مستدرک الوسائل (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُستَدرَكُ الوَسائل و مُستَنبَطُ المَسائل''' مشهور به '''مستدرک''' کتابی دربردارنده [[حدیث|احادیث]] [[فقه|فقهی]]، تألیف [[میرزا حسین نوری]] (درگذشت: ۱۳۲۰ق) مشهور به محدث نوری. این کتاب برای تکمیل و [[مستدرک نویسی|استدراک]] کتاب [[وسائل الشیعه]] نگاشته شده است و مهم‌ترین اثر میرزای نوری به شمار می‌آید.

[[محدث نوری]]، کتاب وسائل الشیعه را از این رو انتخاب کرده که معتقد است حر عاملی، روایات و احادیث فراوانی را جمع‌آوری کرده و هیچ کتابی به پای آن نمی‌رسد و هیچ [[مجتهد]] فقیهی برای استنباط احکام شرعی، بی‌نیاز از آن نیست.

مولف، مبنای مستدرک‌نویسی را در سه بخش قابل تقسیم می‌داند:

محدث نوری در تبیین انگیزه خود از نگارش مستدرک الوسائل، ضمن تصریح به این که جمع آوری روایات مستدرک را براساس استخاره انجام داده است؛ جمع‌آوری و الحاق روایات به کتاب وسائل را از بهترین عبادات دانسته و جمع‌آوری احادیث را دارای فوائد بزرگ و مهمی قلمداد کرده که اساس دین با آن کامل شده و شریعت [[پیامبر(ص)]] درخشان‌تر و روایات با آن سامان خواهند یافت.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، الناشر

مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ج۱، ص۶۰-۶۲.</ref>

{{بخش بدون منبع}}

محدث نوری کتاب مستدرک را به شیوهٔ کتاب وسائل نگاشته است.

</ref>

محدث نوری اعتراف کرده که در کتاب مستدرک اشتباهاتی وجود دراد که موفق به اصلاح پاره‌ای از آنها شده است ونباید به این سبب (با توجه به کثرت اشتغالات و تنهایی‌اش) او را ملامت کرد. <ref>نوری، مستدرک الوسائل، الناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ج۱، ص۶۲.

روایت پایانی کتاب از [[ابوهریره]] به  نقل  از [[پیامبر(ص)]] درباره دو زنی است که با هم ستیز کردند و یکی دیگری را باسنگ کشت؛ رسول خدا(ص) درباره جنینی که زن مقتول داشت حکم کرد که [[دیه انسان|دیه]] این جنین را قاتل بپردازد. <ref>نوری، مستدرک الوسائل، ناشر مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث  قم، ج۱۸، ص۴۱۹.</ref>

محدث نوری در حدود سال ۱۲۹۵ هجری در شهر [[سامرا]] در جوار [[حرم عسکریین]] و در خدمت [[میرزای شیرازی]] نگارش آن را شروع و در سال ۱۳۱۳ هجری یعنی یک سال بعد از وفات میرزای شیرازی بخش اصلی آن را به اتمام رسانده است و در سال ۱۳۱۹ در [[نجف]] و در شب  [[۱۰ ربیع‌الثانی]] سالروز تولد [[امام حسن عسکری(ع)]] بخش دوم کتاب را که خاتمه آن است، به پایان رساند.<ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۱، ص۸.</ref>

==مقایسه با سایر جوامع حدیثی==

{{جوامع روایی شیعه}}

[[آقا بزرگ تهرانی]] از شاگردان [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] درباره این کتاب می‌نویسد: اعتبار این کتاب مانند دیگر مجموعه‌های روایی معتبری است که در این اواخر نگاشته شده است و بر همه [[مجتهدان|مجتهدین]] لازم است تا در استنباط احکام شرعی به روایات این کتاب نیز توجه نموده تا فحص و جستجوی آنان در روایات کامل شده و یقین به عدم معارض حاصل نمایند.<ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۱، ص۸.</ref>

آیت الله [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] از دانشمندان [[علم رجال|رجال]]ی شیعه، حاج میرزا حسین نوری صاحب مستدرک را بسیار محقق و عظیم الشأن و خاتمه مستدرک وی در علم رجال را بسیار پر فائده و نزد اهل تحقیق  بسیار ارزشمند برشمرده است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا،۱۳۹۳ش، ج۳، صص۳۳۵-۳۳۴.</ref>

محدث نوری در پایان کتاب مستدرک، بخشی به نام خاتمه را ذکر کرده که بنا بر تعبیر آقا بزرگ تهرانی نفیس‌ترین کتاب‌ها بوده و انسان را از تمام کتاب‌های [[درایة الحدیث|درایه]] و [[علم رجال|رجال]] بی‌نیاز می‌سازد و در آن کتاب آنچه دل‌ها آن را بخواهند و ديدگان را خوش آيد وجود دارد.<ref>تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۱، ص۸.</ref>

آیت الله [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] حاج میرزا حسین نوری صاحب مستدرک را بسیار محقق و عظیم الشأن وخاتمه مستدرک وی در علم رجال را بسیار پر فائده برشمرده است.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا،۱۳۹۳ش، ج۳، صص۳۳۵-۳۳۴.</ref>

محدث نوری در فوائد دوازده گانه در خاتمه کتاب به این مباحث اشاره دارد:

این کتاب در ۱۸ جلد به زبان عربی و به همت انتشارات [[مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث]]، در سال ۱۴۰۸ ه‍.ق در [[قم]] چاپ و منتشر شده است.

*[[میرزا حسین نوری]]

{{پانوشت}}

{{منابع}}

* تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ق.

{{پایان}}

*[http://www.hadith.net/n340-e5418.html روش حدیثی محدث نوری در مستدرک الوسائل]