پرش به محتوا

اسماء سبعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
اسماء سبعه، اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] که مراد از آن اسماء هفت‌گانه کلی(نسبت به اسماء دیگر) هستند که ریشه سایر [[اسماء الحسنی|اسماء الهی]] شمرده می‌شوند و عبارتند از: [[حی|حیّ]]، [[علم خدا|عالِم]]، [[اراده الهی|مرید]]، [[قدرت خدا|قادر‌]]، [[سمیع و بصیر|سمیع، بصیر]] و [[کلام خدا|متکلم]].<ref> صدرالمتالهین، الاسفار، ۱۹۸۱م، ج۶، ص ۲۸۸؛قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]]، [[محدث]] و عارف [[شیعه]] قرن هشتم قمری، و عبدالرحمن جامی، [[تصوف|صوفی]] اهل [[ایران]] در قرن نهم قمری، به جای سمیع و بصیر، جواد و [[مفسط|مُقسِط]] (عادل) را ذکر کرده‌اند.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۱.</ref> [[شرف الدین داوود قیصری]]،‌ از عارفان [[قرن هشتم قمری]]، اسماء سبعه را صفاتی شمرده که بر همه اشیاء احاطه تام دارند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴.</ref>
اسماء سبعه، اصطلاح [[عرفان|عرفانی]] که مراد از آن اسماء هفت‌گانه کلی(نسبت به اسماء دیگر) هستند که ریشه سایر [[اسماء الحسنی|اسماء الهی]] شمرده می‌شوند و عبارتند از: [[حی|حیّ]]، [[علم خدا|عالِم]]، [[اراده الهی|مرید]]، [[قدرت خدا|قادر‌]]، [[سمیع و بصیر|سمیع، بصیر]] و [[کلام خدا|متکلم]].<ref> صدرالمتالهین، الاسفار، ۱۹۸۱م، ج۶، ص ۲۸۸؛قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰.</ref> [[حافظ رجب برسی|حافظ رجب بُرسی]]، [[محدث]] و عارف [[شیعه]] قرن هشتم قمری، و عبدالرحمن جامی، [[تصوف|صوفی]] اهل [[ایران]] در قرن نهم قمری، به جای سمیع و بصیر، جواد و [[مقسط|مُقسِط]] (عادل) را ذکر کرده‌اند.<ref>برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۱.</ref> [[شرف الدین داوود قیصری]]،‌ از عارفان [[قرن هشتم قمری]]، اسماء سبعه را صفاتی شمرده که بر همه اشیاء اِحاطه تام دارند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴.</ref>


از اسماء سبعه، به ائمه سبعه،<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰.</ref> اسماء الهی،<ref>جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اسماء سبعه اُوَل، ائمة الاسماء، اصول الاسماء،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اُمَّهات اسماء و امهات هفت‌گانه نیز تعبیر شده است.<ref >یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref> حافظ رجب بُرسی، اسم حیّ<ref> برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸. </ref> و [[عبدالرزاق کاشانی]]، عارف و صوفی اهل [[کاشان]] در قرن هفتم و هشتم قمری،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۴.</ref> عالم را امام الائمة(شریف‌ترین و برترین اسم از اسماء سبعه) خوانده‌اند.
از اسماء سبعه، به ائمه سبعه،<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۴؛ جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰.</ref> اسماء الهی،<ref>جامی، نقد النصوص، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ص۴۰؛ کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اسماء سبعه اُوَل، ائمة الاسماء، اصول الاسماء،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> اُمَّهات اسماء و امهات هفت‌گانه نیز تعبیر شده است.<ref >یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref> حافظ رجب بُرسی، اسم حیّ<ref> برسی، مشارق انوار الیقین، ۱۴۲۷ق، ص۴۸. </ref> و [[عبدالرزاق کاشانی]]، عارف و صوفی اهل [[کاشان]] در قرن هفتم و هشتم قمری،<ref>کاشانی، اصطلاحات الصوفیة، ۱۳۷۰ش، ص۳۴.</ref> عالِم را امام الائمة(شریف‌ترین و برترین اسم از اسماء سبعه) خوانده‌اند.


اسماء سبعه نسبت به همدیگر تقدم و تأخر دارند و برخی از آنها شرط تحقق بعضی دیگر به شمار می‌آیند. برای نمونه چهار صفت حیات، اراده، قدرت و علم، شرط سه اسم دیگر سمع و بصر و کلام هستند و تا آن چهار اسم نباشند، سه اسم دیگر تحقق پیدا نمی‌کنند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۵؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰-۴۵۲.</ref> بنابراین چهار اسم مذکور، کلی‌ترین اسماء الهی هستند و سه صفت دیگر تحت همان چهار اسم قرار می‌گیرند. ترتیب اسماء به لحاظ ایجاد اشیاء بدین گونه است: حیّ، علیم، مرید، قادر، سمیع و بصیر و متکلم.<ref>نگاه کنید به: یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref>
اسماء سبعه نسبت به همدیگر تقدم و تأخر دارند و برخی از آنها شرط تحقق بعضی دیگر به شمار می‌آیند. برای نمونه چهار صفت حیات، اراده، قدرت و علم، شرط سه اسم دیگر سمع و بصر و کلام هستند و تا آن چهار اسم نباشند، سه اسم دیگر تحقق پیدا نمی‌کنند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۴۵؛ یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۰-۴۵۲.</ref> بنابراین چهار اسم مذکور، کلی‌ترین اسماء الهی هستند و سه صفت دیگر تحت همان چهار اسم قرار می‌گیرند. ترتیب اسماء به لحاظ ایجاد اشیاء بدین گونه است: حیّ، علیم، مرید، قادر، سمیع و بصیر و متکلم.<ref>نگاه کنید به: یزدان‌پناه، مبانی و اصول عرفان نظری، ۱۳۸۹ش، ص۴۵۲.</ref>
۱۸٬۴۲۲

ویرایش