حق والدین: تفاوت میان نسخه‌ها

====مصادیق احسان====

در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره اِسراء، پس از فرمانِ احسان به والدین، برخی مصادیق دراین‌باره، همچون نهی از گفتن «اُف» و کمترین تندی به آنها بیان شده است.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۰، ص۳۲۴.</ref> در ادامه آیه، از فرزندان خواسته شده است که هنگام پیریِ پدر و مادر، نه تنها از بدرفتاری با آنان بپرهیزند، بلکه در برابر آنها فروتنی نمایند و در ازای سختی‌هایی که والدین برای رشد و تربیت آنان متحمل شدند، در زمان حیات و پس از مرگ‌شان در حق آنها [[دعا]] کنند.<ref>سوره اسراء، آیه ۲۳ـ۲۴.</ref><br>

حفظ حریم خصوصی پدر و مادر<ref> رجوع کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۰۳؛ شیخ صدوق، مَن لا یَحضُرُه الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۷۲.</ref> و سپاس‌گزاری از آنها<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص ۲۵۸.</ref> از دیگر مصادیق احسان به والدین شمرده شده است.

{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = {{حدیث|وَقَضَیٰ رَ‌بُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِندَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ کِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْ‌هُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا کَرِ‌یمًا وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّ‌حْمَةِ وَقُل رَّ‌بِّ ارْ‌حَمْهُمَا کَمَا رَ‌بَّیَانِی صَغِیرً‌ا |ترجمه=و پروردگار تو مقرر کرد که جز او را مپرستید و به پدر و مادر [خود] احسان کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دو، در کنار تو به سالخوردگی رسیدند به آن‌ها [حتی] «اوف» مگو و به آنان پَرخاش مکن و با آن‌ها سخنی شایسته بگوی. و از سر مهربانی، بالِ فروتنی بر آنان بگس‌تر و بگو: «پروردگارا، آن دو را رحمت کن چنانکه مرا در خردی پروردند.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>سورهٔ اسراء، آیهٔ ۲۳-۲۴، ترجمه فولادوند. </small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ecfcf4| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}

عده‌ای از فقیهان همچون [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] نیز معتقدند، وجوب اطاعت از پدر و مادر مربوط جایی است که نافرمانیِ فرزند موجب آزار آنان گردد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۲۱، ص۲۳؛ حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۱۶ق، ج۷، ص۱۶۹؛ مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۴۹۴.</ref><br>

از دیگر حقوق والدین، تأمین نیازهای مالی آنها شمرده شده است.<ref>عباس‌نژاد، روانشناسی و علوم تربیتی، ۱۳۸۴ش، ص۸۱.</ref> به گفته فقیهان اگر پدر و مادر نیازمند باشند، بر فرزند واجب است در صورت توانایی، [[نفقه]] و مخارج آنها را پرداخت نماید.<ref>برای نمونه نگاه کنید: امام خمینی، نجاة العباد، ۱۴۲۲ق، ص۳۸۲؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۴.</ref>

===حقوق والدین پس از مرگ آنها===

*محمد بن محمد غزالی، احیاء علوم‌الدین، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

*بخاری، محمدبن اسماعیل، الادب المفرد، المحقق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت، دار البشائر الإسلامیه، چاپ سوم، ۱۴۰۹ق.

*محمدبن شاه‌مرتضی فیض‌کاشانی، تفسیر الصافی، چاپ حسین اعلمی، تهران ۱۴۱۶.

*محمدبن عبداللّه حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، و بذیله التلخیص للحافظ الذهبی، بیروت: دارالمعرفة، بی‌تا.