] در برابر نیروهای اشغالگر انگلستان در ۱۳۳۲/۱۹۱۴ق داشت و در اجتماع بزرگ مردم [[نجف]] در [[مسجد هندی]]، آنان را به جهاد دعوت نمود و بر [[وجوب]] دفع كفار از سرزمینهای اسلامی تأكید كرد.<ref>وردی، ج ۴، ص ۱۲۷ـ۱۲۸؛ رهیمی، ص ۱۶۵، ۱۷۳؛ جبوری، ص ۹.</ref>
وی همچنین نقش مهمی در قیام جهادی مردم [[عراق]] در برابر نیروهای اشغالگر انگلستان در ۱۳۳۲/۱۹۱۴ق داشت و در اجتماع بزرگ مردم [[نجف]] در [[مسجد هندی]]، آنان را به جهاد دعوت نمود و بر [[وجوب]] دفع كفار از سرزمینهای اسلامی تأكید كرد.<ref>وردی،لمحات اجتماعیة من تاریخ العراق الحدیث، ج ۴، ص ۱۲۷ـ۱۲۸؛ رهیمی، تاریخ الحركة الاسلامیة فی العراق، ص ۱۶۵، ۱۷۳؛ جبوری، النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۹.</ref>


حبوبی، علاوه بر صدور فتوایی به همراه [[سید مصطفی كاشانی]] مبنی بر وجوب حفظ تمامیت ارضی عراق،<ref>جهادیه، ص۶۶؛ رسایل و فتاوای جهادی، ص ۲۸۵.</ref> اولین كسی بود كه با پذیرش رهبری مجاهدان، آنان را به جبهه گسیل داشت<ref>رهیمی، ص ۱۶۵؛ جبوری، ص ۱۴.</ref> و سپس همراه با چند تن از علما در [[ذیحجه]] ۱۳۳۲ق به سوی [[ناصریه]] حركت كرد و برای تشویق عشایر به جهاد، تا [[محرّم]] ۱۳۳۳ق در میان آنان ماند.<ref>وردی، ج ۴، ص ۱۲۹ـ۱۳۰.</ref>
حبوبی، علاوه بر صدور فتوایی به همراه [[سید مصطفی كاشانی]] مبنی بر وجوب حفظ تمامیت ارضی عراق،<ref>جهادیه، ص۶۶؛ رسایل و فتاوای جهادی، ص ۲۸۵.</ref> اولین كسی بود كه با پذیرش رهبری مجاهدان، آنان را به جبهه گسیل داشت<ref>رهیمی، تاریخ الحركة الاسلامیة فی العراق، ص ۱۶۵؛ جبوری، النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۱۴.</ref> و سپس همراه با چند تن از علما در [[ذیحجه]] ۱۳۳۲ق به سوی [[ناصریه]] حركت كرد و برای تشویق عشایر به جهاد، تا [[محرّم]] ۱۳۳۳ق در میان آنان ماند.<ref>وردی، لمحات اجتماعیة من تاریخ العراق الحدیث،ج ۴، ص ۱۲۹ـ۱۳۰.</ref>


وی در [[ربیع الثانی|ربیع‌الآخر]] ۱۳۳۳ق، همراه با هزاران تن از عشایری كه در ناصریه به او پیوسته بودند، به طرف جبهه شعیبه (ناحیه‌ای در حدود پانزده كیلومتری جنوب‌شرقی بصره) حركت كرد.<ref>وردی، ج ۴، ص۱۳۰؛ جبوری، ص ۱۴ـ۱۶.</ref> وی كمكهای مالی حكومت عثمانی را نپذیرفت و عواید حاصل از رهن املاكش را صرف جهاد نمود.<ref>وردی، ج ۴، ص ۱۳۴؛ خاقانی، ج ۹، ص۱۵۰؛ جبوری، ص ۵۲.</ref>
وی در [[ربیع الثانی|ربیع‌الآخر]] ۱۳۳۳ق، همراه با هزاران تن از عشایری كه در ناصریه به او پیوسته بودند، به طرف جبهه شعیبه (ناحیه‌ای در حدود پانزده كیلومتری جنوب‌شرقی بصره) حركت كرد.<ref>وردی، لمحات اجتماعیة من تاریخ العراق الحدیث،ج ۴، ص۱۳۰؛ جبوری، النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۱۴ـ۱۶.</ref> وی كمكهای مالی حكومت عثمانی را نپذیرفت و عواید حاصل از رهن املاكش را صرف جهاد نمود.<ref>وردی، لمحات اجتماعیة من تاریخ العراق الحدیث،ج ۴، ص ۱۳۴؛ خاقانی، شعراء الغری، ج ۹، ص۱۵۰؛ جبوری،النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۵۲.</ref>


در نبرد شدیدی كه در شعیبه میان مجاهدان عراقی و ارتش [[عثمانی]] از یک‌سو و نیروهای [[انگلیس|انگلیسی]] از سوی دیگر روی داد، بسیاری از مجاهدان شهید شدند و سپاه آنان به ناصریه عقب‌نشینی كرد.<ref>رهیمی، ص ۱۷۰ ـ ۱۷۱؛ جبوری، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۳.</ref> به همین مناسبت مجسمه وی در میدان اصلی شهر ناصریه نصب شده است.
در نبرد شدیدی كه در شعیبه میان مجاهدان عراقی و ارتش [[عثمانی]] از یک‌سو و نیروهای [[انگلیس|انگلیسی]] از سوی دیگر روی داد، بسیاری از مجاهدان شهید شدند و سپاه آنان به ناصریه عقب‌نشینی كرد.<ref>رهیمی، تاریخ الحركة الاسلامیة فی العراق، ص ۱۷۰ ـ ۱۷۱؛ جبوری، النجف الاشرف و حركة الجهاد، ص ۲۰۲ ـ ۲۰۳.</ref> به همین مناسبت مجسمه وی در میدان اصلی شهر ناصریه نصب شده است.


==خصوصیات==
==خصوصیات==


حبوبی به [[تقوا]]، حسن خلق، خوشرویی، تواضع، هوشمندی و بردباری مشهور بود.<ref>سماوی، ج ۲، ص ۲۴۲؛ امینی، ج ۱، ص ۳۸۷ ـ ۳۸۸.</ref>
حبوبی به [[تقوا]]، حسن خلق، خوشرویی، تواضع، هوشمندی و بردباری مشهور بود.<ref>سماوی، الطَّلیعة من شعراء الشیعة، ج ۲، ص ۲۴۲؛ امینی، معجم رجال الفكر و الادب فی النجف خلال الف عام،‌ج ۱، ص ۳۸۷ ـ ۳۸۸.</ref>


او در صحن حرم [[امام علی]] (ع) [[نماز جماعت]] اقامه می‌كرد.<ref>حرزالدین، ج ۲، ص ۲۹۲ ـ ۲۹۳.</ref>
او در صحن حرم [[امام علی]] (ع) [[نماز جماعت]] اقامه می‌كرد.<ref>حرزالدین، معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء، ج ۲، ص ۲۹۲ ـ ۲۹۳.</ref>


محمدسعید حبوبی اولین كسی بود كه به جواز تأسیس مدارس جدید در بغداد، برای آموزش زبان‌های خارجی، [[فتوا]] داد.<ref>رهیمی، ص ۱۶۵، پانویس ۷.</ref>
محمدسعید حبوبی اولین كسی بود كه به جواز تأسیس مدارس جدید در بغداد، برای آموزش زبان‌های خارجی، [[فتوا]] داد.<ref>رهیمی، تاریخ الحركة الاسلامیة فی العراق، ص ۱۶۵، پانویس ۷.</ref>


وی در زمان اقامت [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در نجف، با او همفكری و ارتباط نزدیك داشت.<ref>وردی، ج ۳، ص ۲۹۷ ـ ۲۹۸؛ رهیمی، ص ۱۳۱.</ref>
وی در زمان اقامت [[سید جمال الدین اسدآبادی]] در نجف، با او همفكری و ارتباط نزدیك داشت.<ref>وردی، لمحات اجتماعیة من تاریخ العراق الحدیث،ج ۳، ص ۲۹۷ ـ ۲۹۸؛ رهیمی، تاریخ الحركة الاسلامیة فی العراق، ص ۱۳۱.</ref>


==وفات==
سید محمدسعید حبوبی به سبب فشارهای روحی ناشی از شكست در شعیبه، در [[ناصریه]] بیمار شد و در ۱۳۳۳ق درگذشت. جنازه او، پس از تشییع تا [[نجف]]، در صحن حرم [[امام علی]] (ع) دفن شد. حكومت [[عثمانی]] نیز در مراسمی از او تجلیل كرد.<ref>جبوری، ص ۲۱۶.</ref> شیخ جواد شبیبی نجفی در رحلت وی قصیده‌ای با این مطلع سروده؛
{{شعر}}{{پایان شعر}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول =:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|لواءالدین لف فلا جهاد | و باب العلم سد فلا اجتهاد }}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small></small> | تراز = وسط| عرض = ۳۲۰px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه=| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۳۴: خط ۱۲۳:


==پیوند به بیرون ==
==پیوند به بیرون ==
*منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=5786 دانشنامه جهان اسلام]
*منبع مقاله: [http://rch.ac.ir/article/Details/9431 دانشنامه جهان اسلام]
*[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/6435/6818/81907 حوزه.نت؛ فرزانگان، آیةاللّه سید محمد سعید حبوبی]
*[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/6435/6818/81907 حوزه.نت؛ فرزانگان، آیةاللّه سید محمد سعید حبوبی]
{{شاعران شیعه}}
{{شاعران شیعه}}
کاربر ناشناس